Ranh giới mong manh giữa đầu cơ và đầu tư vàng

Mới đây, UBND TP.HCM vừa ban hành quyết định thành lập Tổ công tác đảm bảo an ninh thị trường vàng trên địa bàn thành phố. Thông tin này đang gây ra nhiều ý kiến trái chiều.

Thị trường vàng đã ổn định

Theo quyết định, tổ công tác có nhiệm vụ thu thập và chuyển giao cho công an thành phố thông tin, tài liệu danh sách cá nhân mua vàng tại các điểm bán vàng miếng của Công ty SJC và 4 ngân hàng thương mại.

Đồng thời thanh, kiểm tra việc chấp hành quy định của các cơ sở sản xuất kinh doanh vàng, kiểm tra các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu nghi vấn đầu cơ, trục lợi, gây bất ổn thị trường vàng trên địa bàn thành phố.

Nói về vấn đề này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho rằng, việc thành lập tổ công tác cũng là một động thái tốt cho thị trường nhưng không cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Bởi lẽ, sau các biện pháp của Chính phủ và NHNN, thị trường vàng đã tương đối ổn định.

Thực tế, trong 2 tháng qua, các khách hàng đến mua vàng miếng tại 4 ngân hàng và Công ty SJC cũng đã được yêu cầu cung cấp tất cả các thông tin cá nhân theo căn cước công dân, số điện thoại, email, địa chỉ. Do đó, việc ghi nhận thông tin của khách hàng mua vàng miếng vốn đã được thực hiện và khi cần, các đơn vị bán vàng miếng cũng có thể cung cấp danh sách này.

Bên cạnh đó, với các vấn đề liên quan đến việc làm minh bạch thị trường, NHNN cũng đã có công văn gửi Bộ Công an phối hợp điều tra theo dõi nhằm chống làm giá, cũng như phát hiện các giao dịch bất hợp pháp trên cả nước chứ không riêng gì từng địa phương.

Theo đó, các quy định hiện nay trên thị trường vàng đã có đầy đủ, khách hàng tuân thủ mua bán vàng miếng SJC đúng nơi quy định, được nhà nước cấp phép mua bán vàng miếng SJC thì không cần quá lo lắng về vi phạm. Mỗi địa phương không cần thiết phải tổ chức thêm tổ công tác về thị trường.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính cho biết, việc lập tổ công tác có thể khiến nhiều người có tâm lý “chùn tay” khi mua vàng miếng nhưng trong bối cảnh hiện nay không cần thiết phải có 1 lực lượng an ninh thị trường. Chưa kể việc này còn làm tăng thêm chi phí công.

“Trong thời gian qua, Chính phủ, NHNN và Bộ tài chính đều có những biện pháp, chỉ đạo quyết liệt liên quan và thị trường đã hoạt động ổn định. Chưa kể, bên cạnh đó vẫn còn nhiều các biện pháp của ngành quản lý thị trường, cơ quan thuế, nên thị trường vàng vẫn đang hoạt động quy củ”, ông Hiếu nhận xét.

Ranh giới mong manh giữa đầu cơ và đầu tư

Theo báo cáo quý II của Hội đồng vàng thế giới (WGC), nhu cầu vàng miếng và vàng xu của Việt Nam đã tăng 30% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng nhu cầu 2 loại vàng này trong nửa đầu năm 2024 đạt 26 tấn - mức cao nhất kể từ năm 2014.

WGC nhận xét, các nhà đầu tư tiếp tục tìm đến vàng như kênh lưu trữ an toàn nhằm đối phó với sự gia tăng của lạm phát, đồng nội tệ sụt giảm, hiệu suất kém của thị trường cổ phiếu và bất động sản trong nước.

Nhìn vào những số liệu này có thể thấy, nhu cầu vàng trong nước đã đạt đỉnh. Trong lượng giao dịch này, theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, khó có thể phân biệt được giao dịch nào là đầu cơ, giao dịch nào là đầu tư.

Bởi lẽ, để tác động được đến thị trừng thì một cá nhân, tổ chức nào đó phải nắm giữ thị phần đáng kể, tối thiểu từ 10% trở lên. Sau đó có nhiều động thái chiêu trò để thúc đẩy tăng giá sản phẩm trên thị trường. Tuy nhiên, một cá nhân, tổ chức cũng có thể mua lượng lớn vàng để tích lũy, sau một thời gian chờ giá vàng tăng cao họ bán ra để thu tiền về và có lợi nhuận.

Đặc biệt, giá vàng trong nước luôn biến động theo thế giới nên khó có tổ chức nào có “đủ sức” để có thể tác động đến giá vàng. Trong khi đó, trên thị trường tài chính, vàng vẫn được xem là một kênh đầu tư, mua thấp bán cao thu lợi nhuận chênh lệch. Do đó, ranh giới giữa đầu cơ và đầu tưu khá mong manh.

Bổ sung thêm ý kiến về kênh đầu tư vàng, luật sư Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty luật ANVI cũng cho rằng việc kiểm soát, kiểm tra các hoạt động nhập lậu, trốn thuế, gian lận thương mại… trên thị trường vẫn diễn ra thường xuyên. Hoạt động chống đầu cơ chỉ xuất hiện trong các bối cảnh đặc biệt như thiên tai, bão lũ và ở các sản phẩm phục vụ đời sống thiết yếu để tránh khan hiếm.

Trong khi đó, vàng không phải là sản phẩm thiết yếu, phục vụ đời sống hàng ngày mà chỉ là sản phẩm mang tính tích lũy, vẫn có những cá nhân cả trăm cây vàng để tích lũy. Điều này không vi phạm quy định nào của pháp luật, cũng không thể coi là đầu cơ.