Chủ tịch HoREA: Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng có nguy cơ bị ế?

Theo Nhịp Sống Thị Trường thông tin, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) mới đây đã có văn bản gửi tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước có liên quan đến gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Theo HoREA, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không phải là gói tín dụng ưu đãi dành cho nhà ở xã hội. Nguyên nhân bởi, gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội phải có lãi suất thấp dành cho chủ đầu tư và người mua cũng như thuê mua nhà ở xã hội quy định thường sẽ bằng 50% mức lãi suất cho vay thương mại, quy định mức lãi suất ưu đãi hiện nay 4,8 - 5%/năm và được xác định hàng năm; có thời hạn vay ưu đãi dài hạn, ví dụ như Nghị định 49/2021/NĐ-CP quy định thời hạn vay ưu đãi tối đa 25 năm áp dụng cho cho người mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội và 5 năm đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Hiện nay, quy định của Ngân hàng Nhà nước với lãi suất 8,2%/năm áp dụng cho những người mua, thuê mua nhà ở xã hội và nhà ở công nhân, nhà ở trong dự án cải tạo và xây dựng lại nhà chung cư… vẫn ở mức cao so với khả năng tài chính của những người có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, mức lãi suất 8,7%/năm đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và nhà ở công nhân… khá phù hợp, tác động tích cực. Nguyên nhân bởi, các chủ đầu tư hiện nay đang phải vay với lãi suất rất cao, lên đến 12- 13%/năm. Với mức lãi suất vay ưu đãi 8,7%/năm sẽ giúp giá thành giảm xuống, giá bán nhà ở xã hội và nhà ở công nhân cũng như nhà ở của các dự án xây dựng lại nhà chung cư đều giảm theo. 

Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng theo như quy định của Ngân hàng Nhà nước sẽ được xác định định kỳ 6 tháng/lần. Theo đó, mức lãi suất 8,2%/năm, 8,7%/năm chỉ được áp dụng đến ngày 30/06/2023. Theo HoREA, thời gian ưu đãi 5 năm của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho người mua nhà là quá ngắn. Ngoài ra, thời gian ưu đãi 3 năm dành cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và nhà ở công nhân, dự án cải tạo và xây dựng lại chung cư chỉ phù hợp với những dự án có quy mô nhỏ và trung bình mà thôi. 

Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng có thể bị ế? 

Thông tin từ Bộ Xây dựng cho thấy, tính đến nay đã có khoảng 100 dự án nhà ở xã hội ở 36 địa phương trên cả nước được cấp phép đầu tư và triển khai xây dựng đã đăng ký vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Tổng mức đầu tư là khoảng 70.000 tỷ đồng, quy mô 85.662 căn hộ.

Theo đánh giá của ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, số lượng dự án nhà ở xã hội lựa chọn được chủ đầu tư chưa nhiều, chủ yếu đang trong giai đoạn triển khai thủ tục đầu tư. Vì thế, điều quan trọng cần làm trước mắt là tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục đầu tư cho những dự án này. Cũng theo ông Châu, mức lãi suất lên đến 8,2%/năm đối với người mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vẫn khá cao, đặc biệt với những người có thu nhập thấp tại đô thị. 

Đáng chú ý, Ngân hàng Nhà nước chỉ áp dụng mức lãi suất ưu đãi này trong 5 năm, sau đó, ngân hàng thương mại và người mua cũng như thuê nhà ở xã hội sẽ tự thỏa thuận lãi suất vay. Do đó, người mua nhà lo sợ lãi suất sau 5 năm sẽ tăng cao nên không dám vay, không dám mua nhà.

Liên quan đến vấn đề này, ông Châu cũng đưa ra dẫn chứng cho biết, ví dụ như mua một căn nhà ở xã hội với giá 1 tỷ đồng, sau đó thanh toán trước 20% là 200 triệu đồng và được vay 80% - tương đương 800 triệu đồng với lãi suất 8,2%/năm. Trong năm đầu, người vay sẽ phải trả lãi bình quân là 5,4 triệu đồng/tháng, chưa tính tiền gốc.

Bên cạnh đó, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước thì người vay để mua hoặc thuê nhà ở xã hội sẽ chỉ được vay ưu đãi 1 lần và mua 1 căn nhà. Vì thế, những người đã vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng sẽ không còn được vay tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội với lãi suất 4,8-5%/năm trong thời hạn tối đa là 25 năm nữa. Đặc biệt, ngân hàng chính sách xã hội hiện nay còn đang tồn gần 11.000 tỷ đồng trong gói ưu đãi nhà ở xã hội với lãi suất 4,8-5%/năm để cho vay mua cũng như thuê nhà ở xã hội. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có người vay gói này vì… không có nhà.

Nếu như tính theo suất vay bình quân mỗi căn nhà ở xã hội là 600 triệu đồng, ngân hàng chính sách xã hội với nguồn vốn tồn là 11.000 tỷ đồng có thể cho khoảng 18.000 người vay. Tuy nhiên, nếu có nguồn cung nhà ở xã hội, người mua và thuê chắc chắn sẽ lựa chọn vay ưu đãi 4,8%/năm tại ngân hàng chính sách xã hội bởi lãi suất thấp hơn, nhiều ưu đãi hơn. Chính vì thế, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng nhiều khả năng có thể bị ế do người mua, thuê nhà ở xã hội không lựa chọn vay vì lãi suất vẫn ở mức khá cao.