Mỹ hưởng lợi lớn nhờ sức mạnh của đồng USD, có thể sẽ không “nhúng tay” vào thị trường tiền tệ

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, đồng bạc xanh đã không ngừng tăng giá kể từ thời điểm Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định tăng lãi suất mạnh tay để ghìm cương lạm phát, từ đó khiến các nhà đầu tư rót vốn nhiều hơn vào các tài sản bằng đồng USD.

Chỉ số USD Index của Wall Street Journal từ đầu năm đến này đã tăng khoảng 16%. Đây là chỉ số được dùng để đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ. 

Sức mạnh gia tăng của USD đang gây sức ép lớn đối với nhiều nước trên khắp toàn cầu bởi lẽ nó khiến chi phí nhập khẩu hàng hoá tăng mạnh và quá trình thanh toán nợ bằng đồng USD trở nên phức tạp hơn. 

Tác động được thể hiện rõ ở những quốc gia đang phát triển, khi chính phủ những nước này hiện phải chật vật với nợ nước ngoài và nhập khẩu phần lớn thực phẩm và nhiên liệu cũng như những mặt hàng quan trọng khác.

Rắc rối lớn cũng xảy ra đối với các nền kinh tế giàu có vì chi phí nhập khẩu tăng cao. Gần đây, nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới là Nhật Bản đã can thiệp vào thị trường tiền tệ để trợ giúp đồng yen. Lần gần nhất Tokyo có động thái như vậy là vào năm 1998. 

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen gần đây đã cho biết Mỹ ủng hộ tỷ giá hối đoái được định đoạt bởi thị trường. Bà nói rằng đa phần sức mạnh của đồng USD đến từ kết quả của các chính sách mà Fed thực thi cũng như dòng vốn chảy vào quốc gia.

Trong khi Bộ Tài chính sẽ giám sát quy định về tỷ giá hối đoái, thì Fed là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý chính sách tiền tệ.

Vì sao Mỹ không can thiệp?

Theo các chuyên gia kinh tế và cựu quan chức của Bộ tài chính Mỹ, việc bộ này khó có thể can thiệp sớm để làm giảm giá trị của đồng USD hay làm chậm đà tăng của đồng nội tệ xuất phát từ hai nguyên nhân. 

Đầu tiên, bất kỳ sự nhúng tay nào vào thị trường ngoại hối có thể sẽ không tạo ra sức ảnh hưởng đáng kể nào đến giá trị của đồng bạc xanh trong bối cảnh Fed sẽ tiếp tục nâng lãi suất.

Điều thứ hai là sự gia tăng giá trị của đồng USD giúp hạ nhiệt lạm phát tại Mỹ và Bộ Tài chính không muốn ngáng đường chống lạm phát của Cục Dự trữ liên bang Mỹ.

“Rất có thể Bộ Tài chính lo sợ rằng sức mạnh của đồng USD trong dài hạn sẽ khiến các nước khác lên án và tăng thêm áp lực bảo hộ tại Mỹ, tuy nhiên chiến lược tốt nhất trước mắt là im lặng", theo ông Mark Sobel - cựu quan chức cấp cao tại Bộ Tài chính.

Hiếm khi Mỹ nhúng tay vào thị trường tiền tệ. Lần gần nhất nền kinh tế số một thế giới làm như vậy đã cách đây 37 năm. Hiệp ước Plaza năm đó cho biết Nhật Bản, Anh, Mỹ, Pháp và Tây Đức đã cùng nhau hành động để kìm hãm đồng USD. Đồng USD đã giảm giá còn yen Nhật thì tăng trong 10 năm tiếp theo đó.

Thế nhưng, lần can thiệp năm 1985 xảy ra trong bối cảnh Fed bắt đầu giảm bớt đà tăng lãi suất và cũng tạo điều kiện để bộ trưởng tài chính có những sự điều chỉnh đối với thị trường tiền tệ một cách hiệu quả hơn.

Ông Nathan Sheets - Thứ trưởng phụ trách các vấn đề quốc tế của Bộ Tài chính thời ông Obama đưa ra nhận định: “Tôi không nghĩ mọi thứ sẽ thành công nếu họ nỗ lực dàn xếp hiệp ước Plaza khi chủ tịch Fed Paul Volcker đang nâng lãi suất mạnh tay”. 

Tính đến những động lực thị trường được tạo ra bởi Fed ở thời điểm hiện tại, ông Sheets cho rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden chỉ còn cách chấp nhận sức mạnh của đồng USD mà không có bất kỳ sự lựa chọn nào khác.

Phó Chủ tịch Fed Lael Brainard tuần trước đã thông tin rằng ngân hàng trung ương Mỹ đã dõi theo diễn biến thị trường tài chính toàn cầu một cách sát sao, trong khi cũng cam kết hạ nhiệt lạm phát bằng cách nâng lãi suất đủ mạnh khiến tăng trưởng kinh tế chậm lại.

“Chính sách tiền tệ sẽ ngăn chặn đà tăng trưởng của nền kinh tế trong một thời gian để lạm phát về lại ngưỡng mục tiêu. Chúng tôi cam kết không kết thúc chu kỳ thắt chặt quá sớm”, theo bà Brainard.

Sức mạnh gia tăng của đồng USD giúp kiềm chế lạm phát vì nó giúp giá hàng hoá và dịch vụ nhập khẩu vào Mỹ giảm đi. Đồng thời, cũng hạn chế xuất khẩu của Mỹ ra bên ngoài về giá cả sẽ đắt đỏ hơn bên ngoài thị trường. Từ đó áp lực lạm phát tại Mỹ được khống chế.

Những tác động này sẽ khiến lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Mỹ chịu thiệt hại. Tuy nhiên, chính quyền ông Biden không nỗ lực đảo ngược đà tăng của đồng bạc xanh vì rõ ràng họ đang muốn hạ nhiệt lạm phát. 

Trong khi đó, thị trường việc làm của nền kinh tế lớn nhất toàn cầu vẫn rất mạnh, có thể giúp giảm những tác động chính trị khi đồng USD tăng giá nhanh chóng. 

Tuy nhiên, rủi ro của đồng USD đối với kinh tế toàn cầu có thể tăng dần. Trên khắp thế giới, các ngân hàng trung ương có thể nhận thấy rằng họ cần nâng lãi suất nhanh hơn để kìm hãm lạm phát và ngăn cản sự mất giá của đồng nội tệ.

Việc này có thể khiến tình trạng suy yếu của nền kinh tế thế giới càng trở nên trầm trọng hơn. Và giới đầu tư ngày càng trú ẩn vào USD, và điều đó khiến giá trị của đồng tiền càng mạnh hơn khiến tài chính bất ổn. 

Theo dự đoán của nhà kinh tế Eswar Prasad tại Đại học Corell, mặc dù rủi ro như vậy nhưng Mỹ vẫn sẽ không có bất kỳ động thái nào để làm chậm tốc độ tăng lãi suất hay kìm hãm sức mạnh của đồng bạc xanh nếu vấn đề đó không ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế Mỹ.

Đến thời điểm này, rủi ro với hệ thống tài chính Mỹ rất khiêm tốn còn lợi nhuận lại nhiều hơn. Ông Prasad nói: “Tôi không cho rằng Fed hay Bộ Tài chính sẽ can thiệp để giảm bớt tổn thất tài chính toàn cầu”.