Lão nông Lâm Đồng “hiện thực hóa” giấc mơ sản xuất cà phê sạch sau gần 30 năm trồng tự nhiên

Nợ nần chồng chất khiến cho những cái Tết không được trọn vẹn

Theo Nhịp sống kinh tế, vào năm 1990, chú Nhiên đã đưa vợ con vào Lâm Hà - Lâm Đồng lập nghiệp với hai bàn tay trắng. Cũng giống như hàng trăm, hàng nghìn gia đình đi kinh tế mới khác, vợ chồng chú Nhiên đã lựa chọn cách đi trồng cà phê để mưu sinh, cùng với đó là giấc mơ thoát nghèo. Dù vậy, khác với hầu hết mọi người, chú Nhiên đã nói không với phân bón hóa học và thuốc trừ sâu. Đối với chú, cà phê sạch như có một sức hút kỳ lạ, thôi thúc lão nông này theo đuổi tới mức có thời điểm giá đình như tán gia bại sản, phải vào từng sống qua ngày. Và những cái Tết ngập đầu trong nợ chẳng phải là điều gì lạ lẫm với gia đình người nông dân gốc Bắc ấy. 

Cũng như một lẽ tất nhiên, những cây cà phê không thuốc trừ sâu, không phân bón hóa học đã trở nên còi cọc, sâu bệnh và vô cùng ít trái. Theo đó, những vụ mùa thất bát triền miên không chỉ làm cho gia đình chú Nhiên ngập đầu trong nợ mà còn khiến cho hai vợ chồng tranh cãi gắt gỏng. Sức chịu đựng của con người có giới hạn, có thời điểm chú đã nghĩ đến chuyện buông xuôi. Tuy nhiên, duyên nợ với sản phẩm cà phê sạch đã giúp chú trụ vững trước những lời dị nghị. Việc không vay được tiền, lời ra tiếng vào bởi vì cách làm chẳng giống ai hay thậm chí có những lời chê bai cho rằng vợ chồng chú "lười, chẳng chịu dọn vườn để cho cỏ mọc tới đầu" cũng không  khiến cho chú xiêu lòng. Đối với chú, đó như một động lực để bản thân kiên định hơn với sản phẩm cà phê sạch. Cuối cùng thì bước ngoặt trong hành trình theo đuổi cà phê sạch của chú Nhiên cũng đã đến. Vào khoảng năm 1998, chú Nhiên đã tình cờ đi quan vườn cà phê  bỏ hoang nhưng điều kỳ lạ là chúng rất tươi tốt, không có sâu bệnh và quả rất sai. Chú đã nghĩ rằng gen của những cây này rất khỏe nên đã nhanh chóng lấy mầm chồi của những cây này về để ghép vào thân cây cà phê  trong vườn nhà. Để có thể bón phân cho cây, chú đã sử dụng phân heo hay phân bò trộn với vỏ trấu và dùng trấu cà phê bị bỏ lại ở các vườn khác. 

Chính sự kiên trì trong suốt 6 năm của người nông dân cuối cùng cũng đã được đền đáp, khi cây cà phê của chí Nhiên khỏe mạnh, đậu nhiều quả và năng suất cao hơn. Một số gốc cây vẫn bị sâu bệnh nên đã khiến cho cây không thể tồn tại được lâu. Chính vì thế, chú đã trồng cây con bên cạnh cây lớn và cạo vỏ, buộc thân 2 cây với nhau để chúng liền da từ đó giúp cho cây non hút chất dinh dưỡng cho cây lớn. Cũng nhờ thế mà giun và côn trùng tập trung nhiều vào phần gốc để ăn sâu bệnh, giúp cho cây hấp thụ chất tốt hơn. Cứ như thế, 28 năm liền vườn của chú Nhiên không khác gì vườn cây bonsai và rất khỏe mạnh mà không cần đến hóa học. 

Café organic Việt với táo sạch Kimura của Nhật có sự tương đồng gì? 

Cũng giống như người khai sinh ra những trái táo diệu kỳ mang tên Kimura tại Nhật Bản và việc tạo ra sự khác biệt là một hành trình gian truân. Vào thời gian đầu của quá trình nghiên cứu và trồng một vườn táo sạch hoàn toàn, vườn táo của Kimura Akinori đã bị sâu hại tấn công liên tục. Gia đình của ông gồm 4 người đã dành cả ngày chỉ để bắt sâu nhưng vườn cây vẫn tiêu điều bởi vì không dùng hóa chất. Lúc đó, lão nông người Nhật đã phải bán xe tải, xe riêng và phải ăn cỏ dại vì rơi vào hoàn cảnh bần cùng. Trong cơn tuyệt vọng, ông Kimura Akinori định tìm đến cái chết trên núi Iwaki. Nhưng tình cờ thay ông đã tìm thấy một câu táo mọc rất tốt tươi trên sườn núi, xung quanh có nhiều côn trùng, sâu bệnh và nấm. Ông Kimura Akinori đã nhanh chóng phát hiện ra yếu tố quyết định ở đây chính là sự phát triển nguyên bản của tự nhiên. Cũng từ đó, ông không bắt sâu bệnh, dọn cỏ dại trong vườn nữa và trồng thêm đậu để cho cây táo mọc tự nhiên. Thành quả tuyệt vời đến năm thứ 11, trái táo của ông đã không bị biến dạng và thậm chí còn giữ nguyên vị ngọt khi để trong 2 năm. Cũng nhờ đó mà táo của ông Kimura Akinori được gọi là "trái táo phép màu". 

Còn đối với chú Nhiên, điều mà người nông dân này ấp ủ không chỉ là thu hoạch được những hạt cà phê ngọt mà chú còn mong muốn có thể phát triển được mô hình trồng cà phê sạch của mình cho các nông dân khác. Từ đó, chú sẽ đưa sản phẩm này tiếp cận với thị trường bên ngoài, đến tay những người tiêu dùng yêu thích hàng organic. Từ năm 2005, chú Nhiên đã gửi hàng chục bức thư tay đến Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, khi đó là ông Cao Đức Phát để chia sẻ tâm huyết của bản thân về nông nghiệp sạch, triết lý sử dụng đất tự nhiên, trình bày về cách giúp cho nông dân giảm chi phí mà tăng được năng suất. 

Sau nhiều năm nếm trái đắng, lão nông Lâm Đồng đã có cà phê ngọt

Được biết, giấc mơ tưởng chừng đi vào ngõ cụt vì không thể tìm được đầu ra nhưng điều kỳ diệu đã đến với lão nông này. Anh Hoàng Việt - chủ của một hệ thống kinh doanh cà phê tại Lâm Hà đã đến gặp chú Nhiên. Sau 2 năm trao đổi về quy trình sản xuất, anh Việt nhận thấy chất lượng của những hạt cà phê mà chú Nhiên trồng cực kỳ tốt, còn có hương vị đậm chất tự nhiên, hạt chắc, thơm và không bị xốp. Khi tìm được người cùng tầm nhìn, cà phê của chú Nhiên được anh Việt đầu tư, làm giấy chứng nhận sản phẩm organic. Chưa dừng lại ở đó, anh Việt đã quyết định mua toàn bộ sản lượng của chú Nhiên với giá cao hơn thị trường 200%. Và thương hiệu cà phê chú Nhiên đã được ra đời từ đó. Thậm chí, thương hiệu cà phê của chú cũng đang được mở đường ra thế giới khi được anh Việt đầu tư, phát triển bán hàng trên trang thương mại điện từ Amazon. Nó đã mở ra cơ hội giúp cho cà phê sạch của người Việt tiếp cận khách hàng toàn cầu và khẳng định với thế giới rằng người Việt cũng có những sản phẩm đẳng cấp toàn cầu, chẳng khác gì táo Kimura của người Nhật.