Việt Nam tiếp tục là “ngôi sao sáng” thu hút FDI 

Trung tâm sản xuất mới nổi của thế giới 

Theo baodautu.vn, các chuyên gia của Ngân hàng HSBC đã dành cụm từ “tiếp tục tỏa sáng” khi đánh giá về nền kinh tế Việt Nam trong hai năm chống chọi với đại dịch Covid-19 vừa qua. Đây là sự khẳng định của đơn vị này về những thành tựu của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài. 

Tại báo cáo được công bố vào cuối tháng 6 vừa qua, HSBC đánh giá Việt Nam đã chuyển đổi thành công trở thành trung tâm sản xuất mới nổi của toàn cầu. Việt Nam “đã chuyển mình thành một ngôi sao đang lên” trong chuỗi cung ứng toàn cầu, chiếm được thị phần toàn cầu đáng kể trong nhiều lĩnh vực, bao gồm dệt may, giày dép và điện tử tiêu dùng…

Nhận định trên là hoàn toàn có căn cứ, bởi được thể hiện rõ nét thông qua số liệu về thu hút đầu tư nước ngoài mới được Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố. 

Trong 7 tháng đầu năm 2022, tổng số vốn các nhà đầu tư nước ngoài đăng ký đầu tư vào Việt Nam lên tới 15,41 tỷ USD. Mặc dù giảm 7,1% so với cùng kỳ, nhưng với tổng số vốn đầu tư này, được coi là con số vô cùng ngoạn mục trong bối cảnh dòng vốn đầu tư toàn cầu hiện nay vẫn chưa hoàn toàn hồi phục sau đại dịch Covid-19. 

“Vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam giảm chủ yếu do vốn đăng ký mới giảm, còn vốn tăng thêm và vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần tiếp tục tăng mạnh”, ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài nhận xét.

Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, 7 tháng qua, vốn tăng thêm đạt 7,24 tỷ USD, tăng 59,3% so với cùng kỳ. Vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần đạt trên 2,58 tỷ USD, tăng 25,7% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, theo Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, việc các nhà đầu tư nước ngoài liên tục tăng vốn đầu tư vào Việt Nam cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục đặt niềm tin vào nền kinh tế, vào môi trường đầu tư của Việt Nam, nên họ đã đưa ra các quyết định đầu tư mở rộng dự án hiện hữu.

Xu hướng tích cực của dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam được ông Hoàng chỉ ra thông qua loạt dự án quy mô lớn trong các lĩnh vực sản xuất, chế tạo các sản phẩm điện tử, công nghệ cao.

Trong đó, không thể không nhắc đến dự án Samsung Electro-mechanics Việt Nam (Thái Nguyên) hai lần tăng vốn, với 920 triệu USD và 267 triệu USD; Dự án Công ty TNHH Điện tử Samsung HCMC tăng vốn trên 841 triệu USD; hàng loạt các dự án nhà máy chế tạo điện tử, phương tiện thiết bị mạng và sản phẩm âm thanh đa phương tiện (tại Bắc Ninh, Nghệ An và Hải Phòng), lần lượt tăng gần 306 triệu USD, 260 triệu USD và 127 triệu USD…

Tại Hải Phòng, Quảng Ninh mới đây đã trao chứng nhận đăng ký đầu tư cho một loạt các dự án. 

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối ngoại hối, thị trường vốn và dịch vụ chứng khoán tại HSBC Việt Nam còn lấy minh chứng việc Apple đã chuyển 11 nhà máy của các doanh nghiệp Đài Loan trong chuỗi cung ứng của hãng này sang Việt Nam để một lần nữa khẳng định về bước “chuyển mình” thành trung tâm sản xuất mới của thế giới của Việt Nam.

Với những dự án đã và đang được đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài như hiện nay cho thấy Việt Nam tiếp tục tỏa sáng thu hút FDI. 

Dấu hiệu vốn đầu tư mới sụt giảm 

Với những thành quả kể trên, không thể phủ nhận được sức hút của Việt Nam đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài, tuy nhiên, trên thực tế lại đang xuất hiện việc vốn đăng ký mới tiếp tục có xu hướng sụt giảm.
Từ số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy, trong 7 tháng vừa qua, có 927 dự án mới đăng ký đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn 5,27 tỷ USD, giảm 7,9% về số dự án và giảm 43,5% về vốn.

Nguyên nhân của xu hướng giảm vốn đăng ký mới này được Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài chỉ ra một thực tế là, vốn đăng ký mới chưa hồi phục hoàn toàn sau sự gián đoạn của các biện pháp chống dịch năm 2021.

Bên cạnh đó, trong năm 2021, nhiều dự án quy mô vốn trên 100 triệu USD được cấp chứng nhận đăng ký đầu tư. Các dự án này chiếm tới 62,6% tổng vốn đăng ký mới của 7 tháng năm 2021. Trong khi đó, 7 tháng đầu năm 2022, chỉ có một số ít dự án đầu tư mới có quy mô vốn trên 100 triệu USD và chỉ chiếm 40,2% tổng vốn đầu tư.

Tuy nhiên, ông Đỗ Nhất Hoàng thông tin thêm, mức độ giảm vốn đầu tư mới đã dần được cải thiện so với những tháng đầu năm nay. 

Cụ thể, nếu như trong 4 tháng đầu năm 2022, vốn đăng ký mới giảm mạnh, thì từ tháng 5 cho đến nay, nguồn vốn này đã tăng dần so với cùng kỳ (các tháng 5, 6, 7 tăng lần lượt 12,8%, 14,6% và 34,6%).

Nguyên nhân tăng vốn đầu tư mới vào các tháng 5, 6, 7 một phần do vốn đăng ký mới của các tháng này vào năm 2021 bị giảm mạnh bởi thời điểm đó, làn sóng Covid-19 lần thứ 4 bùng phát với biến thể chính là Delta khiến các chính sách kiểm soát dịch thực hiện rất mạnh mẽ. 

“Xét về giá trị, nguồn vốn này cũng đang có xu hướng tăng dần theo từng tháng trong năm 2022, nhưng mức tăng chưa cao và chưa được như kỳ vọng”, ông Hoàng thừa nhận.

Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 6/2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã lần đầu tiên lên tiếng cảnh báo về tình trạng vốn đầu tư mới liên tiếp giảm.

Bộ này cho biết, việc vốn đăng ký cấp mới giảm so với cùng kỳ năm trước là do xu hướng chung toàn cầu. Tuy nhiên, đây là tín hiệu cho thấy Việt Nam vẫn chưa tranh thủ những cơ hội tốt từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng, đầu tư toàn cầu. Và điều này có thể ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng, mở rộng đầu tư của khu vực đầu tư nước ngoài trong trung và dài hạn.

Tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đã nhắc lại vấn đề này. 

Ông Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương thậm chí còn lo ngại rằng sức hút vốn đầu tư mới giảm cho thấy các bước chuẩn bị về thủ tục, đất đai, nhân lực cho các dự án có vốn đầu tư nước ngoài chưa tốt. 

Đáng lo hơn khi Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết, việc thuế tối thiểu toàn cầu bắt đầu được áp dụng từ năm sau, tình hình sẽ khó khăn hơn.

“Chúng ta phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, tốt hơn trong vòng 5 năm tới để có thể tranh thủ tốt cơ hội từ dịch chuyển chuỗi cung ứng, đầu tư toàn cầu”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói.