Việt Nam và Thái Lan sẽ hưởng lợi vì Ấn Độ đánh thuế xuất khẩu gạo?

Theo VnEconomy, Reuters đưa tin rằng quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất toàn cầu - Ấn Độ vừa ra quyết định áp thuế đối với một số loại gạo xuất khẩu nhằm đảm bảo nguồn cung nội địa vì sản lượng suy giảm. Theo dự báo, động thái này có thể khiến thị trường lương thực toàn cầu bị xáo trộn và tình trạng lạm phát lương thực có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Hôm 8/9, Bộ Tài chính Ấn Độ đã đưa ra thông báo rằng mức thuế 20% sẽ áp dụng cho gạo chưa xát vỏ xuất khẩu. Mức thuế tương tự cũng được áp dụng cho gạo xát một phần hoặc xát toàn bộ, trừ gạo đồ (parboiled rice) và gạo Basmati. 

Dù gạo tấm chỉ là loại gạo chủ yếu dùng làm thức ăn chăn nuôi tại một số nước nghèo ở châu Phi nhưng Ấn Độ cũng cấm xuất khẩu 100% loại gạo này. Quy định sẽ được áp dụng từ ngày 9/9.

Theo đó, những nhà nhập khẩu không thể mua gạo của Ấn Độ có thể sẽ mua hàng từ Việt Nam và Thái Lan.

Ông B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ nói rằng: “Trong tổng gạo non-basmati (gạo không phải là giống Basmati được trồng phổ biến ở Ấn Độ) xuất khẩu của Ấn Độ, các loại gạo bị áp thuế chiếm tới 60%. Gạo xuất khẩu của Ấn Độ sẽ khó có thể cạnh tranh vì thuế mới và nhiều khách hàng sẽ chuyển sang mua gạo từ Việt Nam và Thái Lan”.

Ông Rao cho biết giá gạo toàn cầu cũng sẽ tăng lên vì động thái này của Ấn Độ. Cụ thể, giá gạo trắng xuất khẩu có thể vượt qua ngưỡng 450 USD/ tấn thay vì 350 USD như bây giờ.

Với hơn 40% gạo xuất khẩu toàn thế giới, Ấn Độ đối đầu trực tiếp với Thái Lan, Việt Nam, Myanmar, và Pakistan trên thị trường.

Trong những tháng tới, lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ sẽ giảm tối thiểu 25%, theo ông Himanshu Agarwal, giám đốc công ty xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ Satyam Balajee đưa ra dự báo.

Hiện các nhà xuất khẩu của Ấn Độ hy vọng rằng những đơn hàng đã ký và đang chờ giao sẽ được miễn áp dụng thuế mới này. 

Ông Agarwal kiến nghị: “Khách hàng sẽ không thể trả thêm 20% so với giá đã thỏa thuận. Chính phủ nên miễn thuế đối với những hợp đồng đã ký trước đó vì bên bán cũng không thể trả được mức thuế này” .

Lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ vào năm 2021 đã đạt kỷ lục là 21,5 triệu tấn, nhiều hơn cả 4 nước đối thủ là Việt Nam, Thái Lan, Pakistan và Mỹ cộng lại. 

Theo dự báo của ông Agarwal, các đơn hàng của Trung quốc sẽ chịu tác động lớn vì lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm của Ấn Độ. 

Trong năm nay, gạo tiếp tục là mặt hàng nông sản chính thứ 3 bị áp đặt lệnh hạn chế xuất khẩu. Trước đó, nước này đã hạn chế xuất khẩu đường và lúa mì khiến thị trường toàn cầu bị xáo trộn. Trước khi giảm trong thời gian gần đây nhờ triển vọng khả quan của vụ mùa, giá của những mặt hàng lương thực chủ đạo trên toàn cầu đã tăng mạnh.

Chính phủ Ấn Độ đưa ra động thái hạn chế trong tình trạng một số địa phương thiếu mưa khiến diện tích trồng gạo hiện tại đã giảm 5,6%. Tại một số bang trồng gạo lớn của nước này như Bihar, Jharkhand và Uttar Pradesh, bình quân lượng mưa đã giảm hơn 25%.