Đại chiến công nghệ Mỹ - Trung căng thẳng từng ngày

Trung quốc dồn tổng lực

Nhà nước Trung Quốc ngày càng chú trọng vào hỗ trợ tài chính cho các nghành công nghệ cao, với các mục tiêu phát triển dài hạn với đội ngũ kỹ sư khổng lồ. Điều này có thể mang lại cho Trung Quốc nhiều lợi thế hơn hẳn so với Thung lũng Silicon trong vòng 10 năm nay, các nhà phân tích nhận định như vậy.

Bắc Kinh hiện đã đặt mục tiêu thành lập nên một nghành công nghiệp công nghệ hàng đầu trên thế giới nhằm tăng cường khả năng tự cường về kinh tế từ đó giúp đất nước đứng vững trước áp lực từ bên ngoài trong bối cảnh cạnh tranh với Mỹ đang ngày càng gia tăng. Giám đốc CIA Mỹ - William Burns đã mô tả công nghê là đấu trường chính để cạnh tranh và đối địch với Trung Quốc, và nền kinh tế số 2 thế giới hiện đã trở thành nhà sản xuất công nghệ cao lớn mạnh nhất.

Jeff Fieldhack - Giám đốc nghiên cứu thiết bị di động của công ty phân tích thị trường Counterpoint Research cho biết rằng nghành công nghệ tại Mỹ biết rằng chính phủ không thể và sẽ không chỉ đủ để giúp nó phát triển.

Đầu tháng 3 vừa qua, Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết tổng số tiền chi tiêu cho khoa học và công nghệ vào năm ngoái đạt tổng trị giá khoảng 51 tỷ USD. Nước này hiện đã tăng cường tài trợ vào lĩnh vực công nghệ nhằm chống lại hành động của phía Washington, bao gồm các lệnh cấm một số công ty Trung Quốc đầu tư vào các công ty công nghệ Mỹ và đưa các công ty công nghệ khổng lồ của Trung Quốc chẳng hạn như Huawei vào danh sách đen thương mại.

Theo trang Tân Hoa xã đã đưa tin - các nhà lãnh đạo tỉnh của Trung Quốc đã tuyên bố sẽ phát triển hơn nữa một số nghành công nghiệp tương lai như metaverse, blockchain và trí tuệ nhân tạo AI.

Tân Hoa xã còn cho biết việc chế tạo một siêu máy tính mạnh mẽ sẽ đặt tiền đề cho những tiến bộ công nghệ cao của Trung Quốc trong năm nay.

Nhà máy chế tạo chất bán dẫn lớn nhất của Trung Quốc - Công ty Quốc tế Sản xuất Bán dẫn Thượng Hải (SMIC) một phần thuộc sở hữu của chính phủ, đã dành ra mức kỷ lục 5 tỷ USD để làm vốn trong năm nay, đã tăng hơn so với năm 2021 là 4,5 tỷ USD. Khoản đầu tư có thể nâng công suất hàng tháng của SMIC thêm 130.000 đến 150.000 tấm wafer 8 inch.

SMIC hiện cũng nằm trong số hàng chục công ty Trung Quốc đã được đưa thêm vào danh sách đen thương mại của Mỹ vào năm 2020 trong cuộc chiến tranh thương mại của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Sean Su - nhà phân tích công nghệ độc lập ở Đài Bắc cho biết chống lại những gã khổng lồ của Trung Quốc hoặc các doanh nghiệp được nhà nước hậu thuẫn sẽ là một trận chiến khó khăn cho các công ty khởi nghiệp của Mỹ và các công ty ở Thung lũng Silicon. Chính phủ Trung Quốc hiện đang làm tất cả những gì có thể tưởng tượng được ra để hỗ trợ những công ty của mình, mang lại cho những công ty Trung Quốc một vị thế to lớn.

Ông Su còn chia sẻ rằng những công ty Trung Quốc hiện đã dẫn đầu Thung lũng Silicon trong việc phát triển mạng không dây 5G, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ thanh toán di động. Mark Natkin, giám đốc điều hành của công ty nghiên cứu thị trường Marbridge Consulting có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết quốc gia này có các kho dữ liệu đặc biệt lớn để phát triển AI.

Theo Ông Su thì Trung tâm công nghệ California cũng kém Trung Quốc về kỹ năng khoa học cơ bản, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Ngoài ra, ngày càng có nhiều hơn những sinh viên Trung Quốc sắp tốt nghiệp đại học, tại tỉnh Quảng Đông dự kiến sẽ mở 11 trường đại học mới trong năm nay và Thâm Quyến có kế hoạch sẽ chi 23,74 tỷ USD cho 20 trường đại học mới vào năm 2025.

Các nhà chức trách của Trung Quốc hiện cũng đã sẵn sàng tăng cường thuê các kỹ sư, nhà nghiên cứu và những giáo sư nổi tiếng quốc tế. Vào tháng 9 năm ngoái, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết rằng Trung Quốc sẽ dồn tổng lực trong việc tuyển dụng các chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới nhằm trở thành một cường quốc về khoa học và công nghệ. Ông Su nhận định rằng Nếu Mỹ không làm gì, Trung Quốc chắc chắn sẽ sớm vượt qua Mỹ.

Ông Natkin cho biết rằng những công ty công nghệ Trung Quốc có thể sẽ mua một số bộ óc sáng tạo nhất từ khắp mọi nơi trên thế giới. Ví dụ như gã khổng lồ công nghệ Huawei cũng cho biết họ sẽ thuê thêm nhiều tân binh nước ngoài, đặc biệt là từ Mỹ nhằm kích thích hoạt động nghiên cứu và phát triển tại nước ngoài. Ông Natkin còn cho rằng một trong những thế mạnh của đất nước tỷ dân này nằm ở khả năng lập và thực hiện các kế hoạch phát triển công nghiệp dàn hạn nhưng tại một quốc gia như Mỹ lại rất khó do thị trường đang có nhu cầu về lợi nhuận nhanh hơn hoặc giao tranh giữa các đảng phái chính trị

Những rủi ro xung quanh

Tuy nhiên công cuộc tìm kiếm tài năng luôn đi kèm cùng với những rủi ro. Tại đảo Đài Loan, các nhà chức trách đã đột kích vào văn phòng của hai công ty tuyển dụng vào năm ngoái liên quan tới việc "săn lùng" nhân tài địa phương cho một công ty sản xuất chip tại đại lục. Đài Loan hiện đã chặn các quảng cáo tuyển dụng từ phía Trung Quốc đại lục và thắt chặt các quy tắc tuyển dụng.

Theo người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington - Liu Pengyu cho biết kế hoạch 5 năm lần thứ 12 - tính từ năm 2021 tới năm 2025 đã đặt khả năng tự cung tự cấp về công nghệ như một trụ cột chính trong phát triển kinh tế tại Trung Quốc. Đến năm 2035, "sức mạnh kinh tế và khoa học của Trung Quốc sẽ tăng vọt đáng kể và nước này sẽ trở thành một quốc gia hàng đầu theo định hướng đổi mới hơn.

Mặc dù vậy, một số nhà phân tích đã có nhận định rằng hành động điều tiết của Trung Quốc đối với lĩnh vực internet đã bắt đầu vào năm 2021, ngày càng có nguy cơ cản trở tiến trình vượt mặt Thung lũng Silicon. Vào năm ngoái, cuộc khủng hoảng đã làm suy yếu một số công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc khi các cơ quan quản lý đã tìm cách phá vỡ thế độc quyền, bảo vệ người tiêu dùng và hạn chế tiếp xúc với thị trường chứng khoán nước ngoài do hậu quả của tranh chấp thương mại Trung và Mỹ.

Giám đốc nghiên cứu tài chính Kapronasia - Zennon Kapron cho biết rằng Trung Quốc sẽ luôn phải vật lộn với nhiều phần mềm hoặc công nghệ mềm, đó là lĩnh vực mà Thung lũng Silicon phát triển vượt trội. Có vô số những lý do giải thích được cho điều này, nổi bật nhất là cuộc 'thanh trừng' công nghệ của Trung Quốc, vốn có xu hướng tập trung vào những công ty sản xuất phần mềm.

Ông Zennon Kapron cho biết rằng hành động ngăn cản các hành vi phản cạnh tranh có nguy cơ làm tổn hại thêm nhiều sự phát triển của công nghệ phần mềm. Thung lũng Silicon hiểu rõ điều này và đã nắm được lợi thế rõ ràng, chắc chắn về công nghệ phần mềm và có tiềm lực về công nghệ phần cứng.

Được biết, Thung lũng Silicon đã phát triển từ những năm 1970 nhờ văn hoá đổi mới và mối quan hệ chặt chẽ với những trường đại học được xếp hạng hàng đầu như Stanford. Nhân tài, các nhà cung cấp và nhà đầu tư mạo hiểm đã chuyển tới Thung lũng Silicon khi số lượng các công ty này không ngừng tăng lên. Các công ty công nghệ ở thung lũng thường huy động tiền thông qua vốn tư nhân.

Cuộc thanh trừng công nghệ của Trung Quốc có thể sẽ giảm nhẹ trong năm nay, cho phép những gã khổng lồ internet trong nước phát triển mạnh theo theo những quy định mới. Stephen Pau, Giám đốc điều hành của Văn phòng Gia đình Hefeng ở Quảng Châu cho biết rằng những thay đổi về quy định thậm chí có thể tích cực bằng cách phá bỏ đi môi trường độc quyền nhằm thu hẹp khoảng cách giàu nghèo để đạt được sự thịnh vượng chung.

Trước đó vào đầu năm nay, Lãnh đạo Hạ viện Mỹ đã công bố dự luật phân bổ hàng chục tỷ USD nhằm khôi phục vị thế dẫn đầu về công nghệ của Mỹ trên toàn cầu trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố ủng hộ sáng kiến đầu tư 52 tỷ USD vào việc sản xuất chất bán dẫn và 45 tỷ USD khác để ngăn chặn tình trạng khan hiếm các loại hàng hoá quan trọng trên thị trường Mỹ và tổ chức sản xuất những mặt hàng đó tại Mỹ.

Những quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Joe Biden thúc đẩy việc tăng cường năng lực sản xuất chip trong nước nhằm giảm phụ thuộc vào chip nhập khẩu.