Thị trường nhà ở xã hội 6 tháng đầu năm 2022 có gì đặc sắc?

Các dự án nhà ở xã hội đã hoàn thiện nửa đầu năm 2022

Cụ thể theo số liệu ghi nhận được, cả nước ta đã hoàn thành việc xây dựng khoảng 148.000 căn nhà ở xã hội với tổng diện tích hơn 7.4 triệu m2. Tính tới thời điểm hiện tại, tiếp tục triển khai 355 dự án (bao gồm các dự án đã được chấp thuận đầu tư và dự án đang triển khai đầu tư xây dựng), quy mô xây dựng khoảng 377.000 căn với tổng diện tích khoảng 18.84 triệu m2.

Các dự án NƠXH dành cho công nhân tại các khu công nghiệp được thống kê đã hoàn thành đầu tư xây dựng với tổng số 122 dự án, quy mô khoảng 54.400 căn hộ với tổng diện tích lên tới 2.721.500 m2. Trong thời gian sắp tới dự kiến tiếp tục triển khai 119 dự án với quy mô xây dựng khoảng 154.000 căn hộ, tổng diện tích 7.7 triệu m2.

Đối với các dự án NƠXH cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị, đã hoàn thành đầu tư xây dựng 157 dự án, quy mô khoảng 93.480 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 4.674.000 m2. Hiện đang tiếp tục triển khai 226 dự án, quy mô xây dựng khoảng 222.960 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 11.148 triệu m2.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, Bộ Xây dựng tổng kết trên địa bàn cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 13 dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp tại các khu đô thị và công nhân thuộc các khu công nghiệp, quy mô xây dựng là khoảng 6.000 căn với tổng diện tích khoảng 300 nghìn m2 sàn xây dựng.

Trong đó, riêng với các dự án NƠXH cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị nửa đầu năm nay đã hoàn thành đầu tư xây dựng 12 dự án với khoảng 5.480 căn hộ, tổng diện tích khoảng 274 nghìn m2. Đối với các dự án NƠXH dành cho công nhân khu công nghiệp đã hoàn thiện 01 dự án, quy mô trong khoảng 400 căn hộ với tổng diện tích 21.5 nghìn m2.

Thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 31/01/2022 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các địa phương đã khởi công 11 dự án với khoảng 25.675 căn, tổng diện tích xây dựng khoảng 1.282.850 m2.

Cụ thể: NƠXH với 8 dự án quy mô 22.297 căn (Bình Dương 04 dự án, 20.000 căn; Kiên Giang 01 dự án, 765 căn; Hà Nam 01 dự án, 564 căn; TP. Hồ Chí Minh 02 dự án, 968 căn); nhà ở công nhân 03 dự án quy mô 3.560 căn (Quảng Ninh 01 dự án, 1000 căn, đáp ứng 5500 chỗ ở; Bắc Ninh 01 dự án, 2200 căn, đáp ứng 11.000 chỗ ở; Thành phố Hồ Chí Minh 01 dự án, 360 căn, đáp ứng 1000 chỗ ở).

Nguồn cung khan hiếm, thiếu hụt nhà ở xã hội

Nhiều chuyên gia nhận định kết quả phát triển các dự án NƠXH trong 6 tháng đầu năm 2022 vẫn còn gặp hạn chế, nguồn cung NƠXH vẫn còn tương đối thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu về nhà ở của đối tượng người có thu nhập thấp, thu nhập trung bình, công nhân tại các khu công nghiệp. Bên cạnh đó, tốc độ triển khai các dự án vẫn còn chậm và mới chỉ được khởi động lại trong thời gian gần đây sau khi gói hỗ trợ tín dụng theo Nghị quyết 11 của Chính phủ được công bố.

Đơn cử như TP. Hà Nội hiện có 25 dự án NƠXH đã được đưa vào sử dụng với gần 12.909 căn hộ. Theo dự kiến trong quý III và IV/2022, bổ sung thêm 1.860 căn hộ nằm trong 2 dự án mới được khởi công. Trước đó, theo kế hoạch phát triển NƠXH tại TP. Hà Nội giai đoạn 2016 - 2020 mới đạt 26,24% trong khi nhu cầu của người dân lao động về phân khúc này rất lớn, chiếm đến 70 - 80%.

Cũng theo kế hoạch phát triển NƠXH giai đoạn 2016-2020 tại TP. HCM, ghi nhận mới đưa vào sử dụng 19/64 dự án. Giai đoạn 2021-2025, dự kiến TP. HCM sẽ phát triển 47 dự án nhưng hết quý I/2022 mới chỉ hoàn thành được 01 dự án, với tổng diện tích đất 0,43 ha, quy mô 260 căn hộ.

Đứng trước tình hình này, nửa cuối năm 2022 chính là thời điểm cần đặt ra các giải pháp thiết thực nhằm đẩy mạnh tiến độ thực hiện dự án, tăng nguồn cung NƠXH để đáp ứng được nhu cầu quan tâm ngày càng lớn của người dân đối với phân khúc này.

Giải pháp nhằm tăng cung, đáp ứng nhu cầu NƠXH của người dân

Vấn đề nhà ở xã hội hiện đang tồn tại 4 "nút thắt": Thiếu quỹ đất để xây dựng; gặp vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; thiếu nguồn vốn ưu đãi; cơ chế khuyến khích chủ đầu tư chưa đủ để thu hút doanh nghiệp xã hội hóa. Các nút thắt này đang làm khó cho nhiều chủ đầu tư khi huy động vốn đầu tư xây dựng, nhưng lợi nhuận thấp, thiếu cơ chế.

Đứng từ góc độ khuyến khích doanh nghiệp đầu tư NƠXH, các chuyên gia bất động sản cho rằng, giải pháp thiết thực nhất là tạo điều kiện cho phép doanh nghiệp được lựa chọn phương án bố trí quỹ đất tại khu vực phù hợp để phát triển NƠXH, xây dựng các gói hỗ trợ không phân biệt quy mô dự án,... Đồng thời, những doanh nghiệp phát triển bất động sản uy tín tham gia phát triển NƠXH sẽ tạo ra các dự án có sự đồng bộ về tiện ích hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật, giúp cho người mua là những người thu nhập thấp an tâm sinh sống, gắn bó lâu dài, góp phần ổn định an sinh xã hội.

Về lâu dài, Nhà nước cần có các biện pháp tạo lập quỹ đất, quy hoạch và đầu tư hạ tầng bài bản, giao cho địa phương làm chủ đầu tư,... để xây dựng NƠXH không còn là vấn đề nan giải với nhiều địa phương.

Mặt khác, các thành phố cần có sự ưu tiên bố trí vốn cho các địa phương, đơn vị đã có quỹ đất sạch nhưng thiếu vốn đầu tư xây dựng NƠXH. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, công khai các dự án NƠXH, các nguồn vốn/vay của ngân hàng chính sách xã hội, quỹ phát triển nhà ở thành phố để công nhân, viên chức, người lao động dễ dàng tiếp cận, quan tâm kiểm tra đảm bảo đúng đối tượng được hưởng chính sách NƠXH.

Không chỉ vậy, cần chú trọng hơn nữa trong bố trí vốn, huy động vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị, trong đó bao gồm việc thực hiện dự án sửa chữa, cải tạo và xây dựng mới thay thế chung cư cũ; cải tạo chỉnh trang các khu dân cư hiện hữu trên địa bàn quận, huyện; Xây dựng chương trình phát triển nhà ở phù hợp với khả năng tài chính của gia đình có thu nhập thấp, thu nhập trung bình; Phát triển thị trường bất động sản nhà ở bền vững…