Thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư cần tránh ngay 3 sai lầm này

Theo Nhịp sống kinh tế, phiên 9/5 vừa qua tiếp tục là một ngày giao dịch "buồn" của chứng khoán Việt Nam khi giảm sâu gần 60 điểm. Số cổ phiếu giảm hết biên độ trên cả 3 sàn lên tới 356 mã, thậm chí nhiều mã dư bán sàn vài triệu đơn vị nhưng vắng bóng lực cầu.

Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng những thông tin tiêu cực không phải vấn đề quá lớn của thị trường thời điểm này, mà nguyên nhân chủ yếu đến từ lực cầu quá yếu. Vùng điểm 1.300 được coi là ngưỡng tâm lý thu hút dòng tiền của nhà đầu tư dài hạn, song việc chỉ số "thủng mốc" này đã cho thấy xu hướng thị trường không mấy tích cực.

Với góc nhìn dài hạn, ông Minh cho rằng nhà đầu tư cần quan sát kỹ thị trường đến hết tháng 5. Nếu kịch bản giữ được mốc 1.300 đến hết tháng 5 thì xu hướng tăng vẫn có thể xác lập. Còn trường hợp VN-Index "xuyên thủng" mốc này thì khả năng kịch bản cũ giai đoạn năm 2018 - 2019 sẽ lặp lại. Theo đó, kinh nghiệm trong lịch sử cho thấy thị trường sẽ mất rất nhiều thời gian, thậm chí lâu hơn 1 năm để tạo được xu hướng tăng mới.

Với tình hình thị trường diễn biến tiêu cực như hiện tại, vị chuyên gia này cho rằng điều quan trọng nhất là nhà đầu tư phải có chiến lược rõ ràng, tránh những sai lầm phổ biến dưới đây:

Thứ nhất: Mua bình quân giá

Khi tài khoản lao dốc, nhiều nhà đầu tư thường sử dụng phương pháp bình quân giá xuống. Trước đó, năm 2020 và năm 2021, việc "dò đáy" để bình quân giá là phương pháp được rất nhiều nhà đầu tư áp dụng bởi khả năng chiến thắng cao. Tuy nhiên, thị trường năm nay rất khó đoán định nên việc mua bình quân giá giảm thực sự là chiến lược đầu tư nguy hiểm mà nhà đầu tư cần tránh, nó sẽ làm bạn thua lỗ ở hiện tại và mức lỗ còn có thể nghiêm trọng hơn khi cổ phiếu giảm sâu. Do đó, chuyên gia cho rằng nếu nhà đầu tư "dò đáy" lần thứ nhất không ổn thì nên nhanh chóng cắt lỗ, chờ thời điểm mua an toàn thì mới tham gia.

Thứ hai: Cố gắng dự đoán thị trường

Nếu nhìn bên ngoài thì việc đặt mục tiêu mua vào khi giá chạm đáy và bán ra ở mức đỉnh là một chiến lược hoàn hảo. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là hầu hết mọi người đều không thể dự báo chính xác khi nào thì giá chạm đáy hay đạt đỉnh. Đó là lý do tại sao chuyên gia cho rằng việc "cố gắng đoán định thị trường" là một việc làm sai lầm hàng đầu.

Theo đó, ông Minh cho biết điều quan trọng nhất là cần đưa ra chiến lược giao dịch phù hợp với bối cảnh hiện tại, còn việc đoán đỉnh là rất khó. Nguy hiểm hơn là nhiều người còn tự tin vào dự đoán của mình và quyết định all in tại ngưỡng được cho là đáy.

Thứ ba: Không có thời điểm cắt lỗ rõ ràng

Trên thực tế, việc mua vào thì rất dễ, bán ra mới khó. Rất nhiều người đã phải trả một cái giá rất đắt khi cho rằng "Giá mã này đã chạm đáy và không thể rẻ hơn được nữa". Tuy vậy, nhiều cổ phiếu lại trong tình trạng giảm giá không bao giờ tăng trở lại. Do đó, việc "gồng lỗ" là một sai lầm rất lớn trong khi thị trường đang có diễn biến tiêu cực như hiện tại.

Đưa ra chiến lược cho những nhà đầu tư dài hạn, theo chuyên gia bên cạnh việc xem xét trạng thái giá vốn, nhà đầu tư cần đợi kết thúc tháng 5 để đưa ra quyết định. Nếu chỉ số vẫn giữ được mốc 1.300 thì xu thế dài hạn vẫn giữ được. Còn trong trường hợp còn lại thì nhà đầu tư cần xem xét việc giảm tỷ trọng danh mục và chờ đợi cơ hội mới. Đồng thời ông Minh cũng lưu ý, các nhóm cổ phiếu tiêu dùng, bán lẻ và hóa chất vẫn là nhóm "trú ẩn" an toàn cho nhà đầu tư dù xu thế dài hạn của thị trường có kém tích cực.

Đầu tư phải mang tính chọn lọc hơn

Mới đây, ông Hoàng Công Tuấn - Kinh tế trưởng CTCK MB (MBS) đã có những chia sẻ về những yếu tố tốt hỗ trợ cho thị trường. Hơn nữa, chuyên gia đưa ra lời khuyên để lựa chọn những cổ phiếu nền tảng kinh doanh tốt, hiệu quả trong dài hạn.

Cụ thể, trong năm 2020 và 2021 thì yếu tố dòng tiền rẻ đã hỗ trợ cho thị trường chứng khoán rất lớn. Bên cạnh đó, do mặt bằng lãi suất đi xuống, nhiều nhà đầu tư cá nhân đã chuyển một phần tiền tiết kiệm của họ sang kênh đầu tư chứng khoán để tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn.

Đối với năm 2022, kinh tế trưởng MBS đánh giá yếu tố dòng tiền rẻ sẽ bị phai nhạt dần, nền kinh tế hồi phục và tăng trưởng trở lại. Do đó, các cơ hội về kinh doanh ở các lĩnh vực khác ngoài chứng khoán sẽ tăng cao trở lại. Ngoài ra, các ngân hàng cũng đã phải tăng lãi suất huy động, dù chưa tăng trở lại mức trước dịch nhưng cũng tăng lên đáng kể. "Chúng ta thấy rằng chỉ có các yếu tố mang tính cơ bản vĩ mô và các yếu tố về tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ hỗ trợ cho thị trường", ông kết luận.

Đồng thời, chuyên gia lạc quan về thị trường chứng khoán trong dài hạn và lưu ý các nhà đầu tư trong năm nay phải đầu tư mang tính chọn lọc hơn, lựa chọn những công ty tốt, có năng lực tăng trưởng về lợi nhuận tốt và đặc biệt là giá cổ phiếu phải ở mức độ hợp lý. 

Theo ông Tuấn, hoạt động đầu tư ngắn hạn và tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn chỉ nên dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Còn những nhà đầu tư mới nên đi theo con đường mang tính dài hạn và bền vững hơn để tránh những yếu tố sốc như vừa qua.

"Chúng ta thấy những mã cổ phiếu ở trong hệ sinh thái, ví dụ của FLC hay là của hệ sinh thái Louis chẳng hạn, đã giảm đến 60%, 70% so với mức đỉnh, đây là câu chuyện rất khốc liệt", ông Tuấn chia sẻ.