Hậu Covid - 19, tương lai thị trường văn phòng sẽ đi về đâu?

Chia sẻ trên Nhịp sống kinh tế, bà Trang Bùi - Tổng Giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam cho hay, dù đã có rất nhiều thay đổi về hành vi và thói quen sử dụng văn phòng trong 2 năm qua nhưng thị trường văn phòng Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2022 vẫn thể hiện được sự phục hồi tốt và liên tục tăng trưởng.

Trên thực tế, nhu cầu về văn phòng Việt Nam có dấu hiệu giảm trước xu hướng làm việc kết hợp. Bà Trang Bùi nhận định, nhu cầu thuê văn phòng hạng A và hạng B tăng cao nhờ số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong nước cùng nhu cầu mở rộng hoạt động của các nhà đầu tư nước ngoài. Đa số các doanh nghiệp đã kỳ vọng vào một không gian văn phòng chất lượng với tầm nhìn rộng, bao quát ở vị trí trung tâm. Điều này để các doanh nghiệp khẳng định vị thế cũng như thu hút và giữ chân khách hàng, nhân tài. 

Báo cáo Cushman & Wakefield trong quý II/2022 cho thấy, chỉ khoảng vài năm tới, giới trẻ Gen Z sẽ là đối tượng hình thành xu hướng chính trong thị trường văn phòng tương lai. Giá thuê văn phòng sẽ trong mức ổn định, ngay cả với những diện tích cuối cùng của tòa cao ốc sở hữu vị trí đắc địa.

Giá thuê trung bình ở phân khúc hạng A hiện đang là 59,9 USD/m2/tháng và hạng B là 34 USD/m2/tháng, tăng lần lượt ở mức 1,9% và 1,2%. Đơn cử như tòa nhà Cobi Tower I&II tại Quận 7 đã hoàn thành và cung cấp thêm cho thị trường 27.000 m2 diện tích thuê. Hiện tại, khu Nam Nam Sài Gòn nổi bật lên với vị thế là khu trung tâm văn phòng mới với sự hoàn thiện liên tục của các tòa nhà hạng B trong khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng. Tổng nguồn cung văn phòng hạng A và B tại TP. Hồ Chí Minh lần lượt đạt mức 315.000 m2 và 1.113.000 m2, đều tăng 4,7% theo năm.

Theo nhận định của bà Trang, trong vòng 5 năm liên tiếp thị trường không có nguồn cung văn phòng hạng A mới, số dự án chuẩn bị ra mắt vào 2 năm tới đây cũng rất hạn chế. Nổi bật có thể kể đến như dự án The Hallmark (dự kiến bàn giao cuối năm 2022); The Sun Tower (dự kiến bàn giao năm 2023). Với tình trạng khan hiếm diện tích thuê mới cũng diễn ra với phân khúc hạng trung vì chỉ có vài tòa nhà đã hoàn thiện và chào thuê như Pearl 5 tại quận 3, CMC Creative Space tại quận 7. 

Nhận xét về nhu cầu thuê, các doanh nghiệp đang có mục đích dịch chuyển văn phòng (re-location) chiếm tỷ lệ 70%; Mục đích mở rộng văn phòng chiếm 26% trên tổng giao dịch cho thuê trong nửa đầu năm 2022. Theo thống kê, các giao dịch chủ yếu tới từ các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực như Phát triển phần mềm (21.67%), Logistics (18.61%) và Thương mại điện tử/Fintech (13.09%). Thống kê từ giao dịch thực hiện của Cushman & Wakefield, khách thuê có nhu cầu chuyển văn phòng thường lựa chọn khu vực trung tâm quận 1 hoặc ngoài rìa trung tâm.

Dựa trên một báo cáo khác của Cushman & Wakefield chỉ ra rằng, đa số nhân viên văn phòng khu vực châu Á - Thái Bình Dương có kỳ vọng được làm việc với cách thức linh hoạt hơn, trong đó có Việt Nam. Mô hình làm việc kết hợp tại thị trường Việt đã không còn quá xa lạ, tuy nhiên chỉ sau đại dịch thì khái niệm này mới thực sự nổi lên. 

Văn phòng kết hợp cũng tương tự với văn phòng linh hoạt khi có nhiều không gian khác nhau như không gian làm việc chung, bàn làm việc tự chọn, buồng họp 1 người,... đều phục vụ cho lịch làm làm việc linh hoạt của tất cả các đơn vị thuê. Đây là mô hình khác biệt với văn phòng truyền thống có bàn làm việc cố định, có vách ngăn và tách biệt với không gian làm việc cho từng bộ phận. Tuy nhiên, vì hạn chế về không gian sinh hoạt, văn hóa “chấm công”, kết nối mạng không ổn định đã trở thành những yếu tố làm giảm tốc độ làm việc kết hợp ở Việt Nam. 

Chuyên gia của Cushman & Wakefield nhấn mạnh, tuy mô hình kết hợp đang cho thấy những hiệu suất rất tốt, nhiều khách hàng cho biết việc tăng thời gian làm việc từ xa có thể ảnh hưởng tiêu cực tới năng suất làm việc, văn hóa doanh nghiệp và mức độ hợp tác, sáng tạo của nhân viên. Dễ nhận thấy, văn phòng làm việc vẫn là công cụ thiết yếu của doanh nghiệp trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài cũng như quảng bá văn hóa công ty. Đây cũng là nơi để nhanh viên có không gian thoải mái làm việc, giao lưu và kết nối với lãnh đạo, đồng nghiệp.

Trên thực tế, mô hình làm việc kết hợp sẽ khó để thích ứng với các thế hệ cũ. Với những văn phòng truyền thống, thông thường sẽ đặt chỗ ngồi của lãnh đạo ngay cạnh cấp dưới, năng suất của nhân viên thường được tính toán dựa trên thời gian làm việc ở văn phòng của nhân viên. Còn với văn phòng kết hợp, thế hệ Gen Z (từ 1997 - 2012) đang chiếm tỷ lệ nhiều hơn trong dân số ở độ tuổi lao động nên sẽ làm tăng tốc phát triển của loại văn phòng này. 

Tới năm 2030, thế hệ Z sẽ chiếm hơn 1/3 lực lượng lao động khi đạt gần 1 tỷ người. Đây là thế hệ đầu tiên được tiếp xúc với thế giới kỹ thuật số ngay từ khi ra đời. Do vậy, họ rất thoải mái để thích ứng và dịch chuyển liên tục giữa không gian thực và kỹ thuật số. 

"Dù có nhiều thay đổi về hành vi và thói quen người sử dụng văn phòng trong hai năm qua, thị trường văn phòng Việt Nam nửa đầu năm 2022 vẫn cho thấy sự phục hồi và tăng trưởng liên tục. Dự báo nhu cầu tiếp tục khả quan chủ yếu do tăng trưởng lao động văn phòng, nơi làm việc trong tương lai sẽ là một hệ sinh thái cung cấp nhiều lựa chọn cho nhân viên cả về loại hình không gian làm việc, thời gian làm việc và các tiện nghi xung quanh văn phòng" - Bà Trang cho hay.