Sau cú sập "kinh hoàng" của tiền ảo, tiếp theo đến lượt NFT: Đầu tư không khác nào chơi xổ số?

Thời gian gần đây, các nhà đầu tư tiền số đã phải trải qua khoảng thời gian được voi là "đen tối" khi thị trường tiền điện tử chứng kiến sự biến động mạnh sau sự sụp đổ của hai đồng tiền ảo Terra (Luna) và TerraUSD (UST). Giá trị vốn hóa của thị trường tiền điện tử cũng bốc hơi hàng chục tỷ USD chỉ trong vài ngày.

Tuy nhiên, tiền số có thể chỉ là điểm khởi đầu cho chuỗi ngày đen tối khác đối với thế giới tài sản kỹ thuật số. Theo France24, loại tài sản kỹ thuật số tiếp theo có thể đối mặt với rủi ro chính là NFT (Non-Fungible Token).

Khoảng thời gian khó khăn với các tài sản kỹ thuật số

Theo Trí thức trẻ, NFT (non-fungible token) được biết đến là các tài sản dựa trên blockchain, gắn với những hình ảnh kỹ thuật số, các đồ vật có thể thu thập trong game hoặc trong thế giới metaverse. 

Theo Trgdatacenters, NFT hoạt động giống như một mã thông báo mật mã, chúng không thể hoán đổi cho nhau giống như tiền điện tử. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi NFT có thể đại diện cho một tài sản hoàn toàn khác nhau và có giá trị thay thế rõ ràng.

Năm 2021, sự quan tâm dành cho các tài sản NFT đã tăng lên, đặc biệt trong lĩnh vực âm nhạc. Một số cái tên đã phát hành sản phẩm âm nhạc dưới dạng NFT có thể kể đến như nhóm nhạc rock Kings of Leon hay nhạc sĩ Claire Boucher, bạn gái cũ tỷ phú Elon Musk.

Nhờ sự bảo chứng của nhiều người nổi tiếng trên toàn cầu, loại tài sản này đã bùng nổ thành một bong bóng trị giá hàng tỷ USD trong hơn 1 năm qua. Cụ thể, hàng loạt ngôi sao nổi tiếng như Paris Hilton, Gwyneth Paltrow hay Serena Williams đều từng khoe về việc có sở hữu NFT. Thậm chí cầu thủ bóng đá nổi tiếng Messi cũng đã ra mắt bộ sưu tập NFT của riêng mình vào năm ngoái. Tất cả những điều này đã thu hút một bộ phận giới trẻ tham gia thị trường mới nổi này với hy vọng kiếm lợi nhuận nhanh.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp này đang dần bị lung lay do cú sập gần đây của thị trường tiền ảo cũng như sự sụt giá "kinh hoàng" của nhiều đồng tiền chính. Tới thời điểm này, những dấu hiệu dành cho tương lai của NFT dường như không mấy khả quan.

Theo đó, số lượng các NFT được giao dịch trong quý đầu năm nay đã giảm gần 50% so với quý trước, theo số liệu phân tích của Non-Fungible. Đơn vị này tính toán rằng thị trường vẫn đang bận tiêu thụ khối lượng khổng lồ các NFT được tạo ra từ năm ngoái và hoạt động bán lại đang chiếm phần lớn.

Công ty giám sát CryptoSlam  cũng báo cáo về một sự sụt giảm mạnh trong tháng 5 này, với chỉ 31 triệu USD giá trị các mặt hàng nghệ thuật và đồ sưu tập được giao dịch trong tuần trước nữa, mức thấp nhất trong cả năm. Một ví dụ khác cho thấy sự u ám của thị trường là những nỗ lực vô ích nhằm bán lại NFT bài Tweet đầu tiên của CEO Twitter Jack Dorsey.

Trước đó, vị CEO này đã bán thành công món NFT đó với giá 3 triệu USD vào năm ngoái, nhưng người chủ mới hiện đang không thể tìm thấy ai chịu trả mức giá hơn 20 nghìn USD.

Rủi ro khắp mọi nơi

Molly White, một nhà phê bình nổi tiếng về lĩnh vực tiền điện từ đã nói với AFP rằng, có nhiều lý do dẫn đến sự lao dốc của thị trường NFT.

“Đó có thể là sự sụt giảm chung về sự cường điệu hóa, có thể là nỗi sợ hãi về những trò gian lận sau khi có quá nhiều người nổi tiếng đứng ra xác thực các tài sản này, hoặc có thể là do mọi người bắt đầu “thắt lưng buộc bụng” sau hai năm chống chọi với dịch bệnh”, bà chia sẻ.

Vào tháng 1, sàn giao dịch NFT lớn nhất thế giới OpenSea đã phải thừa nhận rằng hơn 80% sản phẩm NFT được tạo bằng công cụ miễn phí của nền tảng này là gian lận. Thậm chí, nhiều NFT được bày bán là bản sao của các NFT khác hoặc các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng được sao chép mà không được cho phép.

Theo Olivier Lerner, đồng tác giả của cuốn sách “NFT Mine d'Or” (Mỏ vàng NFT) cho biết: "OpenSea có mọi thứ. OpenSea là một nền tảng lớn và không được quản lý chặt chẽ, vì vậy bạn thực sự không biết mình đang mua gì”.

Ngoài ra, LookRare, một sàn giao dịch NFT đã vượt qua OpenSea về số lượng bán ra trong năm nay, cũng gặp phải những vấn đề tương tự. Theo CryptoSlam, có tới 95% giao dịch trên nền tảng của LookRare được phát hiện là giả mạo. Sở dĩ như vậy là do người dùng sẽ được thưởng token mỗi khi giao dịch, nên họ tự mua đi bán lại với chính mình.

Không chỉ vậy, số tiền bị mất trong các vụ việc giả mạo cũng vượt quá tưởng tượng của nhiều người. Gần đây, chủ sở hữu của Axie Infinity, một trò chơi được hàng triệu người chơi tại Philippines và các quốc gia khác, đồng thời là động lực chính của thị trường NFT, cũng đã bị các đối tượng lừa đảo ăn cắp hơn 600 triệu USD.

Đầu tư NFT không khác nào chơi xổ số

Theo luật sư Eric Barbry, những kẻ lừa đảo luôn đi liền với một công nghệ mới được phát triển. Điều này đặc biệt đúng khi thị trường NFT chưa có chế tài quản lý riêng, khiến các cơ quan hành pháp phải dựa trên những quy định sẵn có.

Bà Molly White cho rằng cần có những chế tài mạnh mẽ hơn để giúp giảm thiểu nạn đầu cơ trong NFT, nhưng đồng thời cũng sẽ xóa bỏ một điểm thu hút chính của nó  là khả năng kiếm lời nhanh. "Tôi nghĩ rằng việc cơn sốt giảm đi sẽ là một điều tốt. Ở hình thức hiện tại, giao dịch NFT vô cùng rủi ro và có lẽ là không khôn ngoan đối với một người bình thường", bà nhấn mạnh.

NFT thường được ví như thị trường nghệ thuật truyền thống vì chúng không có tiện ích vốn có và giá của chúng biến động mạnh tùy thuộc vào xu hướng và sự cường điệu.

Tuy nhiên, tác giả Olivier Lerner lại mở ra gợi ý về một cách so sánh khác. “NFT giống như xổ số vậy. Bạn chơi nhiều, nhưng sẽ hiếm khi thắng, hoặc có thể là không bao giờ”, ông nói về những người muốn kiếm lợi nhanh chóng từ NFT.