Ông lớn Kido có thực sự thắng đậm với mặt hàng bánh trung thu?

Quý 3/2020, Kido đã đánh dấu sự trở lại với sản phẩm bánh trung thu Kingdom

Vào năm 2015, Kido đã chuyển nhượng mảng bánh kẹo cho đối tác ngoại và dồn lực chú trọng vào ngành kem, sữa chua, dầu ăn, thực phẩm tương sống và đồ hộp. Đến quý 4/2021, tập đoàn đã quay lại mảng bánh kẹo với thương hiệu KIDO’s Bakery.

Xét về mảng bánh trung thu, quý 3/2020, Kido đã đánh dấu sự trở lại với sản phẩm bánh trung thu Kingdom. Theo thống kê, Kido cho biết năm 2020 sản lượng bánh trung thu đóng góp 160 tỷ đồng doanh thu và 36 tỷ đồng lợi nhuận. 

Bước sang năm 2022, Kido đã chính thức quay trở lại thị trường bánh trung thu một cách rầm rộ. Theo đó, khách hàng có thể nhìn thấy bánh trung thu Kido được bán offline ở nhiều điểm và online như Lazada, Tiki, Shopee hay hệ thống Chuk Tea & Coffee tại ở TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Kido cũng không che dấu tham vọng giữ vị trí số 2 thị trường trong thời gian 3 năm tới. 

Mặc dù vậy thì kết quả kinh doanh trong quý 3/2022 của Kido cũng khiến cho nhiều người ngỡ ngàng khi lợi nhuận trước thuế xuống thấp nhất trong thời gian 4 năm trở lại đây, chỉ đạt mức 60 tỷ đồng. 

Vậy thì tại sao mảng bánh trung thu vốn được coi là mảng kinh doanh lợi nhuận tốt và thậm chí là làm một vụ ăn cả năm nhưng kết quả kinh doanh của Kido lại có sự sụt giảm. 

Quý 3 năm 2022 của Kido với quý 3 của các năm trước

Để có góc nhìn khách quan thì có thể so sánh kết quả kinh doanh trong quý 3 năm 2022 của Kido với quý 3 của các năm trước đó, đặc biệt là hai năm 2018 - 2019 công ty không có sản phẩm bánh trung thu cũng không bị tác động bởi dịch bệnh COVID-19. Việc so sánh này cũng chỉ tính đến hoạt động kinh doanh chính (không tính đến các khoản doanh thu tài chính, thu nhập bất thường cũng như bỏ qua các tác động của chi phí tài chính). 

Đầu tiên đó là phải khẳng định doanh thu quý 3/2022 có sự tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ các năm. Lợi nhuận gộp cũng tăng về số tuyệt đối, mặc dù vậy thì biên lợi nhuận gộp trong quý 3 năm 2022 lại thấp nhất trong các năm, chỉ đạt mức 17%. 

Nếu như sự thay đổi trong cơ cấu mặt hàng sản xuất quý 3 năm 2022 nằm ở sản phẩm bánh trung thu thì điều này sẽ đặt ra một câu hỏi rằng mặt hàng này có thực sự có lãi khủng không?

Thực tế cho thấy, theo khảo sát các mặt hàng bánh trung thu, giá thành sản xuất thường chỉ chiếm khoảng 25 - 40% giá bán của một đơn vị sản phẩm (tùy thuộc vào mức độ cao cấp của nguyên liệu). Mặc dù vậy thì bánh trung thu được đánh giá là mặt hàng đặc thù bởi chỉ tiêu thụ được một khoảng thời gian cố định trong năm, và hết thời gian này sản phẩm sẽ phải tiêu hủy. Điều này cũng sẽ làm xuất hiện một chi phí ngầm và là chi phí cho những chiếc bánh bị ế. 

Báo Hong Kong cho biết, chỉ riêng thị trường này mỗi kỳ trung thu ế thừa khoảng 2 triệu chiếc bánh. Tại thị trường Việt Nam chưa có một con số thống kê, mặc dù vậy thì về mặt lý thuyết, bánh trung thu qua vụ nếu như không thể tiêu thụ bằng con đường đại hạ giá thì buộc phải tiêu hủy khi hết hạn sử dụng. 

Cũng theo nguyên tắc kế toán thì chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho cũng sẽ được hạch toán trực tiếp vào giá vốn trong kỳ. Nói một cách đơn giản đó là những chiếc bánh tiêu thụ trong kỳ sẽ phải cõng thêm chi phí sản xuất của những chiếc bánh ế bị bỏ đi và đó mới là giá vốn cuối cùng, hơn thế cũng đã phản ánh thực chất chi phí bỏ ra. 

Còn đối với những cơ sở sản xuất bánh handmade nhỏ lẻ có thể kiểm soát được sản lượng theo đơn đặt hàng giúp cho số lượng bánh bị ế hạn chế được xuống mức thấp nhất. Tuy nhiên những đơn vị sản xuất công nghiệp như Kido hoặc các doanh nghiệp bánh kẹo khác sẽ khó có thể khống chế được số lượng bánh ế hơn bởi thị trường tiêu thụ ở quy mô lớn hơn, khó lường hơn rất nhiều. 

Ngoài ra, có thể thấy chi phí bán hàng quý 3/2022 của Kido cũng đã tăng mạnh so với cùng kỳ các năm. Mặc dù vậy, không thể chỉ sản xuất rồi bày ngay ngắn sản phẩm lên kệ là sẽ có khách hàng, trừ khi đã sở hữu được thương hiệu quá đi vào lòng người như bánh trung thu Đông Phương (Hải Phòng), bánh Bảo Phương (Hà Nội),.... Có thể thấy, các chiến dịch quảng cáo và tiếp thị của bánh trung thu Kido chắc hẳn cũng đã lấy đi của doanh nghiệp một số tiền đáng kể để xâm nhập vào thị trường. 

Cuối cùng chính là việc lợi nhuận của Kido cũng xuống thấp nhất trong các quý gần đây còn bởi tác động của nhiều yếu tố ngoài hoạt động kinh doanh chính. Ví dụ như lợi nhuận của công ty liên doanh liên kết trong quý 3 âm 35 tỷ đồng, trong khi đó cùng kỳ 2021 lãi 28 tỷ đồng hoặc doanh thu tài chính bị giảm khoảng 20 tỷ đồng trong khi chi phí tài chính tăng 18 tỷ đồng so với cùng kỳ của năm 2021.