Thế giới chuẩn bị kết thúc đà tăng giá dầu?

Theo Nhịp sống kinh tế, vốn dĩ dầu thô không phải loại hàng hóa có nhiều biến động về nhu cầu, kể cả khi giá bán tăng hay giảm bao nhiêu thì mức tiêu thụ gần như không biến động. Tuy nhiên, một quan điểm đùa vui khá nổi tiếng trong lĩnh vực này là: Cách duy nhất để giá dầu ngừng tăng cao là khiến nó tăng cao hơn nữa.

Nhiều ý kiến từ chuyên gia cho rằng, thế giới đã gần đạt đến điểm “tiêu diệt” nhu cầu khi các nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ bắt đầu phát triển chậm lại trước bối cảnh giá cả tăng nhanh như hiện nay. 

Thị trường tiêu thụ nhiên liệu và thị trường tài chính đã xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên. Tại một báo cáo của Wall Street Journal công bố vào tuần vừa qua cho thấy, các tài xế tại Mỹ đã bắt đầu hạn chế sử dụng xăng để thích ứng với mức giá nhiên liệu đang cao nhất từ trước tới nay là 5 USD/ 1 gallon.

Theo báo cáo trích dẫn một cuộc khảo sát hàng tuần về doanh số bán xăng tại Mỹ, mức tiêu thụ đã giảm khá nhiều so với năm ngoái trong 14 tuần liên tiếp, doanh số bán hàng trong tuần đầu tiên của tháng 6 giảm 8,2% so với cùng kỳ năm 2021.

WSJ đã trích dẫn các báo cáo và chỉ ra rằng người dùng đang có xu hướng đi chung xe nhằm tiết kiệm chi phí. Họ ít đổ đẩy bình hơn và hủy các chuyến đi xa, thường xuyên làm việc ở nhà nhiều ngày hơn trong tuần để giảm chi phí tiêu thụ nhiên liệu của phương tiện. Bên cạnh những việc đó, John Kemp của Reuters cho rằng, sự suy giảm nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu đang dần rõ rệt hơn khi Fed cố gắng kiềm chế lạm phát bằng cách tăng lãi suất, điều này sẽ gây nguy cơ suy thoái cao. 

John Kemp cho biết thêm, trong vòng 12 tháng tới, mức tiêu thụ dầu diesel ở Mỹ có thể giảm từ 200.000 thùng đến 600.000 thùng mỗi ngày vì tình trạng suy thoái kinh tế. Đây là kết quả tất yếu từ các biện pháp đối phó của Fed.

Tại một phiên điều trần trước Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện Mỹ, ông JErome Powell - Chủ tịch Fed cho biết suy thoái rất nhanh có thể xảy ra. JErome Powell giải thích rằng, việc hạ giá thành trong khi thị trường vẫn được phát triển mạnh mẽ sẽ là một thách thức lớn.

“Việc này phụ thuộc nhiều vào những yếu tố mà con người không thể kiểm soát được” - Powell nhấn mạnh và ví dụ tới cuộc khủng khoảng tại Ukraine đã góp phần đáng kể vào “cuộc biểu tình” của giá hàng hóa; Hay như việc Trung Quốc đóng đóng cửa biên giới, thực hiện chính sách “Zero Covid - 19” và nhiều vấn đề khác về chuỗi cung ứng.

Trên thực tế, dấu hiệu suy thoái kinh tế đang xuất hiện mạnh mẽ hơn và lan ra nhiều khu vực trên thế giới, báo hiệu thị trường dầu mỏ sẽ có sự biến chuyển mạnh mẽ. Theo dữ liệu hoạt động của các nhà máy được công bố vào tuần trước đó cho thấy Mỹ, Anh, Nhật Bản và những khu vực sử dụng chung đồng tiền euro đều đang suy yếu. Reuters chỉ ra lượng đơn hàng mới được đặt hàng bởi các nhà sản xuất Mỹ thấp hơn mức trung bình 2 năm qua.

Rủi ro suy thoái sẽ là một yếu tố quan trọng khiến giá dầu và nhiều loại hàng giá giảm. Nhà phân tích đến từ Credit Suisse nhận định, nhiều dấu hiệu cho thấy “cuộc biểu tình” của giá hàng hóa đã sắp dừng lại. Chuyên gia Mandy Xu chia sẻ với Bloomberg rằng tiềm năng tăng giá dầu đang dần cạn kiệt. “Ngay đến những mặt hàng hạn chế nguồn cung nhất như dầu thô, những gì đang diễn biến trên thị trường phái sinh là mọi người định giá với rủi ro thấp hơn. Ngành năng lượng trong năm nay khá “nóng”. Rủi ro suy thoái có nghĩa dư địa tăng trưởng của lĩnh vực này đang bị hạn chế”.

Tuy nhiên, sẽ cần một thời gian dài trước khi lạm phát gây xói mòn nhu cầu, giai đoạn này đủ để giá dầu giảm xuống một cách bền vững. Một ghi chú mới được công bố lần gần nhất, ngân hàng đầu tư Goldman Sachs cho biết nguồn cung vẫn thấp hơn nhu cầu trên thị trường dầu.

Trong Báo cáo Thị trường Dầu mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã dự báo nhu cầu dầu trong năm 2023 sẽ vượt qua mức trước đại dịch và đạt mức 101,6 triệu thùng mỗi ngày. Tuy nhiên, nhu cầu này không phải được thúc đẩy bởi châu Âu hay Mỹ mà lại từ Trung Quốc và những quốc gia không thuộc OECD khác.

Điều này nghĩa là, giá dầu trong tương lai vẫn có thể tăng thêm, tuy khả năng tăng mạnh hơn nữa sẽ khó xuất hiện trừ khi xảy ra những sự cố bất thường, chẳng hạn như sự cố làm giảm sản lượng của Libya đợt vừa qua. 

Xét về nguồn cung, Mỹ và EU đã thảo luận về việc chấp nhận để Nga xuất khẩu nhiều dầu hơn ra thị trường quốc tế vì lo ngại các lệnh trừng phạt sẽ làm giá dầu tăng cao hơn. Bên cạnh đó, trong trường hợp đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran thì nguồn cung dầu cũng sẽ được cải thiện. Trong tuần này, phía Iran cho biết họ đã nghiêm túc suy tính trong việc đồng ý thỏa thuận cũng như kêu gọi Mỹ thực hiện các bước đi hiện thực hơn để 2 bên đạt được "một thỏa thuận tốt, mạnh mẽ và lâu dài" - Bộ trưởng Ngoại giao Hossein Amir - Abdollahian nhấn mạnh.

Một điều phải chú ý là, OPEC+ sẽ không bơm thêm dầu. Các nhà sản xuất dầu ngoài OPEC_+ hiện cũng không đủ khả năng tăng thêm sản lượng nhanh chóng để có tác động rõ ràng và lâu dài lên giá bán. Do đó, có thể sắp tới thế giới sẽ chuẩn bị cho việc kết thúc đà tăng của giá dầu. Tuy nhiên phải khẳng định rằng, việc này sẽ không diễn ra một cách nhanh chóng.