Thực phẩm và năng lượng tại châu Âu trong vòng xoáy khủng hoảng chi phí

Mỗi chiếc bánh mì ra lò tại nhà máy của Brioche Pasquier hiện có giá cao gấp rưỡi so với thời điểm trước. Nhà máy này rộng gần 22.300 m2 và cách London khoảng 1h lái xe.

Giá của những chiếc bánh mì hoa cúc, bánh sừng bò hay bánh mì chocolate đang tăng theo giá hàng hóa trong năm vừa qua vì giá của những nguyên liệu đầu vào thiết yếu như bơ, trứng hay đường đều tăng. Ngoài chi phí nguyên liệu làm bánh tăng, doanh nghiệp sản xuất bánh mỳ nổi tiếng nhất nhì nước Pháp - Brioche Pasquier còn phải đối mặt với một cách thức mới. Đó là sự gia tăng của chi phí năng lượng.

Các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm đang bị bóp nghẹt bởi chi phí leo thang và tình trạng này cũng ảnh hưởng trực tiếp đối với túi tiền của người Anh. Họ đang đối mặt với cuộc khủng hoảng chi phí tồi tệ nhất chưa từng có. Trước đó, theo dự báo của ngân hàng Trung ương Anh, lạm phát tại Anh sẽ đạt đỉnh ở ngưỡng hơn 13% trong năm nay. Dự kiến 1/3 số hộ gia đình tại Anh sẽ phải chi ra nhiều hơn 10% của thu nhập để thanh toán các hóa đơn năng lượng. Hiện tại, trong bối cảnh giá thực phẩm không ngừng tăng lên, họ có nguy cơ rơi vào cảnh đói nghèo.

Ryan Peters, Giám đốc điều hành Brioche Pasquier UK Ltd, đơn vị vận hành nhà máy tại Milton Keynes, chia sẻ: “Tình trạng giá năng lượng đắt đỏ đã gây ra hiệu ứng domino. Túi tiền của người tiêu dùng đang bị ảnh hưởng trực tiếp vì chúng tôi buộc phải điều chỉnh tăng giá sản phẩm một chút trước khi phân phối đến tay các nhà bán lẻ”.

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine khiến giá thực phẩm toàn cầu bị đẩy lên cao trong năm nay. Hơn nữa, tác động của cuộc xung đột cũng khiến hoạt động sản xuất lúa mì và dầu thực vật tại hai quốc gia này bị đình trệ. Mặc dù giá lương thực thế giới đang trên đà đi xuống nhưng người dùng vẫn phải đối mặt với áp lực từ chi phí thực phẩm khá lớn.

Nguyên nhân là do các công ty chế biến thực phẩm tại châu Âu phải trả nhiều hơn cho giá năng lượng. Bên cạnh đó, giá điện và giá khí đốt cao hơn gấp nhiều lần so với mức giá thông thường. Tuy nhiên đó chưa phải là điều tiêu cực nhất. Nhu cầu năng lượng cho sưởi ấm và phát điện sẽ đồng loạt tăng mạnh khi mùa đông đến.

Kona Haque, Giám đốc nghiên cứu cho công ty ED&F Man chia sẻ: “Mối lo ngại lớn nhất đối với các công ty từ sản xuất đường từ củ cải hay rang xay cà phê là giá nguyên liệu thô tăng. Thế nhưng, phía trước vẫn còn nhiều trở ngại. Chi phí sản xuất được dự báo sẽ tăng vọt trong mùa đông tới”.

Theo chia sẻ từ Suedzucker AG, công ty sản xuất đường từ củ cải lớn nhất châu Âu, phần lớn mức tăng doanh thu của công ty trong quý 1 phụ thuộc vào đà tăng của chi phí nguyên liệu đầu vào, chi phí đóng gói và năng lượng. Mặc dù doanh thu quý 3 tăng trưởng nhưng chi phí đầu vào tăng cao vẫn tiếp tục tác động tiêu cực đến lợi nhuận, theo Allied Bakeries, nhà sản xuất bánh mì mang thương hiệu Kingsmill và Allinson.

Các doanh nghiệp sản xuất dầu ăn từ hạt cải dầu, đậu nành hay hoa hướng dương bắt đầu chuyển quy mô hoạt động sản xuất sang những khu vực khác có giá năng lượng thấp hơn. Đồng thời họ cũng cắt giảm sản lượng tại Anh và khu vực châu Âu. Dữ liệu từ Fediol cho thấy hoạt động chế biến hạt có dầu tại châu Âu và Anh giảm 3,2%. Đây là con số thấp nhất từ năm 2019.

Trợ cấp từ chính phủ

Tại châu Âu, nhiều chính phủ của các quốc gia đã phải vào cuộc để giảm bớt sự nghiêm trọng của tình hình. Gói hỗ trợ trị giá 110 triệu euro cho các công ty trong lĩnh vực nông nghiệp bị ảnh hưởng do chi phí năng lượng tăng cao và nguyên liệu thô cũng như phân bón từ cuộc xung đột tại Ukraine đã được Liên minh châu Âu thông qua. Những giải pháp tương tự cũng sẽ sớm được áp dụng tại một số quốc gia khác.

Margrethe Vestager, Ủy viên ủy ban chống độc quyền EU cho biết: “Tình trạng giá năng lượng nhập khẩu tăng cao và các chi phí đầu vào khác do ảnh hưởng từ mâu thuẫn giữa Nga và Ukraine cũng như các lệnh trừng phạt đã khiến các công ty nông nghiệp phải chịu những đòn đau. Nhằm đảm bảo những giải pháp hỗ trợ cần thiết, chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với các nước thành viên trong khu vực để đưa ra cách thức hợp lý, kịp thời và hiệu quả nhất”.

Tình trạng thiếu khí đốt có thể khiến nguồn điện bị gián đoạn. Trong trường hợp đó, các nhà máy sản xuất thực phẩm tiêu thụ nhiều năng lượng tại khu vực châu Âu có thể để phải tạm dừng hoạt động. Trong kế hoạch khẩn cấp gồm 3 giai đoạn, nền kinh tế lớn nhất châu Âu là Đức đã kích hoạt giai đoạn 2. Nhiều công ty tại quốc gia này có thể sẽ phải đóng cửa trong giai đoạn cuối. Tại Anh, Chính phủ cũng lên kế hoạch cắt giảm tiêu thụ năng lượng đối với nhiều doanh nghiệp. Giá hàng hóa có thể tăng cao hơn nữa trong trường hợp tồi tệ nhất đó. 

Phó Chủ tịch công ty Gerald Mason cho biết Tate & Lyle Sugars tại phía Đông thành phố London hiện đang cố gắng hết mình đảm bảo hoạt động cung ứng đường tới người dùng một cách tối đa. 

Ông nói: “Tình trạng chi phí sinh hoạt tăng cao đang ảnh hưởng tới tất cả mọi người. Cũng như nhiều người dân khác đang đối mặt với những khó khăn, chúng tôi cũng gặp nhiều trở ngại do chi phí năng lượng và nguyên liệu đầu vào tăng cao. Không phải là một công ty điều hành casino, chúng tôi là một công ty sản xuất thực phẩm. Do đó, chúng tôi phải có trách nhiệm hơn đối với từng quyết định mà mình đưa ra”.