Khủng hoảng thị trường nhà ở lan rộng toàn cầu vì lãi suất ngân hàng tăng mạnh

Cuộc đua tăng lãi suất của các ngân hàng đang lan rộng trên toàn cầu

Theo thông tin từ tờ Bloomberg, người mua nhà từ Sydney, Stockholm cho đến Seattle (Mỹ) đang bị kéo ra xa thị trường, vì các ngân hàng trung ương thực hiện tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất trong nhiều thập kỷ, khiến giá nhà giảm mạnh.

Theo dự đoán của Goldman Sachs Group Inc, giá nhà ở Mỹ vào năm 2023 sẽ đi ngang cho dù có những dấu hiệu cho thấy có thể giảm nhanh hơn ở một số khu vực nhất định. Mặt khác, những công ty xây dựng nhà ở tại xứ cờ hoa lại đang gặp khó khăn với tình trạng hàng tồn kho dư thừa nhiều.

Điều này cũng có nghĩa là hàng triệu người đã vay mua nhà với lãi suất thấp ở giai đoạn bùng nổ đại dịch đang gặp tình trạng các khoản thanh toán cao hơn, khi các khoản vay được tái thiết lập.
Mặt khác, cuộc khủng hoảng bất động sản tại Trung Quốc vẫn leo thang và đi liền với làn sóng vỡ nợ của các nhà phát triển địa ốc. Vì những dự án ngôi nhà còn dang dở nên rất nhiều người đi vay mua nhà đã quyết định dừng việc thanh toán cho ngân hàng.

Từng là một trong những thị trường nóng nhất của châu Âu nhưng Thụy Điển cũng đang ghi nhận giá nhà giảm khoảng 85 kể từ mùa xuân vừa qua. Đa số các chuyên gia kinh tế đưa ra dự đoán rằng giá sẽ giảm 15%. Các công ty bất động sản vay nặng lãi trên thị trường trái phiếu cũng chịu sức ép lớn từ việc lãi suất tăng. Điều này khiến các nhà đầu tư càng tỏ ra lo ngại về nguy cơ tái cấp vốn cho khoản nợ đó.

Tại Anh, giá nhà cũng đang lao dốc mạnh. Bởi lẽ phân tích của Bloomberg cho thấy tại gần một nửa số quận của London, giá trị nhà đang không đổi hoặc giảm. Theo cảnh báo của HSBC Holdings Plc, vương quốc Anh đang ở trên mức “đỉnh của suy thoái nhà ở” và năm tới có thể ghi nhận nhu cầu giảm 20%.

Ở Canada, nhiều khả năng toàn nền kinh tế phải thắt lưng buộc bụng là rất lớn mặc dù những vụ vỡ nợ trên diện rộng khó có thể xảy ra. Trong tổng số các khoản cho vay mua nhà mới ở thời điểm cơn sốt bất động ở nước này đạt đỉnh điểm vào hồi đầu năm nay, các khoản vay thế chấp bị thay đổi lãi suất chiếm tới gần 60%.

Úc có lẽ là quốc gia ghi nhận hồi chuông báo động vang nhất. Tại đây, giá nhà tháng 8 đã có mức giảm lớn nhất trong gần 40 năm. Hàng tỷ khoản vay thế chấp trong năm tới được cố định ở mức lãi suất thấp kỷ lục sắp được tái thiết lập.

Nhiều doanh nghiệp bất động sản tại Việt Nam đã phải đối mặt với những thách thức về dòng tiền, dự án dường như phải tạm hoãn vì không đủ vốn. Đó là vì sự kiểm soát của các ngân hàng trong các hoạt động cho vay bất động sản, điều kiện vay chặt hơn, lãi suất cho vay cao hơn và thậm chí tình trạng tăng gấp đôi lãi suất trong thời gian ngắn cũng đã xảy ra khiến người mua nhà lo sốt vó.

Ở một mặt khác, người mua nhà có thể tham gia vào thị trường khi giá nhà tại những nơi phát triển quá nóng đang cho thấy dấu hiệu suy yếu. Theon ông Kwan Ok Lee, chuyên gia về nhà ở tại Đại học Quốc gia Singapore, việc giá nhà hạ nhiệt có thể mang đến một số điểm tích cực vì cuộc khủng hoảng và khả năng chi trả nhà ở đang gây nên những tổn thất lớn ở các quốc gia phát triển - những nền kinh tế lớn.

Động thái can thiệp giúp cân bằng thị trường

Chính phủ một số quốc gia đã có hàng loạt động thái can thiệp nhằm hỗ trợ người tiêu dùng trong bối cảnh tín dụng bất động sản có liên quan đến cơn khủng hoảng của thị trường nhà ở trên khắp toàn cầu.

Một trong những nền kinh tế thực hiện tăng lãi suất sớm nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Hàn Quốc cho thấy gần đây, các nhà hoạch định chính sách đã chấp nhận bỏ ra hơn 400 tỷ won (290 triệu USD) để hỗ trợ cho việc giảm tỉ lệ các hộ gia đình bị ảnh hưởng vì việc thay đổi lãi suất khoản thế chấp.

Tại Ba Lan, chính phủ đã vào cuộc hồi đầu năm nay và cho phép người dân tạm ngừng thanh toán trong tối đa là 8 tháng khi ghi nhận các khoản thanh toán hàng tháng của một số người đi vay đã tăng gấp đôi khi lãi suất tăng.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng vừa điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay với các tổ chức tín có đề nghị. Đồng thời, cũng gửi đi thông báo cho các đơn vị này. 
Việc nới tăng trưởng tín dụng không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu vốn nhằm triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và phục hồi sản xuất, kinh doanh mà còn giúp việc triển khai thực hiện gói hỗ trợ lãi suất 2% thuận tiện hơn.

Đối với thị trường bất động sản Việt Nam thì đây rõ ràng là một thông tin khá quan trọng, nhất là trong bối cảnh lĩnh vực địa ốc đang gặp khó khi xoay sở nguồn vốn. Nhiều doanh nghiệp và khách hàng đang ở trong trạng thái thấp thỏm chờ đợi phía ngân hàng giải ngân giống như nắng hạn chờ mưa.

Bởi vậy, theo kỳ vọng, thị trường bất động sản sẽ hồi phục trở lại ở những tháng cuối năm, trong khi dòng tín dụng khai thông và lượng hàng tồn kho của doanh nghiệp cũng được giải phóng.

Dẫu vậy, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, việc nới room tín dụng hiện nay không thể giữ vai trò giúp thị trường tăng tốc mà chỉ có thể giúp tâm lý thị trường hồi phục phần nào. Bởi lẽ lượng hồ sơ đăng ký vay tồn đọng sẽ không được đáp ứng đủ do dư địa cho vay còn ít và hạn mức nới room tín dụng thấp. Điều này khiến thị trường đang trầm lắng này vẫn rất khó để hồi phục.