Năm 2024 sẽ chứng kiến những "đột phá" về trí tuệ nhân tạo

Cần sử dụng AI có trách nhiệm

Thông tin từ trang phân tích The Strategist của Viện Chính sách chiến lược Australia (ASPI) - đây là một tổ chức tư vấn độc lập và phi đảng phái có trụ sở đặt tại Canberra cho thấy, trong năm 2024 khởi đầu bằng làn sóng dự đoán về hành trình phát triển của AI từ lạc quan cho đến thận trọng. Mặc dù vậy thì tất cả đều thừa nhận sự thật rằng AI đã và đang tái định hình những trải nghiệm của con người.

Và không thể phủ nhận rằng, việc ứng dụng công nghệ AI vào đời sống mang đến nhiều lợi ích cho con người. Mặc dù vậy thì AI cũng tạo ra những mối đe dọa đến xã hội. Chính vì thế, cần sử dụng AI có trách nhiệm nhằm mục đích mang đến một tương lai công bằng, lấy con người làm trung tâm. Điều đó cũng đòi hỏi những giải pháp đổi mới và toàn diện.

Đầu tiên, việc đưa ra các quy định về AI vẫn là ưu tiên hàng đầu ở trên toàn cầu. Và với quan điểm ủng hộ sử dụng AI một cách có trách nhiệm, từ Liên minh châu Âu (EU) cho đến Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã ban hành những quy định về AI dựa trên nguyên tắc công bằng, công lý, dân chủ. Đối với Đạo luật về AI, các nhà hoạch định chính sách EU cam kết phát triển cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm đối với AI để bảo đảm rằng người dân trong khu vực này có thể hưởng lợi từ các công nghệ mới. Trong khi đó thì vào hồi tháng 10/2023, nhà lãnh đạo Mỹ Joe Biden đã ban hành sắc lệnh hành pháp nhằm mục đích giảm thiểu những rủi ro mà AI có thể gây ra, thiết lập những tiêu chuẩn mới về an toàn cũng như bảo mật, bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.

Ngoài ra thì cần phải tập trung vào việc bồi dưỡng đội ngũ chuyên gia AI có đạo đức ở trên thế giới. Và bằng cách mở rộng phạm vi các sáng kiến như là Lực lượng đặc nhiệm tài nguyên nghiên cứu AI quốc gia được thành lập dựa trên Đạo luật Sáng kiến AI trong năm 2020 của Mỹ, các khuôn khổ quản trị toàn diện toàn cầu có thể định hình được sự phát triển của AI trong năm 2024.

Đối với cấp quốc gia, trọng tâm dự kiến sẽ là quản lý nội dung bởi AI tạo ra đồng thời cũng trao quyền cho các nhà hoạch định chính sách và công dân nhằm đối phó với những mối đe dọa do AI gây ra. Đáng chú ý hơn, năm 2024 được xem là năm của những cuộc bầu cử, các cuộc bầu cử liên quan đến gần một nửa dân số thế giới, ước chừng 49% theo AFP. Bởi vì thế mà việc chống lại sự gia tăng về thông tin sai lệch sẽ đòi hỏi các biện pháp chủ động hơn, bao gồm các sáng kiến nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy sự hiểu biết về truyền thông trên diện rộng ở những nhóm tuổi khác nhau.

Song song với đó, Chính phủ các nước cũng cần phải tập trung vào vấn đề điều chỉnh nội dung do AI tạo ra đồng thời cũng trao quyền cho các nhà hoạch định chính sách và công dân nhằm mục đích ứng phó với những mối đe dọa do AI gây ra. Cũng trong bối cảnh có nhiều quốc gia chuẩn bị tổ chức các cuộc bầu cử quan trọng trong năm nay thì việc ngăn chặn tình trạng phát tán thông tin sai lệch đòi hỏi các biện pháp chủ động. Và đó cũng có thể là các sáng kiến nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy hiểu biết về truyền thông ở trên diện rộng ở những nhóm tuổi khác nhau, giải quyết tình trạng phân cực bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng cảm cũng như học hỏi lẫn nhau.

Thế giới cần tận dụng năm 2024 để thúc đẩy một tương lai

Những cuộc tranh luận về ý nghĩa của việc lấy con người làm trung tâm và những giá trị nào sẽ định hướng cho xã hội sẽ là yếu tố định hình quan hệ giữa con người với AI. Và những khuyến nghị của các tổ chức như Khuyến nghị về đạo đức của AI do Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) công bố vào hồi năm 2021 có thể cung cấp những hướng dẫn vô cùng cần thiết. Bằng cách tập trung vào những giá trị chung như tính đa dạng, tính toàn diện cũng như hòa bình, các nhà hoạch định chính sách và các nhà công nghệ có thể phác thảo những nguyên tắc thiết kế, phát triển cũng như triển khai các công cụ AI toàn diện. Và việc tích hợp các giá trị này vào chiến lược phát triển AI đòi hỏi cần phải có sự tham gia của cộng đồng cũng như các cam kết kiên định về sự công bằng và nhân quyền.

Khi mà AI đang ngày càng trở nên phổ biến như internet thì các nước cần phải học hỏi từ những thành công cũng như thất bại của các cuộc cách mạng vào kỹ thuật số. Việc chỉ đi theo con đường hiện tại có nguy cơ kéo dài, thậm chí làm trầm trọng thêm khoảng cách giàu nghèo toàn cầu và khiến cho các cộng đồng dễ bị tổn thương ở trên toàn thế giới trở nên tách biệt hơn nữa.

Mặc dù vậy, The Strategist cho biết, bằng cách tái khẳng định cam kết về công lý, công bằng cũng như phẩm giá, thế giới có thể thiết lập một khuôn khổ toàn cầu mới cho phép mọi cá nhân gặt hái được thành quả từ đổi mới công nghệ. Theo đó, thế giới cần tận dụng năm 2024 để thúc đẩy một tương lai, trong đó, AI tạo ra được sự thịnh vượng cho tất cả mọi người./.