Chuyên gia nhận định: Chứng khoán năm 2023 sẵn sàng đón "vận hội mới"

Có thể thấy, sau một năm đầy biến động với mức giảm nằm trong TOP đầu trên thế giới thì thị trường chứng khoán Việt Nam hướng đến năm 2023 với kỳ vọng sẽ hồi phục một cách mạnh mẽ. Mặc dù khó có thể chờ đợi một cơn sóng thần như trong giai đoạn năm 2020 - 2021 nhưng thị trường sẽ chẳng thể thiếu những cơ hội đầu tư hấp dẫn nhờ vào nhiều yếu tố hỗ trợ một cách tích cực. 

Dòng vốn ETF dẫn dắt khối ngoại trở lại

Theo ghi nhận, xu hướng trở lại của khối ngoại được kỳ vọng sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường trong năm 2023 trong bối cảnh tâm lý các nhà đầu tư trong nước vẫn còn thận trọng sau nhiều biến cố. Trên thực tế thì giai đoạn bán ròng kéo dài triền miên và dòng vốn ngoại chỉ mới thực sự đảo chiều từ hồi tháng 11 năm ngoái khi mà thị trường giảm mạnh xuống đáy 2 năm cùng với mức định giá thấp hiếm thấy trong lịch sử. 

Và chỉ tính riêng trong thời gian 2 tháng cuối năm 2022, nhà đầu tư nước ngoài cũng đã tiến hành mua ròng 28.800 tỷ đồng trên sàn HoSE. Có một số nhận định cho rằng việc khối ngoại tiến hành mua ròng nhanh và mạnh chưa từng có cũng chỉ mang tính ngắn hạn, trong đó phần lớn là đến từ một dòng tiền khó có thể kiểm chứng được đồn đoán mang tên là P-Notes. Mặc dù vậy, động thái mua ròng vẫn đang được tiếp diễn trong những ngày đầu năm 2023 đang phần nào chứng tỏ được sự trở lại của khối ngoại không phải là chuyện nhất thời. 

Ngay cả khi mà dòng tiền đầu cơ rút đi, cũng không thể phủ nhận chứng khoán Việt Nam vẫn đang hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Minh chứng rõ nét nhất chính là dòng vốn ồ ạt qua các quỹ ETF đổ vào thị trường với giá trị lên đến hơn 1 tỷ USD trong năm vừa qua. Và xu hướng này được dự báo cũng sẽ tiếp tục duy trì cũng như có thể bùng nổ hơn trong năm tới với sự đổ bộ của dòng tiền đến từ Hàn Quốc bên cạnh 2 khu vực vốn dĩ rất ưa thích cổ phiếu Việt Nam đó là từ Hàn Quốc bên cạnh 2 khu vực vốn rất ưa thích cổ phiếu Việt Nam là Đài Loan (Trung Quốc) và Thái Lan.

Bên cạnh những tên tuổi trên thị trường như là Fubon FTSE ETF, DCVFM VNDiamond ETF, DCVFM VN30 ETF, V.N.M ETF, FTSE Vietnam ETF và các ETF mới bao gồm cả nội cũng như ngoại là CSOP FTSE Vietnam 30 ETF, DCVFM VNMidcap ETF, KIM GROWTH VNFINSELECT ETF, MAFM VNDIAMOND ETF, FCAP VNX50 ETF đều được kỳ vọng sẽ mang đến sự đa dạng lựa chọn dành cho nhà đầu tư, góp phần thu hút dòng vốn ngoại trong thời gian tới.

Định giá hấp dẫn so với tiềm năng tăng trưởng

Và yếu tố  quan trọng góp phần thu hút nhà đầu tư nước ngoài đến từ tình hình vĩ mô ổn định cùng định giá hấp dẫn so với khả năng tăng trưởng. Theo người đứng đầu PYN Elite Fund cũng dự phóng triển vọng tăng trưởng lợi nhuận của các công ty niêm yết Việt Nam trong năm 2023 đạt mức 13,9% tương ứng P/E Forward 2023 của VN-Index sẽ ở mức 9,7 lần.

Sếp PYN Elite Fund nhấn mạnh rằng: “Niềm tin của nhà đầu tư được cải thiện, chúng ta có thể kỳ vọng VN-Index sẽ đi theo lộ trình tăng trưởng của nền kinh tế và triển vọng tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp trong 12 tháng tới. Trong số các nước ASEAN, triển vọng tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận của các công ty niêm yết ở Việt Nam là mạnh mẽ nhất ”.

Thực tế thì nền kinh tế tăng trưởng nhanh là một lợi thế của Việt Nam đối với các nước ở trong khu vực, điều này cũng được dự báo sẽ còn tiếp tục duy trì trong tương lai. Sau thời gian  một năm tăng trưởng GDP cao nhất trong hơn một thập kỷ thì kinh tế của Việt Nam cũng được dự báo có thể sẽ tăng trưởng chậm lại đôi chút, mặc dù vậy vẫn được các tổ chức quốc tế đánh giá cao. 

Lãi suất dần hạ nhiệt

Có thể thấy, triển vọng là một phần nhưng dòng tiền mới chính là  yếu tố mang tính quyết định đến sự vận động của thị trường cũng như yếu tố này phụ thuộc nhiều vào lãi suất. Sau khoảng thời gian 2 năm duy trì ở mức thấp để tiến hành hỗ trợ nền kinh tế có thể vượt qua đại dịch thì lãi suất cũng đã tăng trở lại đặc biệt là trong những tháng cuối năm 2022. 

Đứng trước áp lực tỷ giá do Fed liên tục thắt chặt chính sách tiền tệ thì Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã lần đầu tiên sau một thập kỷ có 2 lần liên tiếp tăng lãi suất điều hành thêm 1% vào giai đoạn tháng 9 - tháng 10 năm 2022. Mặt bằng lãi suất cũng đã nhanh chóng trở lại mức trước dịch đã phần nào ảnh hưởng đáng kể đến dòng tiền trên thị trường chứng khoán. 

Mặc dù vậy, lạm phát ở Mỹ cũng đã có dấu hiệu hạ nhiệt đang mở đường cho Fed dần nới lỏng chính sách tiền tệ. Tốc độ tăng lãi suất cũng đã chậm lại như dự báo của giới phân tích từ đó giúp giảm bớt đi mức độ ảnh hưởng lên các thị trường tài chính. Những khó khăn từ diễn biến của lãi suất cũng đã phản ánh lên mức giảm 33% trong năm 2022 của VN-Index.

SGI Capital cho biết, trong nửa đầu năm 2023 sẽ là giai đoạn cuối của chu kỳ tăng lãi suất nhưng lại sẽ là giai đoạn tăng tốc của chu kỳ suy giảm lợi nhuận bởi ảnh hưởng của chính sách tiền tệ thắt chặt. Đỉnh điểm của chu kỳ suy giảm lợi nhuận sẽ là suy thoái toàn cầu. Mặc dù vậy thì nếu như suy thoái xảy ra thì sẽ khiến cho chính sách đảo chiều, mang lại những cơ hội đầu tư tốt nhất. Lịch sử cho thấy, thị trường chứng khoán thường xuyên tạo đáy trước kinh tế thực trung bình 6 tháng. 

Phía trước vẫn còn nhiều thách thức

Như thế, cơ hội là rõ ràng nhưng thách thức với chứng khoán Việt Nam năm 2023 cũng không hề ít, đáng chú ý là trong bối cảnh tình hình thế giới vẫn còn nhiều những bất ổn. Những tín hiệu như là đồng USD tăng mạnh lên, nhu cầu tiêu dùng dần suy yếu, tình hình thất nghiệp gia tăng, xung đột chính trị cùng mâu thuẫn chính sách, thị trường chứng khoán dần “hóa gấu” cho thấy nền kinh tế toàn cầu đang tiến sát bờ vực suy thoái rõ nét hơn. Giờ đây thì câu hỏi không còn là liệu rằng suy thoái có xảy ra không mà thay vào đó là khi nào. 

Theo nhiều chuyên gia và nhà kinh tế dự báo suy thoái kinh tế toàn cầu có thể sẽ xảy ra trong năm 2023, tuy nhiên khó có thể dự báo về mức độ nghiêm trọng cũng như độ dài của cuộc suy thoái này. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng mọi cuộc suy thoái nào cũng đều gây đau thương và không phải chuyên gia kinh tế nào cũng có sức chống chịu mạnh mẽ như là Mỹ. 

Và với nền kinh tế có độ mở cao, khó có thể kỳ vọng Việt Nam sẽ tiếp tục ngược dòng nếu như suy thoái toàn cầu kéo dài. Trên thực tế thì rủi ro suy thoái đang dần hiện hữu trên tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp. 

Thực tế thì các doanh nghiệp đầu ngành như là Gas, ACV và DPM thì đều đã ước lãi quý 4 sụt giảm trong khi BSR vẫn còn báo lỗ. Phần lớn các doanh nghiệp thép đều được dự báo sẽ tăng trưởng âm, thậm chí là thua lỗ khá nặng. Nhóm bất động sản cũng đang loay hoay với 2 kênh huy động vốn chủ yếu đó là tín dụng ngân hàng, trái phiếu. Trong khi đó thì nhóm chứng khoán cũng khó có thể duy trì được tăng trưởng trên nền so sánh cao của quý 4 năm ngoái với tình trạng thanh khoản khá là heo hút như hiện nay. 

Và mặt bằng lãi suất cao cũng được dự báo sẽ có thể duy trì ít nhất trong nửa đầu năm 2023, điều này cũng có thể khiến cho các doanh nghiệp ngấm đòn rõ rệt hơn trong thời gian sắp tới. Ngoài ra, tăng trưởng lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp lớn ở trên sàn chứng khoán cũng đã có dấu hiệu hụt hơi sau khi bước vào chu kỳ đỉnh. Lợi nhuận cũng kỳ vọng sẽ thấp hơn đồng nghĩa với việc P/E forward của VN-Index sẽ tăng lên, định giá thị trường cũng trở nên đắt hơn.

Cũng trong bối cảnh lãi suất cao, áp lực trả lãi từ khối lượng trái phiếu khổng lồ được dự báo sẽ đè nặng lên các doanh nghiệp. Hơn thế, thanh khoản cũng có thể sẽ tiếp tục căng cứng khi mà giai đoạn 2023 - 2024 được coi là đỉnh đáo hạn trái phiếu với khối lượng đáo hạn lên đến gần 600.000 tỷ đồng. Nếu tính theo lượng đáo hạn các tháng trong năm 2023 thì giai đoạn giữa năm cũng sẽ là giai đoạn căng thẳng đối với thị trường khi mà áp lực trái phiếu đến hạn.

Đứng trước những khó khăn ngắn hạn thì thị trường chứng khoán còn thiếu đi cú hích từ những thương vụ bom tấn lên sàn để có thể thu hút dòng tiền trở lại. Và hoạt động cổ phần hóa gắn liền với niêm yết hay thoái vốn ở các doanh nghiệp Nhà nước qua sàn đang ngày càng heo hút là một trong những lý do chính dẫn đến tình trạng này. 

Có thể thấy, số lượng nhà đầu tư mới tham gia ngày một đông đảo nhưng lại chưa có thêm được những lựa chọn mới, chất lượng cũng đã khiến cho giao dịch gần như chủ yếu là đến từ sự xoay vòng của dòng tiền đầu cơ đang tăng lên. Mặc dù vậy, điều này cũng khó có thể duy trì được trong thời gian dài, đáng chú ý là khi môi trường tiền rẻ không còn. 

Năm 2023 được dự báo là một năm không hề dễ dàng đối với chứng khoán Việt Nam bởi những rủi ro vẫn còn tiềm ẩn đến từ cả bên trong lẫn bên ngoài. Mặc dù vậy thì cũng không phủ nhận triển vọng lạc quan về dài hạn với những câu chuyện hấp dẫn. Và biến động không thuận lợi trong ngắn hạn cũng được kỳ vọng sẽ mở ra những cơ hội đầu tư chất lượng với tỷ suất sinh lời hấp dẫn trong tương lai.