Thị trường chứng khoán đang “thiếu hàng”, số lượng doanh nghiệp niêm yết mới thấp kỷ lục trong nửa đầu năm 2023

Theo Nhịp sống thị trường, số liệu từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HoSE) cho thấy, trong 6 tháng đầu năm chỉ có duy nhất 1 cổ phiếu niêm yết mới là CTCP Vận tải dầu khí Thái Bình Dương (mã PVP). Đến hiện tại, đây là lượng cổ phiếu niêm yết mới trong một năm thấp nhất lịch sử. Mặc dù vẫn còn 6 tháng để cải thiện nhưng có thể thấy chưa vao giờ hoạt động niêm yết trên sàn HoSE lại ảm đạm như thời điểm hiện tại.

Không chỉ thiếu về lượng mà hoạt động niêm yết mới trên HoSE còn thiếu cả về chất. Theo đó, số lượng hồ sơ chờ duyệt chỉ ở mức khoảng hơn chục hồ sơ, đa phần trong đó là các doanh nghiệp quy mô nhỏ đang giao dịch trên sàn UpCOM và muốn chuyển niêm yết. Trong khi đó, bóng dáng các “bom tấn” gần như là không có sau khi một số tên tuổi được chờ đợi đã “quay xe” vì nhiều lý do khác nhau.

Trong đó, đáng chú ý nhất là việc Nova Consumer (NCG) lỗi hẹn niêm yết sau khi nhận được thông báo của HoSE hồi tháng 12 năm ngoái về việc ngừng xem xét hồ sơ đăng ký niêm yết do chưa bổ sung tài liệu phát sinh theo thời hạn. Đến tháng 4 vừa qua, doanh nghiệp này đã xin ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc tiếp tục thực hiện niêm yết cổ phiếu trên HoSE nhưng cũng để ngỏ về khả năng đăng ký giao dịch cổ phiếu trên sàn UPCoM.

Trước đó, Nova Consumer từng chia sẻ rằng, công ty định hướng đẩy mạnh mảng bán lẻ tiêu dùng với mục tiêu doanh thu tỷ USD vào năm 2026. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng đặt mục tiêu chạm mức vốn hóa tỷ USD vào năm 2026. Sau thương vụ IPO hồi tháng 3 năm ngoái, Nova Consumer được kỳ vọng trở thành “bom tấn” khi niêm yết. Tuy nhiên, với những động thái gần đây, có lẽ viễn cảnh trên sẽ khó xảy ra trong tương lai gần.

Một cái tên khác là Tôn Đông Á cũng bất ngờ gửi công văn đến HoSE về việc rút hồ sơ đăng ký niêm yết lần đầu hồi tháng 4/2023. Lý do mà Tôn Đông Á xin rút hồ sơ là do tình hình kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước dẫn đến kết quả kinh doanh năm 2022 toàn ngành nói chung cũng như công ty nói riêng không khả quan. Theo đó, công ty chưa đáp ứng được các điều kiện niêm yết theo quy định.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp khác như Sơn Đông Á, Lập Phương Thành cũng đã rút hồ sơ niêm yết để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ theo đúng với quy định. Trong khi đó, HoSE cũng thông báo về việc dừng xem xét hồ sơ niêm yết của Cảng Quy Nhơn do doanh nghiệp chưa bổ sung hồ sơ và giải trình theo yêu cầu.

Một doanh nghiệp khác cũng được kỳ vọng sẽ trở thành “bom tấn” trên sàn chứng khoán là Thaco Auto - thành viên Thaco Group của tỷ phú Trần Bá Dương đã đánh tiếng về việc muốn niêm yết trong vòng 3 năm tới. Tuy nhiên, thương vụ này mới chỉ dừng ở bước kế hoạch và doanh nghiệp này vẫn cách rất xa việc chính thức niêm yết.

Trước đó, “Kỳ lân” công nghệ VNG (mã chứng khoán: VNZ) lên sàn UpCOM nhưng chưa thực sự để lại dấu ấn nào ấn tượng ngoại trừ thị giá cao ngất ngưởng. Thanh khoản của mã này quá nhỏ giọt, thậm chí có những phiên không có giao dịch đã khiến tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp từng chạm mức vốn hóa tỷ USD này gần như là không đáng kể.

Trong khi những doanh nghiệp nhà nước đang nằm trong danh sách cổ phần hóa thực sự được nhà đầu tư quan tâm lại chỉ đếm trên đầu ngón tay có thể kể đến như Agribank, Vinacomin - TKV, Mobifone, VNPT, SJC,... và lộ trình lên sàn vẫn còn bỏ ngỏ.

Ngoài việc vắng bóng các “bom tấn” niêm yết mới, hoạt động đấu giá cổ phần trên HoSE cũng diễn ra tương đối ảm đạm trong thời gian vừa qua. Trong năm 2022, tổng giá trị cổ phần được bán thông qua đấu giá cổ phần chỉ đạt khoảng 939 tỷ đồng, giảm 43% so với năm trước và cũng là mức thấp nhất kể từ năm 2013. Đây là lần đầu tiên con số này xuống dưới mức 1.000 tỷ sau gần 10 năm.

Trong năm 2022, HoSE đã tổ chứng tất cả 9 đợt đấu giá, trong đó bao gồm 1 đợt cổ phần hóa, 3 đợt thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước và 5 đợt chào bán theo giấy phép của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. HoSE cho biết, thị trường chứng khoán năm 2022 chịu ảnh hưởng bởi những vấn đề trong và ngoài nước tác động đến hoạt động đấu giá.

Trong 6 tháng đầu năm nay, mặc dù tình hình thị trường đã ổn định hơn, tuy nhiên hoạt động đấu giá vẫn rất heo hút. Trên HoSE chỉ ghi nhận duy nhất một thương vụ đấu giá thành công cổ phần tại PGBank do Petrolimex nắm giữ với giá trị gần 2.600 tỷ đồng.

Có thể nói, thị trường chứng khoán trong nước đang ở trong giai đoạn thiếu “hàng mới” chất lượng, khiến làn sóng nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường tăng vọt nhưng lại không có nhiều sự lựa chọn. Số tài khoản mở mới liên tục tăng, nhưng giao dịch gần như chỉ tập trung ở một số mã quen thuộc trong các ngành như: Ngân hàng, Chứng khoán, Bất động sản, Thép,... Quy mô vốn hóa tăng trưởng chủ yếu đến từ sự xoay vòng của dòng tiền đầu cơ giá lên.

Đánh giá về sự bùng nổ tài khoản mở mới chứng khoán trong tháng 6, chuyên gia phân tích đến từ Công ty chứng khoán Maybank cho rằng sự cải thiện rõ rệt so với các tháng trước và mức mở mới này khá là kinh ngạc khi cao hơn nhiều tháng trong năm 2021, thời kỳ VN-Index tăng trưởng ấn tượng.

Theo chuyên gia, việc hạ lãi suất tiền gửi đã tác động tới xu hướng này. Tháng 6 cũng là tháng mà các khoản tiền gửi được hưởng mức lãi suất cao từ cuối năm ngoái bắt đầu đáo hạn, một lượng tiền mới chảy vào thị trường. Các chính sách cạnh tranh từ nhóm môi giới chứng khoán đã thu hút sự quan tâm mở mới của các nhà đầu tư, đặc biệt là chính sách ưu đãi phí 0% cho nhà đầu tư mở mới hoặc ưu đãi margin.