Cửa hàng tiện lợi Nhật Bản "lép vế" tại thị trường Đông Nam Á

Theo Doanh nghiệp niêm yết, những chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đang đẩy mạnh mở rộng tại thị trường Đông Nam Á. Theo Nikkei, động thái này mang tới một mối đe doạ đối với những đối thủ khác tới từ Nhật Bản vốn xuất hiện tại Đông Nam Á sớm hơn nhiều nhưng hiện nay đang gặp phải nhiều khó khăn trong việc duy trì được lợi thế cũng như vị thế của mình.

Chuỗi cửa hàng tiện lợi vào Việt Nam vào năm 2018, GS Retail hiện nay có tới 160 cửa hàng và đang đặt ra mục tiêu sẽ sớm nâng con số này lên 260 cửa hàng vào cuối năm nay.

Trong khi đó, đối thủ tại Nhật Bản Family Mart hiện nay chỉ có khoảng 150 cửa hàng dù có mặt tại Việt Nam sớm hơn tới gần một thập kỷ. Năm ngoái, nhiều công ty Hàn Quốc như BGF Retail hay E-Mart đều đã mở những cửa hàng đầu tiên của mình tại Malaysia.

Mảng bán lẻ tại Việt Nam mặc dù đã có dấu hiệu chững lại dần do đại dịch nhưng hoạt động trong mảng này đang dần hồi phục để tận dụng được nhu cầu tiêu dùng được dự đoán sẽ bùng nổ thời gian tới đây.

Một loạt những chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc cũng đã được hưởng lợi từ sự phổ biến của văn hoá nước này, một phần thông qua văn hoá K-pop hoặc những bộ phim Hàn Quốc đối với thế hệ trẻ. Giờ đây, Việt Nam đang được xem là cứ điểm sản xuất chính của Samsung. Theo dự tính, có khoảng trên dưới 200.000 người Hàn Quốc hiện đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam.

Chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đã nhìn nhận Đông Nam Á cùng thị trường Việt Nam là những khu vực có dân số tương đối trẻ và là một thay thế tiềm năng cho thị trường nội địa vốn đang dần bão hoà.

Doanh số bán hàng trên mỗi cửa hàng của các chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đã giảm khoảng 0,9% mỗi năm, số liệu tính từ năm 2016. Doanh số hàng ngày tại mỗi cửa hàng trung bình chỉ đạt trên 1.000 USD, bên cạnh sự cạnh tranh ngày một lớn hơn.

Con số này khiêm tốn hơn rất nhiều so với mức doanh số hàng ngày đạt từ 4.000 USD - 5.000 USD của những chuỗi cửa hàng tiện lợi tại Nhật Bản. Nhiều chủ cửa hàng và những đơn vị vận hành chuỗi đêu đang vật vã để có thể tìm kiếm lợi nhuận.

Nhiều "tay to" ở mảng bán lẻ tại Nhật Bản cho biết rằng những chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc hiện đang cố gắng giành lấy thị phần tại Đông Nam Á vốn được coi là "miếng bánh béo ngậy" và bỏ quên những vấn đề về lợi nhuận.

Mặc dù vậy, thị trường này vẫn vô cùng quan trọng đối với những chuỗi cửa hàng tiện lợi Nhật Bản khi chúng hiện đang phải đối mặt với tăng trưởng đi ngang tại quê nhà. Trên thực tế, tốc độ mở rộng thêm nhiều cửa hàng trong ba chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản là Seven & i Holdings, FamilyMart và Lawson chỉ còn 1/10 thời kỳ đỉnh cao.

Nhiều công ty Nhật Bản khi tiến vào thị trường Đông Nam Á từ rất sớm chính là một lợi thế khi so với nhiều đối thủ tại Hàn Quốc đang dần tụt lại phía sau.

Thương hiệu cửa hàng tiện lợi nổi tiếng Ministop đã bán lại cổ phần trong một liên doanh của mình tại Philippines cho những đối tác trong năm nay và rút khỏi thị trường. Được biết, Ministop từng là một thương hiệu hàng đầu nhưng họ đã quá chậm trễ trong việc thay đổi mình để có bắt kịp và đáp ứng những nhu cầu của người tiêu dùng địa phương.

Đối tác cũ của Ministop là Robinsons Supermarket hiện đang lên kế hoạch tái nhận diện thương hiệu nhằm nỗ lực vực dậy tình hình kinh doanh của toàn chuỗi.

FamilyMart hiện đang hạn chế hơn đối với việc mở rộng cửa hàng tại Việt Nam trong bối cảnh chi phí nhân công và chi phí thuê tăng cao hơn. Bên cạnh đó, BGF Retail, công ty đã từng hợp tác cùng FamilyMart đã phát triển thương hiệu Nhật Bản này tại Hàn Quốc và đã nổi lên như một đối thủ.

Công ty Hàn Quốc này đã chấm dứt thoả thuận hợp tác và hiện đang mở thêm nhiều cửa hàng dưới thương hiệu riêng là CU tại một số nước Đông Nam Á như Malaysia.

Nhều công ty cửa hàng tiện lợi Nhật Bản thường sẽ không gặp quá nhiều thuận lợi vào lúc thành lập liên doanh với những đối tác địa phương tại Đông Nam Á được biết một phần là vì những yếu tố như điều khoản hợp đồng bất lợi hoặc những điều khoản hạn chế đã khiến việc tận dụng những lợi thế và kinh nghiệm vốn có của họ trở nên khó khăn hơn.

Mặc dù vậy, những công ty Nhật Bản sẽ không thể ngồi yên được trước làn sóng cạnh tranh từ phía Hàn Quốc. FamilyMart hiện đang mở một nhà máy mới tại Malaysia để có thể sản xuất ngành hàng thực phẩm chế biến.

Được biết, FamilyMart đã đặt ra mục tiêu sẽ tăng số lượng cửa hàng tại đây lên con số 1.000 vào năm 2026 từ con số 280 cửa hàng đang có hiện nay. Ngoài ra, FamilyMart cũng đang cân nhắc để có thể mở rộng hơn nữa tại Việt nam.

Thương hiệu cửa hàng tiện lợi Ministop đang hợp tác cùng với những công ty như Grab tại Việt Nam để có thể cung cấp thêm dịch vụ giao hàng. Bên cạnh đó, hãng cũng đang thử nghiệm thêm một số cách bài trí cửa hàng mới với một số mặt hàng đa dạng hơn bao gồm thực phẩm tươi sống và ẩm thực của địa phương.

Theo tờ Nikkei nhận định rằng nhiều nhà sản xuất Nhật Bản có mặt từ lâu tại Đông Nam Á đang dần mất đi vị thế của mình vào tay những công ty tới từ Hàn Quốc, Trung Quốc hoặc Đài Loan. Nhiều cửa hàng tiện lợi cũng có thể đang phải đối mặt với những nguy cơ tương tự.