Masan High - Tech Materials có tận dụng được cơ hội trong giai đoạn siêu chu kỳ hàng hóa?

Có thể thấy, Vonfram chính là một loại nguyên liệu có nhiều ứng dụng hữu ích trong cuộc sống của con người với đặc tính nhiệt độ nóng chảy cao nhất trong tất cả các kim loại, độ bền cũng kéo cao nhất ở trong các nguyên tố cũng như khả năng chống mò tốt. Và trong suốt thời gian hơn 100 năm qua, Vonfram đã được ứng dụng trong bóng đèn sợi đốt. Hiện nay, kim loại này chính là một loại nguyên liệu quan trọng được sử dụng nhiều trong lĩnh vực như thiết bị điện tử, quân sự, công nghiệp ô tô. 

Việt Nam là đất nước sở hữu một mỏ đa kim chưa làm lượng Vonfram lớn nằm ở Núi Pháo, tỉnh Thái Nguyên. Theo đó, Núi Pháo được Tiberon Minerals - đây là một công ty của Canada phát hiện trong những năm 1990. Sau một giai đoạn dài thực hiện việc khảo sát cũng như đánh giá chất lượng, hàm lượng quặng và lập dự án tiền khả thi. Đến năm 2004, Tiberon Minerals đã được cấp phép đầu tư. 

Nhưng đến cuối năm 2006, tờ Bloomberg cho biết, Tiberon Materials đã tiến hành bán lại sở hữu mỏ cho Dragon Capital với mức giá là 225 triệu USD. Cũng tại thời điểm này, việc đền bù giải tỏa mới chỉ được bắt đầu. Để có thể triển khai tiếp dự án này thì Dragon Capital cần có một nguồn tài chính lớn. Mặc dù vậy thì việc thu xếp vốn để triển khai tiếp dự án lại gặp khó khăn bởi trong năm 2008 kinh tế thế giới rơi vào tình trạng khủng hoảng và giá các loại khoáng sản giảm mạnh. 

Đến thời điểm hiện tại, Masan Group (HoSE: MSN) - đây là ông lớn ngành hàng tiêu dùng đã bất ngờ đứng ra mua lại phần vốn góp của Dragon Capital ở Núi Pháo trong một giao dịch không dùng tiền mặt. Theo đó, quỹ tỷ đô khi đó đã nhận được quyền chọn mua cổ phần của Masan Group. Có thể thấy, hoán đổi cổ phần là chiến lược mà Masan Group dùng khi có thương vụ M&A lớn. Vào năm 2019, công ty cũng đã nhận 83,74% cổ phần của Vincommerce (hiện nay là Wincommerce) để đổi lấy quyền chọn nhận cổ phần của TheCrownX (đây là đơn vị sở hữu Wincommerce và Masan Consumer Holdings).

Theo đó, Masan Group cũng dường như đã nhìn thấy được cơ hội của vonfram cùng các loại khoáng sản. Ông Nguyễn Đăng Quang - Chủ tịch Masan Group dự kiến doanh thu hàng năm của Masan High - Tech Materials (MHT - UPCoM: MSR) - đây là công ty vận hành dự án Núi Pháo vào khoảng 400 triệu USD (ghi nhận khoảng 7.400 tỷ đồng theo tỷ giá USD/VND đầu năm 2010) ở trong giai đoạn ổn định. Cũng theo đó, EBITDA hàng năm cũng dự kiến từ 250 triệu USD đến mức 300 triệu USD (tương đương với 4.625 tỷ đồng đến 5.550 tỷ đồng).

Không những thế, cơ hội tối ưu chi phí giá vốn cũng khá là lớn bởi mỏ Núi Pháo chính là mỏ lộ thiên nên tỷ lệ bóc đất thấp. Theo báo cáo của Chứng khoán APEC cho thấy, công ty đã tiến hành vận hàng dự án Núi Pháo sẽ trở thành một trong những công ty sản xuất vonfram có mức chi phí rẻ nhất trên thế giới và chỉ bằng 1/10 lần so với các mỏ trong lòng đất. Điều này cũng sẽ giúp cho công ty chịu được mọi biến động về giá. 

Mặc dù có những triển vọng thì rủi ro tài chính là chi phí phát triển tiếp dự án là rất lớn. Và từ khi mua lại dự án Dragon Capital cho đến thời điểm đi vào hoạt động sản xuất thương mại thì MHT cũng đã nhận được khoản vay lớn từ các đối tác, cụ thể 200 triệu USD từ các ngân hàng trong nước; 80 triệu USD từ ngân hàng Standard Chartered.

Khi bắt đầu sản xuất thương mại, Masan High - Tech Materials kinh doanh như thế nào?

Được biết, công ty đã ký kết hợp đồng bao tiêu với H.C.Starck, 5N Plus Inc và CMC Cometal cho vonfram và các khoáng sản khác như florit và bismut. Đồng thời, đơn vị này cũng tiến hành thành lập liên doanh với H.C.Starck với mục đích chế biến khoáng sản. Cũng theo đó, MTH khi bắt đầu được thành lập và sản xuất thương mại cũng được kỳ vọng sẽ phá thế độc quyền của Trung Quốc trong mảng vonfram đồng thời sẽ đóng góp nhiều lợi nhuận cho Tập đoàn Masan. 

Trên thực tế, công ty cũng gặp khá nhiều bất lợi khi tiến hành tham gia vào thị trường cung cấp vonfram và dù có được lợi thế mỏ lộ thiên. Giá của vonfram ở trong xu hướng giảm cho đến năm 2017. Báo cáo của chứng khoán APEC cho rằng nhu cầu về vonfram ở giai đoạn này là không có động lực tăng trưởng khi các ngành tiêu thụ chính là thép và ô tô có dấu hiệu chững lại với mức tăng trưởng thấp hơn 3%. Bên cạnh đó, nguồn cung vonfram cũng sẽ gia tăng bởi các mỏ mới ở Australia, Anh và Tây Ban Nha đi vào hoạt động. Lượng vonfram tái chế cũng ngày càng gia tăng bởi nguồn cung khoáng sản về dài hạn có hạn chế. 

MHT cũng đã có chiến lược để có thể đối phó với điều này. Và dù giá hàng hóa liên tục giảm và doanh thu của công ty đã liên tục tăng trưởng nhờ vào việc tăng sản lượng (trước khi bị chững lại và giảm trong năm 2019 bởi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung) cùng chiến lược cao cấp hóa sản phẩm để có thể gia tăng giá bán. Mặc dù vậy thì doanh thu chưa đạt kỳ vọng ban đầu của ban lãnh đạo từ khi hoạt động cho đến năm 2019. Công ty cũng chỉ đạt được mục tiêu khi tiến hành hợp nhất trên nền tảng kinh doanh của H.C.Starck năm 2020.

Và cũng như đề cập ở trên rủi ro về chi phí của MHT là tương đối lớn bởi chi phí lãi từ các khoản vay. Đưa ra so sánh, ngay trong năm đầu tiên đi vào hoạt động, chi phí lãi vay là 706 tỷ đồng trong khi lợi nhuận gộp ghi nhận lợi nhuận gộp đạt mức 763 tỷ đồng. Chi phí lãi vay chiếm đa số các chi phí hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp (đã bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp). 

Bên cạnh đó, lợi nhuận khác và doanh thu tài chính thường là cứu cánh của MHT để có thể tránh cho công ty thua lỗ. Vào năm 2014, công ty đã có một khoản lợi nhuận khác đạt 226 tỷ đồng. Ngay trong năm sau, doanh thu tài chính 555 tỷ đồng đã đóng góp phần giúp cho công ty thành viên của Tập đoàn Masan tránh lỗ. Và với áp lực chi phí cao thì biên lợi nhuận sau thuế của MHT đạt trung bình là 4,1% ở trong giai đoạn năm 2014 - 2015. 

Cơ hội nào dành cho nhà chế biến khoáng sản?

Vào năm 2020, đây là năm đánh dấu một sự kiện lớn của MHT khi mà công ty tiến hành hợp nhất nền tảng kinh doanh của H.C.Starck để có thể vươn ra tầm quốc tế. Thương vụ này chính là bước đi chiến lược của MHT để có thể đi sâu vào chuỗi giá trị và phục vụ cho tầm nhìn trở thành nhà cung cấp vật liệu cao cho các công ty trên toàn thế giới. Cũng trong năm 2022, MHT làm đối tác chiến lược với Mitsubishi Materials Corporation sau khi bán 10% vốn cho công ty này. 

Còn giá vonfram cũng đã tăng mạnh trở lại từ năm 2021 cho đến nay bởi cuộc xung đột Nga - Ukraine cũng như nền kinh tế hồi phục. Nguồn cung khan hiếm, hàng tồn kho ở mức thấp khiến cho giá APT (quặng vonfram đã được xử lý và tách ra, dạng hóa học - ammonium paratungstate) giao ngay ở Châu  u luôn ở mức cao. Giá Châu  u đối với APT có hàm lượng vonfram trioxit 88,5% đã ghi nhận tăng gần 39% kể từ đầu năm 2021 lên mức 320-325 USD/mtu vào đầu tháng 12/2021. 

Bên cạnh đó, nhu cầu về xe điện lớn dần giúp cho MHT hưởng lợi khi vonfram được ứng dụng trong công nghệ sản xuất pin. Cơ quan năng lượng quốc tế IEA cho biết, nếu như vào năm 2012 thì số lượng xe điện bán ra trên toàn cầu chỉ có chỉ có 120.000 chiếc chỉ gần 10 năm sau, số lượng cũng đã tăng lên thành 6,6 triệu xe và gấp đôi so với năm trước đó. Và với 2 động lực này, công ty chứng khoán Mirae Asset nhận định giá vonfram còn có thể trở về đỉnh năm 2011 từ đó giúp cải thiện kết quả kinh doanh của MHT. Cơ hội để đi vào thị trường Mỹ của MHT cũng đã lớn hơn Trung Quốc đang giảm dần xuất khẩu vonfram vào thị trường Mỹ - theo như báo cáo tổng kết hàng hóa khoáng sản trong năm 2019 của Cục Địa Chất Hoa Kỳ.