Mỹ có “bộ công cụ” đặc biệt để chấm dứt lạm phát

Theo VietnamBiz, tháng 8 ghi nhận lạm phát của Mỹ tiếp tục giữ ở mức cao, điều này được thể hiện rõ thông qua chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng 0,1% so với tháng 7 và tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Con số này được xem là đáng thất vọng, tuy nhiên theo nhận định của nhà kinh tế Dambisa Moyo, việc Cục dự trữ liên bang Mỹ FED quyết tâm nâng lãi suất mạnh tay nhằm điều tiết nhu cầu sẽ khiến lạm phát bị dập tắt.

Việc Fed thực hiện siết chặt chính sách tiền tệ đã phần nào giúp cho đồng bạc xanh tăng giá nhằm giảm thiểu những sức ép từ giá của các mặt hàng nhập khẩu.

Tuy nhiên, nhu cầu trong nước không phải là yếu tố duy nhất gây ra đà tăng của lạm phát toàn cầu hiện nay. Sự ảnh hưởng của xung đột giữa Nga và Ukraine đối với giá lương thực và năng lượng, gián đoạn nguồn cung do chính sách Zero Covid hà khắc của Trung Quốc cũng như chi phí lao động tăng lên đều góp phần không nhỏ vào đà leo thang của lạm phát, theo thông tin từ South China Morning Post (SCMP).

Fed không thể kiểm soát được những yếu tố nằm ngoài khả năng của mình, đó là yếu tố liên quan đến nguồn cung. Tuy nhiên nền kinh tế số một thế giới lại đang trong một vị thế đặc biệt thuận lợi để chấm dứt lạm phát bằng sự độc lập tập trong lĩnh vực năng lượng và thực phẩm một cách tương đối như năng lực sản xuất mạnh mẽ, nguồn lao động nhập cư dồi dào. Cùng với đó là tiềm năng tiếp cận nguồn vốn để duy trì và đẩy mạnh những hoạt động sản xuất nội địa.

Điểm mạnh

So với châu Âu, Mỹ ít bị tác động bởi giá năng lượng leo thang hơn vì đây là quốc gia xuất khẩu năng lượng ròng. Mỹ ghi nhận xuất khẩu năng lượng năm 2021 đạt 25,2 triệu tỷ đơn vị nhiệt Anh (Btu). Đây là con số cao hơn so với nhập khẩu năng lượng đạt khoảng 3,8 triệu tỷ Btu.

Xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng LNG của Mỹ trong 6 tháng đầu năm nay nhiều hơn bất kỳ nước nào khác trên thế giới. Ở một mặt khác, châu Âu nhập khẩu khoảng 58% năng lượng mà họ tiêu thụ vào năm 2020 - thời điểm mà dịch bệnh Covid bùng phát. Thực tế cho thấy toàn bộ 27 thành viên của Liên minh châu Âu đều nhập khẩu ròng năng lượng ảnh từ năm 2013.

Trong những tháng gần đây, tiền lương ở Mỹ tăng lên đáng kể. Đây là một thước đo về chi phí lao động tăng 9,3% trong thời gian từ mùa hè năm ngoái đến tháng 6 năm nay. Dẫu vậy, luồng lao động nhập cư tới Mỹ đã phần nào triệt tiêu lạm phát tiền lương.

Theo một số nhà nghiên cứu, có những ảnh hưởng khác nhau liên quan đến nguồn lao động nhập cư và tiền lương. Theo phân tích của tạp chí Cato Journal năm 2017, tiền lương sẽ sụt giảm 2% khi số lượng người nhập cư tăng 10%.

Số người nhập cư cao hơn có thể sẽ khiến nguồn cung lao động lớn hơn và và hạ nhiệt lạm phát tiền lương theo thời gian và hiệu ứng này có độ trễ và lương không giảm trong giai đoạn ngắn hạn.

Sau cùng, Mỹ có khoảng 18% khả năng sản xuất trên toàn cầu, là nhà sản xuất lớn thứ hai chỉ sau Trung Quốc. Trong tổng GDP của Mỹ, lĩnh vực sản xuất chiếm khoảng 2.300 tỷ USD, tuyển dụng 12 triệu lao động và hiện đang phục hồi về giai đoạn 10 năm trước khi có dịch bệnh. McKinsey cho biết đã có thêm 1,2 triệu việc làm ở lĩnh vực này tại Mỹ từ năm 2010 đến năm 2019.

Giá nhập khẩu tăng cao khi nguồn cung bị gián đoạn do covid-19 xuất hiện. Mặt khác, tại Mỹ, các hộ gia đình phụ thuộc lớn vào hàng tiêu dùng nhập khẩu. Thay vì cắt giảm chi phí và đa dạng hóa, nhiều doanh nghiệp có thể sẽ tiếp tục ưu tiên cho tính bền vững vì những hạn chế của nguồn cung. Điều đó có nghĩa là họ sẽ đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ.

Chi phí lao động có thể gia tăng trong một khoảng thời gian nhất định vì xu hướng chuyển dây chuyền sản xuất này. Bởi lẽ, so với những quốc gia khác thì lao động tại Mỹ có mức lương cao hơn.

Tuy nhiên, về lâu dài Mỹ sẽ có thể né tránh được sự biển động bất thường của giá cả, dù dựa quá nhiều vào nguồn cung nước ngoài. Mỹ có thể vượt qua được cú sốc lạm phát bắt nguồn từ hàng nhập khẩu vì khả năng sản xuất nội địa tăng lên mạnh mẽ. Biến động của giá sẽ giảm đi, kéo theo lạm phát giảm.

Tín hiệu tích cực

Một số yếu tố cho thấy lạm phát tại Mỹ có thể đang đi xuống. Trong tháng 7, giá nhập khẩu của Mỹ đã giảm 1,4%. Đây là lần đầu tiên xảy ra kể từ tháng 12 năm ngoái.

Mặt khác, tháng 7 cũng ghi nhận lạm phát lõi nghĩa là không kể lương thực và năng lượng giảm còn 5,9% sau khi đạt 6,5% vào tháng 3 trước khi tăng trở lại vào tháng 8 vừa qua. Mặc dù Fed không thể kiểm soát được những áp lực về giá này nhưng Mỹ có có lợi thế để giảm thiểu những ảnh hưởng của chúng.

Tất nhiên, chúng ta không thể kỳ vọng rằng lạm phát tại Mỹ sẽ quay trở về mức mục tiêu 2%. Tuy nhiên, theo dự kiến lạm phát sẽ ổn định ở quanh mức 4-6% và những dòng vốn có thể thanh khoản tốt hơn nhờ triển vọng này.

Thực tế cho thấy Mỹ đang có lợi thế hơn bất kỳ nền kinh tế nào, từ quản trị hiệu quả, nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào, lịch sử nhập cư đến đồng tiền dự trữ toàn cầu. Bộ công cụ này sẽ giúp Mỹ tiễn đường lạm phát.

Ở một mặt khác, đa số những nước khác trên toàn cầu lại phụ thuộc nhiều hơn hẳn vào nền kinh tế thế giới. Hiện nay, những quốc gia này càng dễ bị ảnh hưởng và chịu tổn thất nặng nề bởi sức ép từ lạm phát.