Chủ tịch HoREA: Định danh số nhà cần đảm bảo được yếu tố bảo mật thông tin, tránh lọt ra ngoài để kẻ xấu lợi dụng lừa đảo

Trong quá trình định danh số nhà cần đảm bảo được yếu tố bảo mật thông tin

Theo đó, Bộ Công an dự kiến sẽ định danh số nhà, căn hộ chung cư để xác định mỗi người đang sở hữu bao nhiêu bất động sản. Và C06 sẽ định danh các bất động sản của từng người để từ đó giúp minh bạch được chủ tài sản có bao nhiêu bất động sản (địa chỉ nhà ở, số căn hộ) để từ đó tạo ra mạng lưới định danh bất động sản gắn với mỗi công dân, để cho những đơn vị trung gian khai thác, sử dụng. 

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) nhận định, thị trường bất động sản chưa minh bạch là bởi cơ sở dữ liệu quốc gia (big data) chưa được xây dựng đầy đủ, dữ liệu chưa được liên thông giữa các ngành. Dữ liệu này nếu như muốn thực hiện được cần phải hoàn thiện Đề án 06 (xây dựng dữ liệu quốc gia) mà Bộ Công an đang làm. Ở trong Đề án 06 thì thông tin về thị trường bất động sản chỉ là một phần. Đề án này cũng đang nằm trong định hướng chung của Chính phủ với mục đích đảm bảo có các cơ sở dữ liệu của một cá nhân trên tất cả các lĩnh vực. Khi tiến hành tích hợp tất cả thông tin cá nhân vào Đề án 06 thì mỗi cá nhân chỉ có một mã định danh cá nhân. Nếu như trước đây, mỗi cá nhân dùng nhiều loại giấy tờ để có thể mua nhiều bất động sản ở nhiều nơi, không ai biết thì hiện nay quy về một mối.

Cũng theo ông Châu, lúc đó, chỉ cần tra cứu mã số định danh cá nhân, tất cả các tài sản đều hiện lên, bao gồm cả việc cá nhân đó sở hữu bao nhiêu bất động sản, nhà nào đang ở hay đang cho thuê, đang bỏ hoang. Như thế, ngành thuế sẽ kiểm soát bằng cơ sở dữ liệu big data để đánh thuế từng loại bất động sản. Điều này cũng nhằm mục đích minh bạch thị trường, giúp cho Nhà nước quản lý hiệu quả hơn. 

Theo ông Châu, việc ký kết giữa Bộ Công an với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam chỉ là một phần và là bước khởi đầu. Một khi đã có big data thì mọi giao dịch về bất động sản của người dân, Nhà nước sẽ nắm rõ. Và điều này cũng góp phần hạn chế tình trạng rửa tiền, tham nhũng. Chủ tịch HoREA nói: “Khi nâng cao quản lý của Nhà nước nhưng đảm bảo quyền riêng tư của người dân thì sẽ không để cho các thông tin cá nhân bị mua bán, lọt ra ngoài để cho kẻ xấu lợi dụng lừa đảo”. 

Cũng đồng quan điểm với ông Châu, nguyên giảng viên ngành BĐS của Trường Đại học Tài chính - Marketing, ông Nguyễn Tiến Dũng nói rằng, đề án này nếu như thực hiện thành công sẽ giúp minh bạch hóa thị trường bất động sản. Đáng chú ý là chống thất thu thuế, hạn chế việc tham nhũng thông qua số lượng cũng như nguồn gốc tài sản bất động sản của mỗi cá nhân. Sau này có thể sử dụng công cụ thuế bất động sản thứ 2 để điều tiết lại thị trường bất động sản, hạn chế tình trạng đầu cơ, sốt giá, lãng phí tài nguyên đất đai như hiện nay. Cá nhân những người mua bán bất động sản cũng có thể tiếp cận truy xuất thông tin nguồn gốc bất động sản một cách dễ dàng, chính xác hơn để hạn chế rủi ro về giao dịch. 

Mặc dù vậy, theo ông Dũng, để có thể làm được điều này thì đòi hỏi phải kết hợp nhiều yếu tố. Đáng chú ý là trong quá trình làm cần tránh phiền hà cho người dân khi khai báo, cung cấp hồ sơ, phải đảm bảo được yếu tố bảo mật thông tin. Điều quan trọng vẫn là sự đồng nhất, đồng bộ về mặt dữ liệu trên phạm vi cả nước, cơ quan chịu trách nhiệm chính về việc này là ai, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý ngành và Bộ Công an ở trong quá trình tạo lập ra dữ liệu và khai báo, quản lý sử dụng dữ liệu sau này.

Nhìn từ bài học của Singapore

Luật sư Trần Mạnh Cường - Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cho biết, Bộ TN-MT và Bộ Xây dựng là hai cơ quan quản lý nhà nước chủ trì việc xây dựng dữ liệu về số nhà, nhà ở với mục tiêu đánh số cụ thể đến từng ngôi nhà, từng căn hộ hay thửa đất theo đúng quy luật thống nhất. Cũng từ quy luật đó, Bộ Công an đã thu thập cơ sở dữ liệu về số nhà, cộng với thông tin thu thập từ Ủy ban nhân dân các cấp, trên nguyên tắc chuẩn số hóa về tiến hành định danh bất động sản. 

Luật sư Trần Mạnh Cường cho hay: “Đến thời điểm hiện tại, mỗi bất động sản đều có tọa độ vị trí, có số nhà và số thửa. Cho nên một số cơ quan nào đó như Bộ TN-MT chỉ cần tổng hợp là có thể xây dựng thành bộ cơ sở dữ liệu quốc gia, mọi công dân đều có quyền tiếp cận ở mức độ nào đó”. 

Ông Nguyễn Tri Anh - là một Việt kiều đang sinh sống và làm việc ở Singapore cho biết, ở nước này mỗi cá nhân đều có tài khoản định danh. Số định danh này được lưu ở trên ứng dụng Singpass, tương tự như ứng dụng VNeID của VN. Khi truy cập vào đây thì sẽ có đầy đủ thông tin như là sở hữu bao nhiêu tài sản, nhà ở đâu, giá trị căn nhà là bao nhiêu, mua lúc nào. Ở trên phần mềm này cũng biết rõ được tình trạng hôn nhân, gia đình có bao nhiêu người con. Ứng dụng này cũng sẽ liên kết với một cơ sở dữ liệu của Chính phủ về quản lý nhà đất. Chính phủ cũng như cá nhân đều có thể truy cập vào để kiểm tra chéo. Khi mua hay là thuê nhà thì người dân có thể trả tiền để vào hệ thống đó xem lịch sử căn nhà trước khi quyết định mua. Bởi vì mọi thông tin đều minh bạch, rõ ràng ở trên ứng dụng Singpass cho nên khi bán nhà, người dân không thể ra công chứng khai thấp để trốn thuế. 

Ông Tri Anh cho hay: “Chính phủ cũng kiểm soát dòng tiền, thấy trong tài khoản có một khoản tiền lớn nào nhảy vào mà khả nghi là họ sẽ kiểm soát. Và thậm chí, khi mở tài khoản gửi tiền cũng phải kê khai tiền đó ở đâu ra, có hợp pháp hay không. Cho nên không có chuyện dùng tiền mặt để mua bán bất động sản. Điều này cũng sẽ giúp kiểm soát thị trường bất động sản phát triển minh bạch và ổn định”. 

Còn ở một góc nhìn khác, luật sư Nguyễn Đăng Tư - Công ty Luật TNHH TriLaw cũng bày tỏ sự lo lắng về việc triển khai thủ tục định danh bất động sản sẽ khó khăn, tốn kém bởi chủ sở hữu các bất động sản thay đổi một cách liên tục. Một bất động sản có nhiều người cùng sở hữu như là các bất động sản của vợ chồng, bất động sản của hộ gia đình, tổ chức cũng như cá nhân nước ngoài. Cũng có những bất động sản đang ở trong tình trạng tranh chấp, bất động sản chưa xác định được chủ sở hữu. Nếu như tiến hành triển khai số hóa đồng bộ thì cần phải huy động rất nhiều nguồn nhân lực. Bên cạnh đó thì cũng cần tính đến việc các căn hộ, số nhà sẽ thay đổi khi bị tách thửa, sáp nhập cũng như thay đổi. Khi đó thì người dân lại phải thực hiện thêm thủ tục. 

Luật sư Nguyễn Đăng Tư đề xuất, hiện nay, đã có định danh cá nhân cho nên để có thể kiểm soát chống tham nhũng, hạn chế tình trạng rửa tiền và để quản lý bất động sản nhằm mục đích đánh thuế bất động sản thứ hai, bất động sản bỏ hoang như các dự thảo thì chỉ cần căn cứ vào dữ liệu của các Sở TN-MT và Sở Xây dựng, sau đó tiến hành tích hợp vào dữ liệu định danh cá nhân là có thể quản lý được mà không cần phải định danh từng bất động sản.