Các doanh nghiệp phân bón đã bước qua đỉnh lợi nhuận sau khi lãi kỷ lục năm 2022?

Theo Nhịp Sống Thị Trường, số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, cả nước đã xuất khẩu hơn 1,75 triệu tấn phân bón các loại trong năm 2022, tương đương với giá trị xuất khẩu hơn 1,09 tỷ USD. Đây là con số kỷ lục của ngành phân bón. Đồng thời, mức tăng trưởng lên đến 96% so với cùng kỳ năm trước cũng là mức ghi nhận cao nhất của ngành trong một thập kỷ qua.

Cụ thể, năm 2022 đã chứng kiến làn sóng giá phân bón thế giới tăng trưởng đột biến. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp trong ngành đã ghi nhận kết quả kinh doanh kỷ lục từ khi hoạt động. Nhiều yếu tố thuận lợi thúc đẩy khiến giá phân bón thế giới tăng vọt, nhiều ông lớn trong ngành đều báo lãi đột biến. 

Nhiều doanh nghiệp phân bón lãi kỷ lục năm 2022

Nhiều doanh nghiệp như: Đạm Phú Mỹ, Đạm Cà Mau cùng một số thành viên thuộc Tập đoàn hóa chất Việt Nam như DAP-Vinachem… đều báo lãi năm 2022 tăng chót vót, đổ xô những kỷ lục đã được thiết lập trước đó. Tuy nhiên, nếu nhìn một cách chi tiết vào bức tranh kinh doanh của từng quý, dễ dàng thấy được rằng lợi nhuận của ngành phân bón đã đạt đỉnh vào quý 2/2022, đến 2 quý cuối năm thì bắt đầu lao dốc.

Đầu tiên, doanh thu trong quý cuối năm 2022 của Đạm Phú Mỹ (mã chứng khoán: DPM) đã hạ nhiệt sau quý đầu năm bùng nổ với doanh thu 3.900 tỷ đồng cùng 1.140 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, so với cùng kỳ năm trước đã lần lượt giảm 23% và 32%. Dù kết quả kinh doanh của quý 4/2022 giảm xuống, khi lũy kế cả năm 2022, Đạm Phú Mỹ vẫn lãi ròng 5.586 tỷ đồng, so với năm 2021 đã tăng 45%. Điều đáng nói, đây cũng là mức lãi cao kỷ lục trong lịch sử niêm yết của công ty này. 

Ngoài Đạm Phú Mỹ, một ông lớn trong ngành khác là Đạm Cà Mau (mã chứng khoán: DCM) cũng khi nhận kết quả kinh doanh kỷ lục dù quý cuối năm có giảm nhẹ. Cụ thể, lợi nhuận sau thuế trong quý 4/2022 của Đạm Cà Mau là hơn 1.000 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 8%. Tuy nhiên, sau khi lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần của Đạm Cà Mau là hơn 15.900 tỷ đồng, so với năm trước đã tăng 6%. Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế cả năm cũng cao gấp 2,3 lần năm trước và đạt 4.281 tỷ đồng. Điều đáng nói, con số này còn lớn hơn tổng lợi nhuận của doanh nghiệp này trong 5 năm liền trước. 

Nhờ kế hoạch kinh doanh khởi sắc vô cùng ấn tượng, Đạm Cà Mau vào cuối tháng 12 năm ngoái đã điều chỉnh chỉ tiêu kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh chính của cả năm 2022. Theo đó, cùng với chỉ tiêu kế hoạch mới được đề ra, Đạm Cà Mau đã hoàn thành được 110% kế hoạch doanh thu cùng với 117% chỉ tiêu lợi nhuận.

Trong năm 2022, Đạm Hà Bắc (mã chứng khoán: DHB) cũng là một trong số những doanh nghiệp trong ngành phân bón ghi nhận kết quả kinh doanh khởi sắc. Cụ thể, doanh thu thuần cả năm của Đạm Hà Bắc là 6.441 tỷ đồng, tăng 44,5% so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, biên lãi gộp cũng tăng mạnh, từ 26,6% lên mức 44%.

Cũng trong năm 2022, Đạm Hà Bắc báo lãi kỷ lục lên đến 1.779 tỷ đồng, so với con số khiêm tốn 6 tỷ đồng của năm 2021 đã cao caaos 287 lần. Nhờ con số lãi khủng, Đạm Hà Bắc đã giảm lỗ lũy kế xuống dưới 3.000 tỷ đồng và chỉ còn âm vốn chủ sở hữu hơn 252 tỷ đồng. Tuy nhiên, công ty này đã tạo được đỉnh lợi nhuận vào quý đầu năm 2022 trước khi kết quả kinh doanh liên tục giảm sút, lao dốc vào các quý sau đó. Trong quý 4/2022, lãi sau thuế của Đạm Hà Bắc chỉ vỏn vẹn 85 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã giảm mạnh 71%. Điều đáng nói, con số này còn chưa bằng 1/10 khi so sánh với đỉnh lợi nhuận được thiết lập trong quý đầu năm. 

DAP-Vinachem (mã chứng khoán: DDV) là doanh nghiệp phân bón tiếp theo ghi nhận lợi nhuận đạt đỉnh trong năm 2022. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp này qua các quý đã chậm lại đáng kể. Trong quý 4/2022, lợi nhuận sau thuế của DAP-Vinachem là 7,1 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã giảm mạnh hơn 78%. Tuy nhiên, nhờ kết quả kinh doanh của 2 quý đầu năm khởi sắc, sau khi lũy kế cả năm 2022, công ty ghi nhận lãi sau thuế gần 357 tỷ đồng, tăng gần 87% so với năm liền trước và là mức kỷ lục kể từ khi lên sàn. 

Đáng chú ý, 2 tên tuổi khác ở trong ngành phân bón là Bình Điền (mã chứng khoán: BFC) cùng với Supe Phốt Phát và Hóa chất Lâm Thao (mã chứng khoán: LAS) cũng chung tình trạng báo lãi vượt kế hoạch. Tuy nhiên, lợi nhuận càng về các quý cuối năm lại càng suy giảm đáng kể.

Năm 2023, giá phân bón có thể giảm mạnh

Đầu năm 2022, giá phân bón đã neo cao theo đà tăng của những nguyên liệu cơ bản (gồm có khí đốt, hóa chất và than) giúp các doanh nghiệp trong ngành ghi nhận kết quả tích cực. Tuy nhiên hiện tại, ngành phân bón đang đối diện với nhiều rủi ro trong bối cảnh giá hợp đồng tương lai của phân Ure thế giới đang hạ nhiệt một cách nhanh chóng sau khi đạt đỉnh vào nửa cuối tháng 4/2022, tương đương với mức giảm 64% từ đỉnh. Giá ure sụt giảm cộng với sản lượng xuất khẩu hạ nhiệt đã khiến kết quả kinh doanh trong 2 quý cuối năm của các doanh nghiệp đã giảm mạnh.

Liên quan đến vấn đề này, SSI Research nhận định trong một báo cáo về ngành phân bón rằng, giá ure có thể lao dốc trong năm 2023 do nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, việc xuất khẩu ure từ Nga sang Trung Quốc sẽ phục hồi đáng kể so với trước. Thứ hai, bên cạnh những lo ngại về suy thoái kinh tế trên toàn cầu cùng với sự điều chỉnh giá của những mặt hàng nông nghiệp, nhu cầu ure trong năm 2023 sẽ suy yếu đáng kể. Trước đó, trong mùa cao điểm quý 4/2022, giá ure không tăng đã cho thấy, nhu cầu về mặt hàng này trong năm nay vẫn tiếp tục giảm xuống. 

Theo như đánh giá của Chứng khoán KIS Việt Nam, quý đầu năm nay sẽ là mùa thấp điểm tiêu thụ cùng với việc giá bán ure nội địa trong xu hướng giảm. Khi triển vọng xuất khẩu không còn, các công ty như Đạm Phú Mỹ hay Đạm Cà Mau sẽ phải tập trung chủ yếu vào thị trường nội địa cũng như sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ khác.

Đồng thời, đội ngũ phân tích của KIS cũng đánh giá, ngành phân bón của Việt Nam trong năm 2023 sẽ không có quá nhiều triển vọng tăng trưởng cả về giá bán và sản lượng tiêu thụ. Thế nhưng, nguồn cung phân bón ở một số quốc gia có thể sẽ bị thu hẹp do căng thẳng chính trị toàn cầu. Đây sẽ trở thành một cơ hội đối với các nhà sản xuất phân bón Việt Nam. Nhưng cơ hội này sẽ không quá rõ ràng, đặc biệt là trong quý đầu năm nay. Thế nên, các nhà đầu tư càng nên cẩn trọng hơn.

Thực tế cho thấy, khi kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nguy cơ suy thoái, nhiều quốc gia cũng chú trọng an ninh lương thực và đẩy mạnh dự trữ hơn, đồng thời tiêu thụ nhiều hơn các mặt hàng chủ lực như lúa mì, gạo và ngũ cốc,.... Sản xuất nông nghiệp vẫn được duy trì, do đó phân bón vẫn luôn là mặt hàng được ưu tiên hàng đầu với nhiều quốc gia và là mặt hàng khó có thể thay thế.