Quý 2/2022, doanh nghiệp cao su kinh doanh như thế nào khi thị trường biến động?

Nhu cầu tiêu thụ cao su toàn cầu tăng giúp xuất khẩu cao su phục hồi trong quý 2/2022

Số liệu thống kê của Tổng cục Hải Quan Việt Nam cho thấy, kim ngạch xuất khẩu cao su quý 2 đạt mức 646,4 triệu USD và sản lượng đạt 380.330 tấn, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 22,3% về trị giá và tăng 23,6% về lượng. 

Trong quý 2, cao su Việt Nam chủ yếu được xuất khẩu sang thị trường Châu Á, chiếm đến 87,5% tổng trị giá xuất khẩu cao su của cả nước. Sản lượng xuất khẩu cao su ở khu vực này đạt mức 335.250 tấn, trị giá 565,4 triệu USD, so với cùng kỳ tăng 31,6% về lượng và tăng 31,4% về trị giá. Nhìn chung, xuất khẩu cao su sang phần lớn các thị trường đều tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ cao su Việt Nam với 256.090 tấn, trị giá 416,1 triệu USD, so với quý 2/2021 tăng 27,4% về lượng và tăng 26,1% về trị giá, chiếm đến 64,4% trong tổng giá trị xuất khẩu cao su của cả nước. 

Còn giá cao su ở các sàn giao dịch chủ chốt trên thế giới cũng biến động mạnh trong quý 2/2022 khi có xu hướng tăng mạnh trong nửa đầu tháng 4. Sau đó là giảm đến hết tháng 5 và phục hồi trở lại trong tháng 6. Giá cao su Nhật Bản đã chạm mức cao nhất trong hai tuần cuối tháng 6 bởi thị trường chứng khoán Tokyo mạnh lên cùng nhu cầu cao su tự nhiên ở Trung Quốc trong tháng 6 được cải thiện hơn so với tháng trước. Dù vậy, đà tăng vẫn bị hạn chế bởi nguồn cung của Thái Lan tăng do vào các đợt khai thác mủ. 

Còn ở thị trường trong nước, giá mủ cao su nguyên liệu ở một số tỉnh cũng có sự biến động mạnh, giá cũng có xu hướng tăng mạnh trong tháng 4 và sau đó giảm trở lại trong tháng 5 và 6. Tại Bình Phước, giá mủ cao su nguyên liệu được Cao su Phú Riềng thu mua ở mức từ 300-323 đồng/độ TSC, so với cuối tháng 5 giảm từ 5-22 đồng/độ TSC. Còn tại Bình Dương, giá thu mua mủ cao su nguyên liệu của Cao su Phước Hòa ghi nhận dao động từ mức 323-325 đồng độ TSC, giảm 15-17 đồng/độ TSC. Tại Gia Lai, giá mủ cao su được Cao su Mang Yang thu mua với mức giá là 295-305 đồng/ độ TSC, so với cuối tháng 5 giảm 10 đồng/độ TSC. 

Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2022, Tổng cục Thống kê cho biết giá sản phẩm cao su mủ khô tăng 4,73% theo giá thế giới bởi nhu cầu nhập khẩu tăng cao ở các thị trường Châu  u, Trung Quốc, Ấn Độ tăng cao. Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng cao nên giá của các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cũng tăng đều trong 6 tháng qua đã khiến cho chi phí đầu vào của các khâu sản xuất cao su cũng bị đẩy lên.

 Quý 2/2022, lợi nhuận doanh nghiệp cao su "phân hóa"

Trong bản tin thị trường nông lâm sản của Bộ Công thương ngày 29/7, thị trường cao su trong quý 2 bị tác động mạnh bởi đại dịch COVID-19, khủng hoảng chính trị, tình trạng thiếu container và chi phí vận tải cao, giá nhiên liệu tăng mạnh, thông quan chậm cũng đã ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Và trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp cao su công bố kết quả kinh doanh khá trái chiều với nhiều đơn vị lao dốc vì gánh nặng chi phí cùng tác động của thị trường. Có một số cái tên ghi nhận lợi nhuận khởi sắc, nhưng đà tăng trưởng phần lớn không đến từ việc sản xuất chính là nhờ vào hoạt động khác. 

Cụ thể, Cao su Tây Ninh (HoSE:TRC) đã ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng mạnh nhất với 829% từ mức 3 tỷ đồng lên gần 29 tỷ đồng. Trong quý 2/2022, đơn vị này đã thu về 95,6 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 31,5%. Tuy nhiên giá vốn hàng bán chỉ tăng 14% lên mức 72,2 tỷ đồng do công ty thực hiện tốt công tác kiểm soát giá thành mủ cao su cho nên biên lợi nhuận gộp được cải thiện từ 12,9% lên 24,5%. Và sau khi đã trừ các chi phí thì lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh đạt hơn 18 tỷ đồng, so với cùng kỳ gấp 5,8 lần. 

Còn Cao su Hòa Bình (HoSE:HRC) cũng báo lãi sau thuế tăng từ 273 triệu đồng lên mức 2,2 tỷ đồng. Dù vậy, mức tăng đột biến của lợi nhuận không đến từ hoạt động cốt lõi mà phần lớn nhờ vào hoạt động tài chính được cải thiện. Và trong quý 2/2022, doanh thu thuần ghi nhận tăng 32,4% lên 22,7 tỷ đồng. Dù vậy, giá vốn hàng bán đã tăng mạnh hơn với 108% lên 23 tỷ đồng bởi giá vốn thành phẩm cao su thu mua gấp 15,8 lần lên mức 19 tỷ đồng nên đơn vị kinh doanh dưới giá vốn. Chính vì thế mà khoản lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ ghi nhận âm 394 tỷ đồng dù cho cùng kỳ lãi 6 tỷ đồng. Dù vậy, nhờ vào việc thu về hơn 9 tỷ đồng cổ tức từ đợt tháng 2/2021 của Cao su Bà Rịa - Kampong đã kéo doanh thu tài chính tăng từ âm 436 triệu đồng lên hơn 9,2 tỷ đồng nên đơn vị mới báo lãi quý 2 tăng gần 715% như thế. 

Cao su Bà Rịa (UPCoM:BRR) cũng cho biết, sản lượng tiêu thụ trong quý 2/2022 ghi nhận là 1.369,4 tấn, so với cùng kỳ giảm 37,8%. Giá bán bình quân gần như đi ngang với mức 42,2 triệu đồng/tấn. Doanh thu thuần cũng ghi nhận giảm 34% xuống còn 63 tỷ đồng. Sau khi đã trừ đi hết các chi phí vận hành, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh giảm nhẹ 0,53% về gần 6,7 tỷ đồng bởi giá bán và sản lượng tiêu thụ đều giảm so với cùng kỳ. Tuy nhiên, lợi nhuận từ hoạt động tài chính bán gấp 7,7 lần lên mức 34,3 tỷ đồng nhờ vào khoản cổ tức được chia trong năm 2021 của Công ty Cổ phần Cao su Bà Rịa Kampong Thom. Bên cạnh đó, lợi nhuận khách cũng gấp 4 lần lên mức 33,9 tỷ đồng nhờ vào nguồn thu từ việc thanh lý vườn cao su. Cũng nhờ đó mà lãi sau thuế quý 2 tăng 289% lên mức 67 tỷ đồng. 

Một đơn vị khác cũng báo mức tăng trưởng lợi nhuận quý 2 trên 100% đó là Cao su Thống Nhất (HoSE:TNC) hay Cao su Đồng Phú (HoSE:DPR) với mức tăng lần lượt là 181,5% và 120,1% lên 44 tỷ đồng và 73 tỷ đồng. 

Trong khi đó, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (HoSE:GVR) đứng đầu với mức lợi nhuận cao nhất là 1.199 tỷ đồng mặc dù tăng trưởng nhẹ hơn các doanh nghiệp nêu trên với mức 3,4%. Dù vậy, doanh thu thuần cũng giảm 2,3% xuống mức 5.559 tỷ đồng. Trong kỳ, mảng sản xuất và kinh doanh mủ cao su cũng sụt giảm nhẹ khi nguồn thu từ hoạt động này giảm 1,9% xuống còn 3.230,3 tỷ đồng. Giá vốn hàng bán cũng đi ngang khiến cho biên lãi gộp giảm từ 28,6% còn 26,8%.

Tuy nhiên trong kỳ, khoản lợi nhuận khác cũng ghi nhận tăng 15,3% lên gần 308 tỷ đồng nhờ vào việc thanh lý vườn cao su. Đây chính là một hoạt động kinh doanh thường xuyên mang lại lợi nhuận cho công ty này. 

Ở chiều hướng ngược lại, một số đơn vị cũng báo doanh thu và lợi nhuận đều lao dốc trong quý 2. Cao su Đắk Lắk (UPCoM:DRI) cũng ghi nhận mức giảm lợi nhuận mạnh nhất với gần 87% về mức 4,4 tỷ đồng. Doanh thu thuần cũng giảm 4,4% xuống còn 113,2 tỷ đồng. Phía Tập đoàn lý giải, sự biến động là do ảnh hưởng của khoản lỗ chênh lệch tỷ giá hơn 30,8 tỷ đồng đã kéo theo chi phí tài chính gấp 5,3 lần lên mức 53,3 tỷ đồng. Theo tìm hiểu, Cao su Đắk Lắk đang quản lý diện tích vườn cây cao su trên 8.800ha tại Lào cùng các khoản vay chủ yếu bằng đồng Kíp Lào. Tính đến hết tháng 6, tổng nợ vay của công ty gần 207 tỷ đồng, trong đó 178 tỷ đồng là vay tại Vietinbank chi nhánh Lào. 

Xét về tình hình kinh doanh, đơn vị này cho biết sản lượng mủ cao su khai thác nửa đầu năm 2022 ghi nhận 5.013/15.500 tấn mủ quy khô, so với kế hoạch tăng đạt 32,4% và so với cùng kỳ giảm 331 tấn. Lý do là vì vườn cây rụng lá sớm, tháng 1 chỉ khai thác được 15 ngày và tháng 5 bị ảnh hưởng bởi 12 ngày mưa, tỷ lệ trống vườn cao bởi thiếu công nhân khai thác. Năng suất vườn cây bình quân đạt mức 0,59 tấn/ha, tương đương với năng suất bình quân của cùng kỳ năm trước.

Ngành cao su có triển vọng tươi sáng không?

Chứng khoán MB cho biết, nguồn cung cao su toàn cầu cũng tiếp tục thiếu hụt so với nhu cầu khiến cho giá cao su khó giảm sâu trong tương lai. Công ty chứng khoán này cũng trích dẫn thông tin từ Hiệp hội các nước sản xuất cao su tự nhiên (ANRPC) cho thấy, sản lượng cao su tự nhiên trên toàn cầu đạt 1,1 triệu tấn trong tháng 6, so với cùng kỳ tăng 3,8% trong khi đó tiêu thụ đạt mức 1,2 triệu tấn, tăng 5,8% đã dẫn đến nguồn cung thiếu hụt khoảng 93.000 tấn. 

Đơn vị này cũng dự báo triển vọng ngành cao su toàn cầu trong nửa cuối năm vẫn tương đối khả quan và giá bán sẽ tiếp tục ở mức cao trong bối cảnh thâm hụt nguồn cung và giá dầu neo cao cũng sẽ kéo theo giá cao su tổng hợp tăng. 

Cũng tương tự, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam cũng đưa ra dự báo nguồn cung cao su trên toàn cầu sẽ gia tăng thiếu hụt trong những năm tiếp theo cho đến năm 2028 và thậm chí có thể kéo dài đến năm 2031 bởi khoảng cách cung và cầu ngày càng lớn. Hoạt động xuất khẩu cao su của Việt Nam nên tiếp tục được hưởng lợi trong thời gian tới.