Triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, dự án BĐS nào hưởng lợi?

Ngày 20/5 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định 31 về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong đó có NOXH và cải tạo chung cư cũ. Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo về NOXH và các dự án cải tạo chung cư cũ giai đoạn 2021 - 2025.

Theo đó, phải báo cáo rõ về nhu cầu NOXH với các đối tượng thu nhập thấp tại khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp; Tình hình triển khai thực hiện và nhu cầu vay vốn (nếu có); Các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị. Phải lưu ý về doanh mục các dự án cải tạo; Tình hình triển khai thực hiện và nhu cầu vay vốn.

Đồng thời, Bộ cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát chặt chẽ và chịu trách nhiệm về các dự án đề xuất, đảm bảo đúng quy định pháp luật. Trước ngày 10/6/2022 phải gửi lại báo cáo về Bộ Xây dựng.

Chính phủ ban hành Nghị định 31 về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Gói hỗ trợ nằm trong kế hoạch đã phê duyệt trước đó từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nguồn vốn hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh giá trị 40.000 tỷ đồng.

Các đối tượng được gói hỗ trợ là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có mục đích vay vốn để thực hiện những dự án NOXH, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ nằm trong danh mục dự án được Bộ tổng hợp, công bố.

Bên cạnh gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng, ngành xây dựng còn gói hỗ trợ cho vay thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội với hộ gia đình, các nhân có nhu cầu mua, thuê mua NOXH, nhà ở cho công nhân; Xây mới, cải tạo hoặc sửa chữa nhà ở theo quy định về loại hình này với nguồn vốn cho vay tối đa là 15.000 tỷ đồng.

Ngày 27/5, Hội nghị về triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định 31 của Chính phủ được tổ chức, ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước cho biết các vấn đề đang được dư luận quan tâm là tín dụng cho vay bất động sản, trái phiếu, chứng khoán từ đầu năm tới nay.

Một số quan điểm về vấn đề này cho rằng Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện siết chặt cho vay BĐS. Tuy nhiên Phó Thống đốc khẳng định, NHNN chưa bao giờ thông báo sẽ "siết chặt tín dụng bất động sản, chứng khoán". Quan điểm điều hành xuyên suốt của đơn vị là kiểm soát chặt chẽ tín dụng và các lĩnh vực rủi ro.

“Đối với lĩnh vực bất động sản, tinh thần chỉ đạo nhiều năm qua là chỉ kiểm soát chặt với những dự án có tính chất đầu cơ, phân khúc nhà nghỉ dưỡng, dự án cao cấp, còn nhà ở cho công nhân, nhà ở xã hội, nhà ở cho người nghèo phục vụ nhu cầu tiêu dùng của số đông người dân thì khuyến khích và tăng trưởng” - Phó Thống đốc phát biểu tại Hội nghị.

Tại một buổi hội thảo trước đó, ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) chia sẻ, trong hai năm 2020 - 2021, nguồn cung các phân khúc trên thị trường BĐS liên tục sụt giảm. Năm 2021, nguồn cung nhà ở đã giảm 34% so với năm 2020, số lượng dự án mới năm 2020 chỉ bằng 50% so với năm trước đó. Các dự án NOXH gần như cạn kiệt, không có dự án được cấp phép mới trong khi nhu cầu về loại hình này là lớn nhất.

Ông Khởi cũng cho rằng, chương trình phục hồi phát triển kinh tế chính là cơ hội vàng cho thị trường bất động sản hiện tại. “15.000 tỷ đồng hỗ trợ cho đối tượng thuê, mua nhà ở vay với lãi suất thấp nhưng bây giờ lấy đâu ra nguồn cung để cho người dân mua NOXH. Tức là muốn giải ngân 15.000 tỷ đồng trên phải có nguồn cung NOXH cho người dân, có cung mới tiêu được cầu. Như vậy, trong 2 năm liệu có tiêu hết 15.000 tỷ?”- ông Khởi e ngại. 

Tại giai đoạn 2011 - 2020, chỉ có 248 dự án NOXH trên toàn quốc, cung cấp khoảng 100.000 căn hộ, so với kế hoạch chỉ đạt 41,4%. Kết quả kiểm toán nhà nước về chương trình NOXH tại Hà Nội cho thấy, trong số 15 dự án nhà ở xã hội thì chỉ 2 dự án đã triển khai, 7 dự án vẫn chờ chấp thuận chủ trương đầu tư, 1 dự án không cung cấp thông tin gì thêm, 2 dự án đã dừng triển khai vac 3 dự án được chấp thuận chuyển đầu tư sang nhà ở thương mại. TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2020, tuy đã cố gắng những nguồn cung NOXH chỉ có thêm 15.000 căn, đạt 75% kế hoạch.

Nhìn nhận về thực tế, tuy nguồn cung nhà ở xã hội luôn trong tình trạng cung không đủ cầu nhưng tại một vài khu vực vẫn tồn tại nghịch cảnh nhiều dự án chỉ có mức giá dưới 10 triệu đồng/ m2 mà không ai mua.

Chẳng hạn như dự án NOXH và dịch vụ thương mại Bright City (AZ Thăng Long) tại huyện Hoài Đức (Hà Nội) với chủ đầu tư là Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long. Dự án xây dựng tổng 1.496 căn hộ, bao gồm 264 căn bán thương mại; 911 căn hộ để bán và 312 căn hộ để cho thuê. Giá bán dự kiến đưa ra là trên 14 triệu đồng/m2 tùy căn (chưa gồm thuế VAT và 2% phí bảo trì). Năm 2015, dự án được mở bán lần đầu, tuy nhiên tới nay là lần thứ 23 mở bán nhưng cũng chỉ hấp thụ được 847 căn và 113 căn nhà cho thuê.

Thực chất, đây là dự án nhà ở thương mại, nhưng trong quá trình triển khai, dự án phải nhiều lần tạm hoãn. Tới năm 2014, dự án được chủ đầu tư chuyển sang loại hình NOXH. Hơn nữa, Bright City là dự án NOXH thuộc gói tín dụng 30.000 tỷ đồng.

Tại huyện Quốc Oai (Hà Nội), một dự án khác là Bamboo Garden được đầu tư bởi Công ty CP Tập đoàn CEO. Đây là dự án NOXH cũng được chuyển đổi từ nhà ở thương mại vào năm 2014 để kịp thời hưởng những ưu đãi từ gói 30.000 tỷ đồng. Dự án có tổng 432 căn hộ, bao gồm 346 căn hộ để bán, 86 căn hộ để cho thuê. Giá bán được chủ đầu tư công bố chưa tới 10 triệu đồng/m2 (đã bao gồm thuế VAT và phí bảo trì). Tuy nhiên, với mức giá rất rẻ này nhưng suốt 20 lần mở bán vẫn không hết hàng.

Nhận xét về vấn đề này, nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng, nhu cầu của người dân là mua nhà để ở và nơi đó phải có đầy đủ các công trình giao thông, tiện ích tối thiểu trong cuộc sống như trường học, bệnh viện, siêu thị, chợ,...

Trong khi đó, các dự án nằm xa trung tâm thường thiếu các tiện ích và hệ thống giao thông kết nối với những khu vực khác. Bên cạnh đó, chủ đầu tư chưa chú trọng nâng cao chất lượng hạ tầng xã hội và dịch vụ. Đối với những nơi nằm gần cơ quan, doanh nghiệp, các tổ chức có đông lao động làm việc lại thiếu đi các dự án nhà ở vừa túi tiền, nhất là nhà ở cho những người thu nhập thấp. Theo một số chuyên gia về bất động sản, đây chính là vấn đề quan trọng, cần lưu ý khi thực hiện các gói hỗ trợ trong thời gian tới sao cho phù hợp.