Yêu cầu kỹ thuật xi măng và các tiêu chuẩn, tiêu chí bạn nên biết

Yêu cầu kỹ thuật xi măng trong ngành công nghiệp xi măng

Xi măng thông dụng là chất kết dính thủy, được sản xuất bằng cách nghiền mịn hỗn hợp clanhke xi măng với một lượng thạch cao cần thiết và các phụ gia khoáng, có thể sử dụng thêm phụ gia công nghệ trong quá trình nghiền hoặc bằng cách trộn đều phụ gia khoáng đã nghiền mịn với xi măng.

Do sự hội nhập với thế giới ngày càng sâu, rộng nên việc soát xét và ban hành các tiêu chuẩn tương xứng với sự phát triển của ngành công nghiệp xi măng. Việc xác định rõ những yêu cầu kỹ thuật xi măng sẽ đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng trở nên cấp thiết. 

Trước đây ở nước ta, việc xây dựng các tiêu chuẩn xi măng chủ yếu dựa theo hệ thống tiêu chuẩn của Liên Xô cũ. Trong giai đoạn các năm từ 2004 đến  2009 Viện Vật liệu xây dựng đã được Bộ Xây dựng giao cho việc xây dựng mới và soát xét các tiêu chuẩn về xi măng theo hướng hội nhập. 

Các tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp xi măng

Các tiêu chuẩn hiện hành

• Tiêu chuẩn thuật ngữ và định nghĩa TCVN 5438 - 1991
• TC xi măng và phân loại TCVN 5439 - 1991
• TC xi măng TCVN 2682: 1999 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng
• TC xi măng TCVN 6260: 1997 - Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng bền sunfat TCVN 6067: 1995 - Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng ít tỏa nhiệt TCVN 6069:1995 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng
• TC xi măng trắng TCVN 5691:2000 - Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng TCVN 4033:1995 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng
• TC xỉ lò cao dùng trong sản xuất xi măng TCVN 4315:1995 - Yêu cầu kỹ thuật.
• TC xi măng TCVN 4316: 1995 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng
• TC xi măng - phương pháp phân tích hóa học TCVN 141:1998
• TC Cát để thử xi măng TCVN 139:1991
• TC cát ISO để xác định cường độ của xi măng TCVN 6227:1996.
• TC xi măng phương pháp xác định độ mịn TCVN 4030:2001
• TC xi măng phương pháp xác định độ bền TCVN 6016:1995
• TC xi măng phương pháp xác định thời gian đông kết và độ ổn định thể tích TCVN 6017:1995.
• TC xi măng phương pháp xác định độ nở sunfat TCVN 6068:1995
• TC xi măng phương pháp xác định nhiệt thuỷ hoá TCVN 6070: 1995
• TC xi măng hỗn hợp - phương pháp xác định hàm lượng phụ gia khoáng TCXDVN 308: 2003
• TC xi măng - phương pháp phân tích hóa học TCVN 141:1998
• TC clinker xi măng  thương phẩm TCVN 7024:2002

Những bất cập trong tiêu chuẩn hiện hành

• Bất cập thứ nhất: Bất cập về số lượng, mức của các tiêu chuẩn chứa nội dung thiếu, thừa, không phù hợp với thực tế hiện nay
• Bất cập thứ hai: Bất cập về phương pháp thử. Một số phương pháp thử không còn phù hợp cho các chủng loại xi măng có tính năng giống nhau, nhưng được chế tạo theo những phương pháp khác nhau
• Bất cập thứ ba: Bất cập do còn thiếu những tiêu chuẩn về yêu cầu kỹ thuật xi măng và phương pháp thử, sự đa dạng hóa chủng loại xi măng và phụ gia khoáng được sử dụng trong ngành CN xi măng. 

Có rất nhiều bất cập trong hệ thống các tiêu chuẩn cũ không thể trích dẫn đầy đủ được trong nội dung của bài viết này.

Thực hiện soát xét và xây dựng các tiêu chuẩn xi măng mới trong giai đoạn 2004 – 2009

Sửa đổi những tiêu chuẩn đã ban hành

Để hội nhập cùng hệ thống tiêu chuẩn quốc tế, trong quá trình xây dựng, sửa đổi, bổ sung tiêu chuẩn trong nước được định hướng theo hệ thống tiêu chuẩn ISO và tiêu chuẩn ASTM tại Mỹ.

Trong giai đoạn 2004 - 2009 đã có 11 tiêu chuẩn được sửa đổi, bổ sung bao gồm các tiêu chuẩn cụ thể sau đây:

• TC thuật ngữ và định nghĩa TCVN 5438 - 2004.
• TC xi măng và phân loại TCVN 5439 - 2004.
• TC xi măng TCVN 2682: 2008 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng
• TC xi măng TCVN 6260: 2008 - Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng bền sunfat TCVN 6067: 2004 - Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng ít tỏa nhiệt TCVN 6069:2007– Yêu cầu kỹ thuật
• TC xỉ lò cao dùng trong sản xuất xi măng TCVN 4315:2007 - Yêu cầu kỹ thuật xi măng.
• TC xi măng xỉ TCVN 4316: 2007 – Yêu cầu kỹ thuật
• TC xi măng - phương pháp phân tích hóa học TCVN 141:2008
• TC xi măng phương pháp xác định độ nở sunfat TCVN 6068: 2004
• TC xi măng phương pháp xác định nhiệt thuỷ hoá TCVN 6070: 2005.

Nội dung của những tiêu chuẩn này đã được bổ sung và sửa đổi so với các tiêu chuẩn trước đây. Những tiêu chuẩn này đã khắc phục được các bất cập đã nêu ở trên. Bên cạnh việc sửa đổi, bổ các tiêu chuẩn cũ, thì một số các tiêu chuẩn mới cũng đã được ban hành trong giai đoạn 2004 - 2009.

Những tiêu chuẩn mới trong lĩnh vực xi măng

Với trình độ khoa học kỹ thuật cao, nên chất lượng xi măng hiện nay đã tiến xa so với xi măng cách đây hơn 20 năm. Cường độ chịu nén xi măng, độ mịn đã không còn là điều quan tâm trong công nghệ sản xuất xi măng.

Xi măng trước đây chỉ đơn thuần là clinker xi măng được nghiền mịn với thạch cao, thì ngày nay xi măng là hỗn hợp của: clinker xi măng poóc lăng, thạch cao, các phụ gia khoáng, trợ nghiền,....

Để kiểm soát chất lượng xi măng sản xuất trong nước và nhập khẩu, cần có tiêu chuẩn về phương pháp thử và yêu cầu kỹ thuật nên các tiêu chuẩn mới được ban hành.

• TC xi măng poóc lăng hỗn hợp bền sunfat – TCVN 7711:2007.
• TC phương pháp xác định sự thay đổi chiều dài của thanh vữa trong dung dịch sunfat TCVN 7713 - 2007
• TC xi măng poóc lăng hỗn hợp ít tỏa nhiệt TCVN 7712: 2007
• TC xi măng alumin TCVN 7569: 2007.
• TC xi măng xây trát TCXDVN 324: 2004
• TC hoạt độ phóng xạ tự nhiên của vật liệu xây dựng - mức an toàn trong sử dụng và phương pháp thử TCXDVN 397:2007.
• Quy chuẩn sử dụng xi măng
• Hướng dẫn sử dụng xi măng trong các công trình xây dựng
• TC phương pháp xác định độ nở autoclave
• TC xi măng nở - yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử
• TC phụ gia công nghệ để sản xuất xi măng

Những chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng mà bạn nên biết

Những chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng được quy định rõ thông qua các bảng số liệu yêu cầu kỹ thuật tương ứng dưới đây.

Các chỉ tiêu chủ yếu của xi măng pooc lăng

Các chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng pooc lăng được quy định tại TCVN 2682:1999.

Các chỉ tiêu chủ yếu của xi măng pooc lăng hỗn hợp

Hiện nay xi măng pooc lăng hỗn hợp là loại xi măng được sử dụng phổ biến nhất trong lĩnh vực xây dựng. Các chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng pooc lăng hỗn hợp được quy định tại TCVN 6260:1997.

Các chỉ tiêu chủ yếu của xi măng pooc lăng trắng

Các chỉ tiêu chủ yếu của xi măng pooc lăng bền sunfat

Các chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng pooc lăng bền sunfat tại TCVN 6067:1995.

Các chỉ tiêu chủ yếu của xi măng pooc lăng ít tỏa nhiệt

Các chỉ tiêu cơ lý chủ yếu của xi măng pooclăng ít tỏa nhiệt được quy định tại TCVN 6069:1995.

Lời kết

Bài viết này chúng tôi đã cung cấp đến các bạn những thông tin về các yêu cầu kỹ thuật xi măng, các tiêu chuẩn và tiêu chí trong lĩnh vực xi măng. Mong rằng bài viết sẽ là kênh thông tin hữu ích, giúp ích cho các bạn trong công việc.