Quý 1/2023, biên lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp sỉ - lẻ hàng công nghệ tụt dốc mạnh

Doanh nghiệp bán sỉ - lẻ “khóc ròng”

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, 3 tháng đầu năm 2023 là một quý buồn của các doanh nghiệp bán lẻ công nghệ. Hai ông lớn là Công ty Cổ phần Đầu tư Thế giới Di động (mã chứng khoán: MWG) và Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (mã chứng khoán: FRT) cũng phải đối mặt với kết quả doanh thu và lợi nhuận thấp nhất trong nhiều quý. 

Công ty Cổ phần Đầu tư Thế giới Di động (mã chứng khoán: MWG) hiện tại đang quản lý hai chuỗi hàng công nghệ đó là Thế giới di động và Điện Máy Xanh. Và tổng doanh thu của riêng hai đơn vị này trong quý 1/2023 ghi nhận đã giảm 34% so với cùng kỳ. Chuỗi Bách Hóa Xanh cũng ghi nhận tăng 5% tuy nhiên không thể bù lại mức giảm của hai chuỗi trên, kết quả khiến cho doanh thu thuần của MWG rơi về mức thấp nhất trong thời gian 6 quý. Còn lợi nhuận thì chạm đáy từ thời điểm niêm yết. 

Đại diện MWG cho biết, doanh thu của hầu hết các sản phẩm điện thoại và điện máy (hàng ICT) đã giảm 25 - 35%, ngoại trừ máy tính bảng và máy tính xách tay giảm mạnh từ 40 - 50%.

Những sản phẩm ICT (điện thoại và điện máy) chiếm tỷ trọng lớn trong doanh số từ kinh doanh online của hai chuỗi Thế giới di động và Điện Máy Xanh. Chính vì thế, doanh thu online của MWG trong thời gian ba tháng đầu năm cũng đã sụt giảm 40% so với cùng kỳ. 

Phía MWG nói rằng, sức mua điện thoại, điện máy cũng đang giảm mạnh hơn so với dự báo của doanh nghiệp. 

Tâm lý thận trọng ở trong quyết định chi tiêu đối với các sản phẩm giá trị cao đang diễn ra ở cả nhóm khách hàng trung - cao cấp bởi suy giảm niềm tin tiêu dùng trước những thách thức của nền kinh tế. Trong đó thì nhóm khách hàng thu nhập thấp cũng khó khăn hơn trong việc tiếp cận đến việc vay tiêu dùng qua hình thức trả góp. 

Cũng cùng chung cảnh ngộ, Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FPT Retail - Mã chứng khoán: FRT) với chuỗi FPT Shop – đây là đơn vị chuyên kinh doanh các sản phẩm ICT cũng ghi nhận doanh thu sụt giảm 20% về mức 4.513 tỷ đồng và chiếm 58% doanh thu của FPT Retail.

Bù lại thì chuỗi Long Châu cũng tăng trưởng 52% về doanh thu bởi ngay từ đầu năm đã được công ty tập trung trong việc đầu tư, xác định là động lực dẫn dắt FRT tăng trưởng trong năm nay. Cũng nhờ thế mà doanh thu cả quý của FRT vẫn còn đi ngang so với cùng kỳ. 

Còn hai công ty chuyên phân phối điện thoại, laptop đó là Công ty Cổ phần Thế giới số (Digiworld - Mã chứng khoán: DGW) và Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ Tổng hợp Dầu khí (Petrosetco - Mã chứng khoán: PET) cũng báo cáo kết quả kinh doanh tuột dốc khi sự chịu chi của người dân dành cho các mặt hàng này cũng trở nên eo hẹp hơn. 

Đại diện Digiworld nói rằng, trong quý 1/2023, doanh thu laptop và điện thoại di động giảm 51%. Trong đó, việc chậm giao hàng iPhone 14 từ quý 4/2022 sang quý 1/2023 đã khiến cho người tiêu dùng đã tìm thấy được sản phẩm thay thế đó là hàng xách tay. Trong khi đó thì doanh thu của Xiaomi bị ảnh hưởng khi thương hiệu này chú trọng vào nhóm khách hàng bình dân và trung cấp những người bị ảnh hưởng nhiều hơn trong thời kỳ suy thoái kinh tế. 

So với cùng kỳ, thiết bị văn phòng cũng bị ảnh hưởng với doanh thu 8%. Mặc dù vậy thì bởi việc mua sắm thiết bị văn phòng không được các công ty tài chính tiêu dùng hỗ trợ cho nên mức giảm doanh thu thấp hơn so với laptop và smartphone.

Ở chiều hướng ngược lại, doanh thu thiết bị gia dụng cũng tăng 158% so với cùng kỳ, tuy nhiên mức tăng này có được từ mức nền thấp trong quý 1/2022. 

Đối với Petrosetco, bên cạnh việc sức mua đi xuống, công ty còn chịu áp lực từ cho phí lãi vay tăng 84% lên mức 71 tỷ đồng trong quý đầu năm, đồng thời không còn ghi nhận lợi nhuận từ hoạt động đầu tư chứng khoán, ghi nhận khoảng 20.6 tỷ đồng đã kéo lợi nhuận sau thuế cả quý giảm 55% so với cùng kỳ lên mức 40 tỷ đồng. 

Những doanh nghiệp “ứng biến” như thế nào?

Có thể thấy, nhu cầu cho các sản phẩm ICT tiếp tục suy yếu và thấp hơn so với dự báo đã khiến cho các đơn vị bán lẻ ngành hàng công nghệ phải đưa ra chính sách giá bán, khuyến mãi và trợ giá để có thể kích cầu. Điển hình như chi phí bán hàng của FRT quý 1 vừa qua đã tăng 25% lên mức 913 tỷ đồng, chiếm ¾ lợi nhuận gộp của công ty. 

Cũng tại Đại hội đồng cổ đông thường niên, Chủ tịch Nguyễn Bạch Điệp cũng cho biết, giá iPhone ở Việt Nam đã giảm sâu và thấp nhất trên thế giới. Hiện tại các bên bán lẻ đã hạ giá bán dòng điện thoại này, phía FPT cũng phải nương theo để bán hàng. 

Mặc dù vây, nếu như cứ mãi đánh nhau thì lâu dài cũng chỉ kéo nhau đi xuống. Vậy nên, về dài hạn thì FRT sẽ xem xét chuyển dịch cơ cấu sản phẩm, trình bày lại bố cục của cửa hàng để thúc đẩy quá trình tăng trưởng. 

Và động thái giảm giá để kích cầu cũng diễn ra ở MWG. Lãnh đạo MWG cho biết, sắp tới sẽ mạnh để có thể thu hẹp khe hở giữa giá ngành hàng Apple của công ty đối với đối thủ. 

Bên cạnh đó, phía MWG cũng sẽ cân nhắc trong việc đóng/mở cửa hàng đi theo chiến lược mới. Ví dụ trường hợp một cửa hàng trong hệ thống cần công ty bù lỗ sẽ được xem xét. Nếu như cửa hàng gặp vấn đề ngắn hạn thì có thể có lời trở lại trong tương lai và công ty sẽ duy trì, nếu không thì sẽ dời sang địa điểm khác. 

Lãnh đạo MWG chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông thường niên rằng: “Thế giới đi động và Điện máy xanh có thể côi đang có một cuộc tái sinh. Nhân cơ hội này, MWG cũng sẽ tiến hành củng cố lại về mặt chi phí, vận hành, con người. Và với tất cả sự chuẩn bị khi thị trường quay trở lại, chúng tôi sẽ có một sự bứt phá”. 

Trong khi đó thì Digiworld đang có động thái bổ sung thêm nhiều thương hiệu vào danh mục sản phẩm từ đó giúp cải thiện tỷ suất lợi nhuận ròng. 

Cũng từ quý 1/2023, công ty đã bắt đầu phân phối các loại bia khác nhau của ABInbev (đây là hãng bia nổi tiếng của Bỉ) với hàng loạt thương hiệu như Budweiser, Corona, Hoegaarden,…

Công ty trong thời gian gần đây cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Lotte Chilsung để có thể phân phối đồ uống của Hàn Quốc, ký kết với nhãn hàng thiết bị gia dụng Westinghouse đến từ Mỹ. Dự kiến hai nhãn hàng này sẽ bắt đầu đóng góp doanh thu cho Digiworld từ quý 2. Mặc dù vậy thì tỷ trọng của mảng đồ uống trong doanh thu của công ty vẫn còn rất nhỏ. 

Ngành bán lẻ lúc nào sẽ vượt qua bóng mây đen?

Xét từ góc độ của MWG, ông Đoàn Văn Hiểu Em - là người phụ trách hai chuỗi Thế giới di động và Điện Máy Xanh dự báo khoảng quý 3 và quý 4 sẽ khả quan hơn trong thời gian nửa đầu năm, thị trường phục hồi và nhu cầu mua sắm sẽ tăng lên. 

Lý do là đơn hàng gia công tại Việt Nam đang có dấu hiệu phục hồi, lãi suất sẽ được kiểm soát theo chiều hướng giảm, bất động sản cũng có dấu hiệu được cởi trói nút thắt lớn, dự báo trong thời gian sắp bước qua đáy. Cuối cùng là đầu tư công, Chính phủ đang thúc đẩy để tạo động lực cho tăng trưởng GDP. 

Phía FRT cũng chung nhận định trong thời gian 6 tháng cuối năm, thị trường ICT sẽ phục hồi. Chuỗi FPT Shop với mức tăng trưởng ở mức 5 - 10% vẫn sẽ đạt được bởi nhu cầu các sản phẩm công nghệ vẫn có, tốc độ tăng trưởng ổn định. Tuy nhiên để đạt mức cao hơn 10 - 20%, ban lãnh đạo của FRT cho rằng sẽ phải cần những động lực mới. 

Phía lãnh đạo của Petrosetco cũng kỳ vọng nhu cầu phục hồi trong nửa cuối năm 2023. Nói cách khác là kết quả kinh doanh khả quan vẫn chậm trong quý 2, sau đó thì mới bắt đầu được cải thiện bởi cần thời gian để hồi phục một cách rõ ràng.