Nguyên nhân và giải pháp cho quy hoạch treo 

Thực trạng quy hoạch treo tại Việt Nam

Quy hoạch treo xuất hiện một cách tràn lan ở các địa phương trên cả nước. Đa phần thì địa phương nào cũng có quy hoạch treo và những dự án treo. Càng ở khu vực đô thị thì số lượng quy hoạch treo càng nhiều, xuất hiện dưới những lĩnh vực như hạ tầng kỹ thuật, xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh hay hạ tầng xã hội. 

Thực trạng quy hoạch treo tại Hà Nội hiện nay thể hiện qua những dự án bỏ hoang, chậm triển khai do chưa hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, chậm tiến độ hay có tranh chấp chuyển nhượng trái pháp luật, để đất bị lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng,...

Tại khu vực phía Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng thì cần phải loại trừ và xóa bỏ rất nhiều những dự án treo, quy hoạch treo, thậm chí là việc lên danh sách 180 dự án treo để giảm bớt đi tình trạng dự án treo khiến người dân cũng như chính quyền phải bức xúc và hệ lụy của nó để lại cho toàn thành phố là rất lớn. 

Có thể thấy đời sống của người dân sống trong đất thuộc vùng quy hoạch treo 10 năm, 20 năm hay 30 năm phải khốn khổ trăm bề cả một hay thậm chí là 2 thế hệ. Thế nên, cần phải có những thống kế cụ thể để nắm rõ được thực trạng quy hoạch treo cũng như đưa ra giải pháp quyết liệt thì mới có thể giải quyết được vấn đề này. 

Nguyên nhân quy hoạch treo

Sự thiếu trình độ chuyên môn và năng lực của một bộ phận đội ngũ cán bộ quy hoạch: một phần là do sự thiếu năng lực và số lượng của đội ngũ có nhiệm vụ tư vấn quy hoạch khiến cho chất lượng công việc quy hoạch sử dụng đất của các dự án không đảm bảo phù hợp với thực tế kinh tế - xã hội cũng như sự định hướng phát triển lâu dài.

Không có sự tính toán toàn diện đối với những dự án quy hoạch treo: có nhiều yếu tố tác động đến dự án treo nhưng đây là điều không được trù bị chính xác và đủ đầy những yếu tố tác động như: biến động của nền kinh tế - xã hội, nguồn tài chính, vấn đề môi trường, giao thông,...nên bộc lộ những bất cập và dù điều chỉnh nhiều lần gây tốn kém song vẫn không thể thực thi.

Triển khai không đồng bộ: đây là tình trạng dễ thấy khi tiến hành việc xây dựng nhà ở trước, nhưng điện, đường, trường trạm lại thiếu, thế nên gây khó khăn lớn trong việc vận hành, khai thác và hoàn thiện.

Tiến độ triển khai không đảm bảo kế hoạch: đây là điều gây ra lãng phí và tác động tiêu cực đến cuộc sống của những người dân tại khu vực có quy hoạch treo và những người dân mua đất quy hoạch treo, mua nhà quy hoạch treo, mua nhà dự án.

Quy hoạch chồng chéo, thiếu sự thống nhất nên không thể thực hiện.

Không đảm bảo đủ và sử dụng đúng nguồn tài chính để tiến hành lập quy hoạch.

Không có sự cân bằng giữa lợi ích của người dân, chính quyền và nhà đầu tư nên khó khăn khi triển khai dự án.

Nhìn chung thì nguyên nhân chính của quy hoạch treo vẫn là xuất phát từ chính kế hoạch quy hoạch của chính quyền, sự không rõ ràng về trách nhiệm giữa nhà đầu tư và chính quyền đã đã khiến cho tình trạng quy hoạch treo xuất hiện ngày một tràn lan.

Quy hoạch treo do trục lợi về phía mình.

Giải pháp cho quy hoạch treo

Để giải quyết triệt để tình trạng quy hoạch treo thì cần có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa bộ, ngành và chính quyền địa phương. Giải pháp cho quy hoạch treo theo đó:

Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan cần phải thực hiện việc phối hợp với các địa phương để triển khai thực hiện chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 01/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng, quản lý phát triển đô thị theo như quy hoạch được duyệt.

Triển khai rà soát, điều chỉnh, bổ sung và sửa đổi hệ thống văn bản pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn về quy hoạch xây dựng, đầu tư xây dựng: luật quy hoạch đô thị, sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng, tăng cường sự hợp tác tham gia của cộng đồng dân cư, nhà đầu tư trong thời gian thực hiện lấy ý kiến đồ án quy hoạch; tổ chức tư vấn đối với chất lượng quy hoạch.

Xây dựng các cơ chế, chính sách thu hút nhà đầu tư và đa dạng hóa hình thức đầu tư cho việc đầu tư những công trình xã hội như y tế, giáo dục, công viên cây xanh và những công trình giao thông.

Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra công tác quản lý thực hiện quy hoạch tại những địa phương để kịp thời xử lý, phát hiện những vi phạm như thu hồi những dự án bị chậm tiến độ theo quy định; xử lý những cán bộ khiến quá trình bị ách tắc, gây thiệt hại cho nhà đầu tư, chính quyền, Nhà nước và quyền lợi của người dân.

Chính quyền địa phương phải thực hiện việc rà soát và kịp thời điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch đã quá thời hạn và không có tính khả thi.

Xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch và công khai quy hoạch cũng như kế hoạch thực hiện theo đúng với quy định. Lập kế hoạch đầu tư trung hạn và hàng năm, trong đó có lĩnh vực về đầu tư phát triển hạ tầng, đô thị; Xây dựng chương trình đô thị, khu vực phát triển đô thị cũng như kiểm soát chặt chẽ tốc độ và chất lượng phát triển đô thị.

Cụ thể hóa những quy định của các văn bản pháp luật sao cho phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương trong việc tham gia của cộng đồng dân cư, việc giám sát của người dân và những tổ chức chính trị xã hội ở địa phương; phổ biến và tuyên truyền sự tham gia của người dân trong quá trình triển khai quy hoạch; Kịp thời xử lý những vi phạm trong việc thực hiện quy hoạch.

Bài viết trên đây là những thông tin liên quan đến thực trạng, nguyên nhân và giải pháp cho quy hoạch treo. Mong rằng qua đó bạn đã có thêm cho mình một cái nhìn tổng quan đến vấn đề xã hội này.