Tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp Nhà nước trong lĩnh vực hàng không ra sao?

Cụ thể, báo cáo đã đưa ra đánh giá về các hoạt động sản xuất và kinh doanh của một số Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước thuộc các ngành, lĩnh vực có biến động lớn trong năm 2021. 

Xét về ngành hàng không, trong năm 2021, thị trường hàng không đã tiếp tục bị ảnh hưởng một cách nghiêm trọng trước sự lan rộng của dịch bệnh COVID-19 trên toàn cầu và đặc biệt là sự xuất hiện của biến thể mới. Nhận định của Hiệp hội vận tải Hàng không quốc tế (IATA) rằng đại dịch COVID-19 chính là một cú sốc lớn nhất để lại những hậu quả lâu dài nhất cho ngành hàng không thế giới. 

Báo cáo của IATA cho thấy, ước tính tổng thiệt hại về lợi nhuận của các hãng hàng không trên toàn cầu kể từ khi đại dịch bùng phát đến hiện tại là hơn 200 tỷ USD và một số hãng hàng không của các quốc gia đã bị phá sản. 

Năm 2021, thị trường hàng không Việt Nam tính chung tổng lượng khách thị trường quốc tế chỉ đạt mức 498.000 khách hàng, so với thời điểm trước khi xảy ra đại dịch bằng 1,4% và thị trường hàng không nội địa đạt mức 14,58 triệu khách, so với thời điểm trước khi xảy ra đại dịch (năm 2019) bằng 39%. 

Còn TCT Hàng không Việt Nam (VNA) là doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh chính là vận tải hàng không đồng thời là hãng hàng không quốc gia bởi ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh COVID-19 và mặt bằng giá vé giảm mạnh do sự cạnh tranh thừa tải cung ứng ở trên thị trường nội địa. Kết quả cho thấy, năm 2021 VNA tiếp tục sụt giảm so với năm 2020 và tổng doanh thu cũng như thu nhập khác trong năm 2021 của công ty mẹ đạt mức 20.109 tỷ đồng, so với năm 2020 giảm 39,5%. Công ty mẹ cũng ghi nhận phát sinh lỗ sau thuế là 11.848 tỷ đồng, mức lỗ đã tăng so với năm 2020 là 4.153 tỷ đồng. Tính đến ngày 31/12/2021, công ty mẹ ghi nhận lỗ lũy kế 18.870 tỷ đồng.

So với năm 2020, kết quả kinh doanh hợp nhất cũng đã có sự sụt giảm, tổng doanh thu hợp nhất toàn tổng công ty trong năm 2021 ghi nhận là 29.752 tỷ đồng, so với năm 2020 giảm 29,89%. Còn mức lỗ hợp nhất sau thuế là phát sinh năm 2021 ghi nhận là 13.279 tỷ đồng từ đó cũng nâng mức lỗ lũy kế hợp nhất đến ngày 31/12/2021 là 21.961 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, số nộp ngân sách nhà nước công ty mẹ VNA cũng tiếp tục sụt giảm mạnh so với năm 2020. Tổng số tiền phải nộp ghi nhận là 214,6 tỷ đồng,so với năm 2020 tương đương với mức giảm 51% chủ yếu là do các khoản nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân và thuế nhà thầu nước ngoài đều ghi nhận giảm mạnh bởi vì kết quả kinh doanh thua lỗ và người lao động đã bị giảm thu nhập. Cũng do tình trạng thua lỗ mà năm 2021, công ty cũng không có cổ tức chia cho cổ đông Nhà nước nộp về ngân sách. 

Tính đến thời điểm ngày 31/12/2021, hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của công ty mẹ là rất thấp chỉ bằng 0,19 lần và nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn với số tiền là 26.149 tỷ đồng cùng khoản phải trả ngắn hạn của công ty mẹ ghi nhận là 12.848 tỷ đồng.

Phía kiểm toán độc lập cũng có ý kiến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của VNA và cũng cho rằng khả năng hoạt động liên tục của VNA sẽ phụ thuộc lớn vào sự hỗ trợ về tài chính của Chính phủ hay việc được gia hạn thanh toán các khoản vay từ các ngân hàng thương mại hay các tổ chức tín dụng, các khoản phải trả cho các nhà cung cấp, cho thuê.

Còn TCT Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (ACV) cũng là doanh nghiệp hoạt động dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho ngành vận tải hàng không cũng ghi nhận bị ảnh hưởng lớn từ dịch bệnh COVID-19. 

Trong năm 2021, sản lượng tổng lượt hạ và cất cánh thương mại ghi nhận giảm 38,24% so với năm 2020 còn sản lượng hàng hóa bưu kiện cũng tăng 13,13%. Chính vì thế mà tổng doanh thu trong năm 2021 giảm 30,3%, đạt 8.120 tỷ đồng còn lợi nhuận trước thuế giảm 45,7%, đạt 1.125 tỷ đồng. Công ty cũng đã nộp ngân sách Nhà nước là 1.006 tỷ đồng, so với năm trước đó giảm 55,1% và chủ yếu là từ các khoản thuế. ACV không có khoản cổ tức được chia cho phần vốn của nhà nước trong năm 2021 bởi ACV đang đề xuất tăng vốn điều lệ thông qua hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu trong giai đoạn năm 2021 - 2023. 

Và theo số liệu hợp nhất, tổng doanh thu của ACV ghi nhận đạt mức 8.016 tỷ đồng, so với năm 2020 giảm 20% còn lợi nhuận kế toán trước thuế đạt 990 tỷ đồng, so với năm 2020 giảm 50% và số phát sinh phải nộp ngân sách nhà nước ghi nhận là 777 tỷ đồng, so với năm 2020 giảm 53%.

Trong năm 2022, Chính phủ cũng đã thực hiện các biện pháp khôi phục hoạt động vận tải hàng không và kích cầu du lịch, mở cửa quốc tế từ tháng 3/2022, thị trường hàng không cũng đã có sự khởi sắc và trong đó hoạt động vận tải hàng không nội địa phục hồi mạnh và thậm chí còn vượt sản lượng cùng kỳ năm 2019 nhưng trên thị trường lẫn quốc tế vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. 

Đánh giá chung của IATA cho thấy, dự kiến đến năm 2040 thì dung lượng khách vẫn thấp hơn 6% so với dự báo trước dịch bệnh và Trung Quốc cũng dự kiến lượng chỉ mở cửa từ cuối năm 2022 hoặc vào đầu năm 2023. Bên cạnh đó, giá nhiên liệu bay tăng cao đột biến và ảnh hưởng của tỷ giá ngoại tệ cũng đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hàng không. Hơn thế, việc thiếu hụt tàu bay so với nhu cầu khai thác trong giai đoạn mới phục hồi và thiếu hụt đi phi công, cơ sở hạ tầng sân bay ở trong nước vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu khai thác đã dẫn đến tình trạng tắc nghẽn, giờ bay khai thác chưa được tối ưu đã khiến cho doanh nghiệp hàng không gặp khó khăn trong giai đoạn phục hồi.