Sự khác biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu

Trái phiếu là gì? Cổ phiếu là gì?

Trên thị trường chứng khoán, nhiều người vẫn không thể phân biệt được trái phiếu và cổ phiếu nên không chọn được phương án đầu tư thích hợp. Trước khi tham gia vào thị trường này cần phải tìm hiểu một cách kĩ lưỡng về hai khái niệm hết sức phổ biến này để có được kế hoạch đầu tư chính xác nhất, vì giữa cổ phiếu và trái phiếu khi nhà đầu tư mua vào thì vai trò cũng sẽ khác nhau chứ không chỉ đơn giản là người mua và người bán.

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là một loại chứng nhận nghĩa vụ nợ của cơ quan phát hành trái phiếu với những người mua và sở hữu trái phiếu. Cơ quan phát hành trái phiếu có thể là những doanh nghiệp, cũng có thể là Chính phủ phát hành. Những người mua và sở hữu trái phiếu thường được gọi là trái chủ hay chính là chủ nợ, hay hiểu theo cách đơn giản là người cho doanh nghiệp, tổ chức vay vốn để mở rộng, phát triển. 

Cổ phiếu là gì?

Cổ phiếu là một loại giấy chứng nhận sự đóng góp của nhà đầu tư cho công ty phát hành cổ phiếu. Do đó, khi mua cổ phiếu thì nhà đầu tư sẽ có quyền sở hữu một phần tài sản của công ty tương ứng với số lượng cổ phiếu mà họ đã mua. Cổ phiếu được chia làm nhiều loại khác nhau như cổ phiếu phát hành, cổ phiếu vô danh, cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu quỹ… 

Nhập dẫn lời

Điểm giống và khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu 

Dựa vào khái niệm kể trên nhà đầu tư đã phần nào hiểu được về trái phiếu và cổ phiếu, nhưng muốn sử dụng hiệu quả hai loại hình này thì nhà đầu tư cần phải chú ý đến để phân biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu. Đây là điều hết sức quan trọng vì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình đầu tư của nhà đầu tư. 

Điểm giống nhau của trái phiếu và cổ phiếu

Trái phiếu và cổ phiếu là hai hình thức đầu tư khác nhau nhưng giữa chúng vẫn có một số đặc điểm giống nhau nên khiến cho nhiều người nhầm lẫn. Cùng điểm qua sự giống nhau của trái phiếu và cổ phiếu như sau: 

• Về cơ bản thì đây đều là những loại hình đầu tư chứng khoán mà người chơi cần bỏ ra một số vốn cụ thể để giao dịch mua bán, thông qua đó mà nhà đầu tư sẽ sở hữu được những loại phiếu mà tổ chức phát hành ra thị trường. 
• Mỗi nhà đầu tư đều có thể bán những loại trái phiếu hoặc cổ phiếu để thu hồi vốn hoặc thay đổi hình thức đầu tư bất cứ khi nào họ muốn. Hoặc cũng có thể bán và đổi thành tiền mặt nếu không muốn tham gia thị trường nữa. 
• Khi đầu tư vào loại hình này nhà đầu tư đều phải đối mặt với những rủi ro có thể xảy ra khi doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, tình hình kinh doanh không tốt hoặc có nguy cơ phá sản. 
• Rủi ro về thanh khoản cũng là một điểm giống nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư không thể bán được trái phiếu hoặc cổ phiếu ngay lập tức mà phải chờ thời gian để tăng giá như kì vọng. Bên cạnh đó, khoản tiền dùng để đầu tư phải là khoản tiền rảnh rỗi chứ không nên dùng khoản tiền đang sử dụng vì chắc chắn không thể thu lại ngay, đó là còn chưa kể đến trường hợp thị trường trồi sụt.
• Khi mua cổ phiếu hay trái phiếu thì cả nhà đầu tư và bên phát hành đều phải tuân theo những quy định chung về pháp luật, sàn giao dịch đưa ra. Khi mới bắt đầu tham gia vào thị trường nhà đầu tư nên nghiên cứu kĩ lưỡng những quy định về pháp luật, chế tài xử lý khi vi phạm… Cần nắm rõ những quy định này để không vi phạm vì sẽ bị xử lý theo đúng quy định. 

Sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

Bên cạnh điểm giống nhau thì về cơ bản cổ phiếu và trái phiếu sẽ vẫn có những điểm khác nhau mà bà đầu tư cần phải chú ý để tránh nhầm lẫn giữa hai loại hình này:

• Lãi suất: Cổ phiếu không có lãi suất mà nhà đầu tư sẽ ăn được số tiền chênh lệch khi giá cổ phiếu tăng. Trái phiếu có đến 2 loại lãi suất là trả lãi định kỳ và không định kỳ.
• Thời gian đáo hạn: Cổ phiếu không có thời gian đáo hạn nhất định mà phụ thuộc vào nhà đầu tư muốn bán ra lúc nào cũng được. Trái phiếu có thời hạn xác định cụ thể do doanh nghiệp hoặc chính phủ quy định về thời gian. 
• Lợi nhuận: Lợi nhuận của cổ phiếu còn phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp làm ăn tốt, lãi cao thì lợi nhuận chia cho các cổ đông cũng sẽ nhiều và ngược lại khi kết quả kinh doanh của công ty không tốt thì lợi nhuận chia cho nhà đầu tư cũng ít đi. Đối với trái phiếu lợi nhuận sẽ chỉ có một mức giá cố định cùng với mức lãi suất đã được quy định. 
• Quyền lợi đi kèm: Người mua cổ phiếu sẽ nắm giữ một phần quyền sở hữu của doanh nghiệp, nên những cổ đông này sẽ có quyền để tham gia vào việc điều hành của doanh nghiệp. Người nắm giữ càng nhiều cổ phiếu thì quyền điều hành của họ của họ sẽ càng lớn. Còn đối với trái phiếu người mua chỉ là người cho vay nên sẽ không được tham gia vào bộ máy quản lý hay cầm quyền. 
• Đơn vị phát hành: Những đối tượng phát hành cổ phiếu là các công ty cổ phần và phải trải qua sự thẩm định khắt khe. Còn công ty cổ phần Nhà nước, trách nhiệm hữu hạn sẽ được quyền phát hành trái phiếu.

Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu?

- Nếu đầu tư vào trái phiếu thì nhà đầu tư sẽ được nhận một khoản lãi suất cố định vào từng tháng và thu hồi vốn sau thời gian đáo hạn, đây là hình thức đầu tư khá an toàn và mang về nguồn lợi nhuận đều đặn hơn so với các hình thức đầu tư khác. 

- Đối với mỗi loại trái phiếu được phát hành bởi những doanh nghiệp khác nhau thì sẽ có sự khác biệt về kì hạn, lãi suất. Chính vì vậy mà thị trường trái phiếu sẽ mang đến sự đa dạng cho mỗi lựa chọn khi đầu tư và lựa chọn trái phiếu. Nhờ vậy, nhà đầu tư có thể lựa chọn được những loại trái phiếu phù hợp và sử dụng dòng tiền một cách hợp lý. 

- Trái phiếu được xem là một kênh đầu tư an toàn sẽ mang lại lợi nhuận ổn định nhưng không quá cao. Cho dù công ty phát triển tốt đến đâu thì lãi mà người mua nhận được cũng chỉ như vậy chứ không được hơn. Vì thế, đây là kênh đầu tư cho những ai yêu thích sự an toàn. Nếu xảy ra trường hợp xấu nhất là công ty phá sản thì nhà đầu tư trái phiếu cũng phải đối mặt với nguy cơ mất tiền, tuy nhiên, theo các chính sách thì những trái chỉ này cũng được ưu tiên hoàn trả lại tiền lãi và gốc so với những nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu. Hay khi công ty bán thanh lý tài sản cũng sẽ ưu tiên cho trái chủ. 

- Trong khi đó, đầu tư cổ phiếu đồng nghĩa với việc sở hữu một phần cổ phần của công ty, nên khi công ty phát triển và có kết quả kinh doanh tốt thì giá trị cổ phiếu cũng sẽ tăng cao, khoản lãi mà nhà đầu tư nhận được sẽ tăng vọt hơn và không có giới hạn so với đầu tư trái phiếu. 

- So với trái phiếu thì lợi nhuận của cổ phiếu là điều mà khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn hơn. Bên cạnh đó, nếu như có thể mua được nhiều cổ phiếu để sở hữu nhiều cổ phần thì cổ đông sẽ có cơ hội để tham gia vào ban điều hành công ty, cùng đưa ra những quyết sách có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, phát triển của công ty và còn có thể nắm giữ một vị trí trong công ty. Tuy nhiên, rủi ro khi sở hữu cổ phiếu không phải không có vì nếu như công ty không kinh doanh tốt, nhà đầu tư lúc này sẽ phải chia sẻ khoản lỗ với công ty, chấp nhận phải gồng lỗ đi qua thời gian khó khăn.

- Do đó, việc đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu đều có những mặt lợi và hại nên nhà đầu tư cần cân nhắc kĩ lưỡng, dựa vào hoàn cảnh và yêu cầu cụ thể để chọn lựa đúng hình thức đầu tư. Song, đối với cổ phiếu sẽ dành cho những nhà đầu tư ưa thích mạo hiểm và sẵn sàng chấp nhận rủi ro hơn so với trái chủ. 

Trái phiếu và cổ phiếu đều là những hình thức đầu tư chứng khoán mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư, nhưng không phải ai cũng có thể đầu tư thành công và có lãi nên cần phải tính toán kĩ lưỡng trước khi xuống tiền.