Loại quả nhỏ bé bình dị của Việt Nam được nhiều quốc gia ưa chuộng, xuất khẩu hàng triệu tấn/năm

Sản phẩm từ gấc Việt Nam chinh phục hơn 10 quốc gia, khu vực

Gấc là một loại quả quen thuộc ở nhiều làng quê Việt Nam. Nhiều người thường trồng cây gấc trong sân, trong vườn để lấy bóng mát. Quả gấc khi được thu hoạch sẽ dùng phần thịt gấc màu đỏ đậm để nấu xôi, nấu chè. Ngoài ra, gấc còn được sử dụng như một vị thuốc trong các bài thuốc cổ truyền.

Gấc là loại cây lưu niên nên chỉ cần trồng một lần là có thể thu hoạch đến hàng chục năm. Hiện nay, loạt tiến bộ về giống và khoa học kỹ thuật giúp nâng cao năng suất gấc, lên đến hơn 20 tấn quả/ha, mỗi ha có thể thu về 100-150 triệu đồng. Gấc là loại cây dễ trồng, dễ thu hoạch và dễ tiêu thụ, giá cả ổn định. Vì thế, nhiều nông dân tại các địa phương đã chuyển sang trồng gấc với quy mô lớn, thu về hiệu quả cao.

Gấc là loại cây lưu niên nên chỉ cần trồng một lần là có thể thu hoạch đến hàng chục năm

Thời điểm hiện tại, miền Bắc Việt Nam đang có khoảng 18 tỉnh thành trồng gấc với quy mô hộ gia đình, tuy nhiên vẫn còn phân tán. Diện tích canh tác năm 2018 chủ yếu tập trung tại tỉnh Hải Dương, ghi nhận diện tích canh tác rơi vào khoảng 500 ha tận dụng. Tiếp đến là Hưng Yên khoảng 200ha, Bắc Giang khoảng 120 ha, Thái Bình hơn 100ha, các tỉnh còn lại ở phía Bắc là khoảng 150 ha. Với thời tiết khí hậu điển hình ở phía Bắc, gấc chỉ cho trái từ tháng 8 đến tháng 9 hàng năm, thu hoạch từ tháng 11 cho đến tháng 1 năm sau.

Còn tại miền Nam, gấc được trồng nhiều tại các tỉnh Long An, Tây Ninh, Tiền Giang, Đồng Nai… Những nơi này có thời tiết khí hậu ôn hòa và thuận lợi, độ ẩm không khí cao, độ ẩm trong đất cũng cao. Những yếu tố thuận lợi này giúp cây gấc phát triển tốt và liên tục, thế nên cây gấc trồng ở khu vực này cho trái quanh năm.

Những năm gần đây, nhu cầu về mỹ phẩm, thực phẩm chức năng và thảo dược của người tiêu dùng ngày càng cao, đặc biệt tại các quốc gia phát triển. Do đó, những sản phẩm từ gấc ngày càng được nhiều nước săn lùng. Theo ước tính, những sản phẩm từ gấc của Việt Nam cho đến nay đã chinh phục được hơn 10 quốc gia và khu vực trên toàn thế giới. Đặc biệt, Trung Quốc được coi là một thị trường lớn và giàu tiềm năng cho mặt hàng này.

Theo ước tính, những sản phẩm từ gấc của Việt Nam cho đến nay đã chinh phục được hơn 10 quốc gia và khu vực trên toàn thế giới

Theo ước tính, sản lượng gấc của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ bình quân trong khoảng 500 - 1.000 tấn/năm. Ngoài ra, sản lượng gấc Việt Nam xuất khẩu sang Ấn Độ - quốc gia đứng đầu về công nghệ chiết xuất tinh dầu - là khoảng 11 ngàn tấn/năm, xuất khẩu vào Nhật 4,2 triệu tấn/năm, vào Thái Lan là khoảng 1 triệu tấn/năm. Hàng năm, sản lượng gấc Việt Nam xuất sang châu Âu là khoảng trên 2 triệu tấn.

Nhiều quốc gia tìm cách trồng

Trước đó không lâu, hãng tin CGTN của Trung Quốc từng có bài viết về một loại quả Việt Nam độc đáo, gây sốt tại thị trường tỷ dân trong những năm gần đây, đó là quả gấc. Nhiều sản phẩm chiết xuất từ gấc cũng rất được ưa chuộng. Thậm chí, gấc còn được mệnh danh là ‘loại quả đến từ thiên đường’ nhờ giá trị dinh dưỡng cao.

Một nông dân tại Đài Loan cho biết: “Gấc vốn có rất nhiều loại. Trong đó, gấc ở Việt Nam và Thái Lan tròn hơn, lớn hơn. Còn gấc ở Đài Loan lại nhỏ và có hình bầu dục. Đặc biệt, loại gấc của Việt Nam nhiều thịt, mềm hơn và mùi nồng hơn”. Phải mất đến 6 năm, Trang trại Cải cách Nông nghiệp Đài Đông (Đài Loan, Trung Quốc) mới nhân giống thành công loài gấc bản địa đầu tiên.

Tờ Zaobao (Singapore) cũng ghi lại tâm sự của một người nông dân 70 tuổi - người luôn nâng niu cây gấc như báu vật: “Một ngày nọ, nhóm bạn của chúng tôi đã tới một hòn đảo xa xôi để nghỉ ngơi. Chúng tôi đã theo chân ông He tới trang trại và lần đầu tiên tôi thấy được loại quả quý hiếm này dưới bóng cây xanh mát. Những quả gấc được che chắn cẩn thận bằng túi nilon, có cả lưới nhựa bên ngoài để tránh côn trùng và chim mổ”.

Với những công dụng đặc biệt, gấc Việt Nam ngày càng có nhiều tiềm năng về xuất khẩu

Còn theo thông tin từ tờ Oriental Daily (Malaysia), quả gấc với giá trị dinh dưỡng cao được rất nhiều người ưa chuộng. Nhiều người còn mang cây về trồng ở vườn, vừa lấy quả vừa để trang trí cảnh quan. Trước đây, có rất ít người Malaysia biết đến quả gấc, nhưng hiện tại đã có nhiều người tự trồng tại nhà khi biết công dụng của loại quả này.

Đặc biệt, gấc cũng được nhiều quốc gia châu Á, châu Âu và Mỹ vô cùng ưa chuộng. Có thời điểm, Tạp chí Sức khỏe của Mỹ từng viết cả một chuyên đề về trái gấc Việt Nam có tiêu đề: “Gấc, kho báu châu Á chứa đầy ắp chất chống oxy hóa, tốt cho sức khỏe của bạn”.

Các nhà khoa học cho biết, trong 100g thịt gấc (màng đỏ) chứa 15mg carotene và 16mg lycopen - những nguyên liệu quan trọng để sản xuất loạt sản phẩm chức năng chống suy dinh dưỡng, làm sáng mắt, chống lão hoá, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc… Theo một số nghiên cứu khác, các hợp chất của caroten, lycopen, vitamin E trong dầu gấc còn có tác dụng vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú.

Với những công dụng đặc biệt, gấc Việt Nam ngày càng có nhiều tiềm năng về xuất khẩu, được kỳ vọng trở thành một trong những loại quả xuất khẩu chủ lực trong tương lai.