Giải mã "cây hái tiền" Masan Consumer của tỷ phú Nguyễn Đăng Quang: Sở hữu hệ thống phân phối rộng khắp cùng tệp khách hàng lớn

Theo Nhịp sống kinh tế, Công ty cổ phần hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer Corp) - đây chính là công ty thuộc hệ sinh thái của Masan Group và là một trong những công ty sản xuất thực phẩm và đồ uống hàng đầu tại thị trường Việt Nam. Đồng thời đây cũng là trụ cột quan trọng của Tập đoàn và là cây ATM hái tiền cho tỷ phú Nguyễn Đăng Quang cùng các cộng sự. Được biết, trải qua nhiều năm phát triển, Masan Consumer Corp hiện đang là doanh nghiệp trong TOP đầu về hàng tiêu dùng thực phẩm với tổng doanh thu thuần trong năm 2023 là 27.774 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế là 5.526 tỷ đồng. Hiện nay, Masan Consumer đang sở hữu lợi thế cạnh tranh rất lớn trong ngành hàng thực phẩm. 

Masan Consumer Corp sở hữu hệ thống phân phối rộng khắp cùng tệp khách hàng lớn

Hiện tại, số lượng điểm bán lẻ của Masan đã lên đến con số 300.000 điểm, trong đó có 194.000 điểm với tất cả các dòng sản phẩm do Masan Consumer sản xuất và kinh doanh với gần 2.700 nhân viên bán hàng. Chính điều này đã giúp cho công ty có thể tiếp cận được khách hàng một cách hiệu quả đồng thời giảm được chi phí vận chuyển. Theo đó, tệp khách hàng của Masan trải dài và rộng khắp từ thành thị cho đến nông thôn với mức thu nhập từ trung bình trở lên. Và thông qua giao dịch mua lại Win Commerce (WCM) thì công ty đã sớm sở hữu và điều hành hệ thống siêu thị bao gồm 122 siêu thị WinMart cùng 2.619 cửa hàng WinMart+ tính đến cuối năm 2021. Hết tháng 3/2021, Vinmart + đã có 2.708 cửa hàng và khoảng hơn 100 siêu thị Vinmart trên cả nước. Chính sự cộng hưởng của chuỗi bán lẻ này đã mang đến lợi thế cho Masan trong việc cung ứng sản phẩm trực tiếp. Cũng từ năm 2020, người tiêu dùng đã có sự dịch chuyển lớn từ kênh bán hàng truyền thống sang kênh bán hàng hiện đại. Điều này ngoài lý do tác động bởi dịch bệnh còn có xu thế đô thị hóa các vùng nông thôn. 

Lãnh đạo của Masan đưa ra nhận định một cuộc cách mạng về bán lẻ hiện đại đang được diễn ra và sẽ bùng nổ tại Việt Nam khi tốc độ đô thị hóa đạt 50% và tầng lớp trung lưu thực sự xuất hiện. Cụ thể, các hình thức mua sắm hiện đại dự kiến sẽ chiếm 30% thị trường bán lẻ trong tương lai gần so với mức 10% như hiện nay. Vào năm 2021, Tập đoàn Masan đã công bố việc chuyển nhượng 5,5% cổ phần phát hành mới (tương đương với mức 400 triệu USD) của The CrownX dành cho nhóm các nhà đầu tư trong đó có Tập đoàn Alibaba cùng Baring Private Equity Asia (BPEA). Và thông qua giao dịch này, The CrownX đã được định giá 6,9 tỷ USD trước thời điểm phát hành, tương đương giá mỗi cổ phần ghi nhận là 93,5 USD (xấp xỉ 2.150.000 đồng/cổ phiếu).

Và việc The CrownX bắt tay hợp tác với Alibaba thông qua Lazada đã đánh dấu sự gia nhập của ông lớn ngành hàng tiêu dùng vào lĩnh vực thương mại điện tử. Thời điểm trước đó, Masan consumer chưa có gian hàng chính thức tại các sàn thương mại điện tử khác mà chủ yếu bán hàng thông qua các hệ thống siêu thị và nhà bán nhỏ lẻ. Và với sự hợp tác này, Vincomerce có thể bán được sản phẩm thiết yếu trên nền tảng online. The CrownX cũng có thể tận dụng được dữ liệu của 20 triệu khách hàng của Lazada nhằm gia tăng khả năng tiếp cận khách hàng, gia tăng sự hiểu biết về khách hàng nhờ vào ứng dụng phân tích dữ liệu.

Tổng giám đốc Masan Group - ông Danny Le cho biết về thương vụ với Alibaba rằng: "Thỏa thuận hợp tác chiến lược sẽ giúp chúng tôi đẩy nhanh quá trình chuyển đổi The CrownX trở thành một Point of Life – nền tảng 'tất cả trong một' phục vụ các nhu cầu thiết yếu hằng ngày của người tiêu dùng trên các kênh mua sắm offline và online". 

Sở hữu danh mục sản phẩm đa dạng

Được biết, Masan đã chia các dòng sản phẩm chính vào hai phân khúc giá đó là phân khúc giá cao và phân khúc giá bình dân. Đối với phân khúc giá cao, Masan đã tập trung đẩy mạnh các dòng sản phẩm cao cấp với nguồn nguyên liệu chất lượng cao được chọn lọc kỹ càng. Còn trong phân khúc giá bình dân thì các sản phẩm vẫn có chất lượng tốt với mức giá rẻ hơn, đáp ứng được nhu cầu cũng như mong muốn của nhóm người tiêu dùng có thu nhập phổ thông, trung bình. Về chiều rộng, danh mục sản phẩm của Masan Consumer bao gồm 6 ngành chính đó là: Ngành hàng gia vị, Ngành hàng thực phẩm tiện lợi, Ngành hàng đồ uống đóng chai, Ngành hàng cafe thức ăn (uống) dinh dưỡng; Ngành thịt chế biến, Ngành hóa mỹ phẩm. 

Có thể thấy, tính đồng nhất trong danh mục sản phẩm của Masan Consumer ghi nhận tương đối cao bởi vì tất cả các sản phẩm đều thuộc mặt hàng tiêu dùng và được phân phối qua các kênh. Cũng theo đó, ngành hàng gia vị đang mang lại doanh số lớn nhất cho Masan Consumer trong năm 2021, chiếm đến 36% trong tổng doanh thu. Có 5/6 ngành hàng đều có sự tăng trưởng doanh thu dương so với năm 2020, thậm chí ngành thịt chế biến còn ghi nhận tăng trưởng đến hơn 50%. Riêng ngành hàng đồ uống đóng chai doanh số giảm bởi ảnh hưởng bởi giãn cách xã hội kéo dài trong năm 2020. 

Masan Consumer sở hữu thương hiệu mạnh 

Chúng ta không thể phủ nhận rằng, sức mạnh lớn của Masan hiện nay nằm ở Thương hiệu. Ví dụ như cái tên nước mắm Chin - su, Nam Ngư, Mì tôm Omachi, Kokomi, Cafe Wake Up 247,...  đã quá quen thuộc với mỗi hộ gia đình người Việt Nam. Trong năm 2021, Masan Consumer có 5 thương hiệu trên 2.000 tỷ đồng/năm. Bên cạnh đó có rất nhiều thương hiệu đã thành công và tạo được chỗ đứng vững chắc trong căn bếp các gia đình Việt, cũng những thương hiệu chưa mấy nổi tiếng như bia Sư tử trắng và ra mắt từ năm 2015 nhưng hiện tại không có được thị phần đáng kể. Và với độ phủ sóng truyền thông lớn trên những quảng cáo ở chương trình truyền hình cùng các trang mạng xã hội, sản phẩm của Masan đã trở nên quá quen thuộc với nhiều hệ người tiêu dùng Việt Nam. Và để có được điều đó, trong những năm qua Masan đã phải bỏ ra không ít tiền cho các chiến dịch truyền thông, quảng cáo cùng các chính sách khuyến mãi và hỗ trợ bán hàng. 

Còn chi phí quảng cáo, khuyến mại từ đó hỗ trợ bán hàng chiếm khoảng 10% đến 15% doanh thu thuần của công ty. Có nghĩa là để có thể bán được 100 đồng doanh thu, Masan Consumer đã phải bỏ ra từ 10 - 15 đồng chi phí  cho việc quảng cáo, khuyến mãi và hỗ trợ cho việc bán hàng. 

Cùng nhìn lại tăng trưởng về mức doanh thu của Masan Consumer trong 5 năm trở lại đây

Có thể thấy, doanh thu của Masan Consumer có tốc độ tăng trưởng khá tốt sau khi hệ thống Vinmart, Vinmart+ về tay Masan vào cuối năm 2019. Bên cạnh sức mạnh cộng hưởng với chuỗi siêu thị thì cửa hàng Winmart, Winmart+ còn có thêm 2 động lực tăng trưởng doanh thu trong năm 2021 của Masan Consumer. 

Đầu tiên đó chính là việc cho ra đời các thương hiệu sản phẩm mới. Khi nhìn lại mục 6 sản phẩm thì các sản phẩm ở mục Ngành hàng cafe thức ăn (uống) dinh dưỡng; Ngành thịt chế biến, Ngành hóa mỹ phẩm tăng trưởng từ 20% đến hơn 50% đều có sự đóng góp tích cực của sản phẩm mới ví dụ như bột giặt tích hợp giặt xả Joins, nước rửa bát Homey, bia Red Ruby,... Thống kê từ phía Masan cho thấy, các phát triển mới đã đóng góp 2.686 tỷ đồng, so với năm 2021 tương đương 9,3%. 

Thứ hai chính là nằm ở chiến lược cao cấp danh mục sản phẩm. Chúng ta cũng có thể nhìn thấy được điều này ở con số tăng trưởng 18% của ngành hàng gia vị. Cũng trong nhóm ngành hàng này, động lực tăng trưởng chính là sản phẩm nước mắm cao cấp đóng góp 11,7% tổng doanh thu của năm 2021. Bên cạnh đó, ngành hàng tiện lợi ghi nhận tăng trưởng 24,5% nhờ phân khúc cao cấp đóng góp 50% doanh thu và sản phẩm thay thế cho bữa ăn tại nhà đóng góp đến 11% doanh thu của toàn ngành trong năm 2021.

Đáng chú ý là bộ bữa sáng 7 ngày 7 món có thịt thật nguyên miếng tiện lợi dành cho nhu cầu sinh hoạt của gia đình. Masan đang chứng tỏ được khả năng dẫn dắt xu hướng thực phẩm thay thế cho bữa ăn tại nhà khi tiến hành đẩy mạnh việc ra mắt các phát triển với mục đích mở rộng danh mục sản phẩm, thúc đẩy xu hướng dùng bữa tại nhà vốn đã được đẩy nhận nhanh trong suốt thời gian dịch bệnh. 

Còn về mặt hiệu quả, biên lợi nhuận gộp của Masan Consumer đang ghi nhận cao hơn hẳn biên lợi nhuận gộp hợp nhất của Tập đoàn Masan. Hơn thế, biên lợi nhuận gộp của Masan Consumer  cũng giữ được sự ổn định trong năm 2021 dù phía công ty cho biết có chịu những áp lực tăng giá nguyên liệu đầu vào. 

Trong quý 1/2022, biên lợi nhuận gộp ghi nhận giảm nhẹ chỉ còn 42%, trong tình hình giá cả nguyên vật liệu đầu vào có sự tăng giá bởi làn sóng lạn phát toàn cầu cùng xung đột Nga - Ukraine đã dẫn đến việc thiếu hụt đi nguồn cung. Masan cho biết, chi phí nguyên liệu nhập khẩu và nguyên liệu có nguồn gốc nhập khẩu của họ chiếm khoảng 70% tổng chi phí nguyên vật liệu được sử dụng. Chính điều này đã đặt ra thách thức cho doanh nghiệp trong việc quản lý chi phí nhằm gia tăng giá sản phẩm mà vẫn giữ được biên lợi nhuận tốt. Trong năm 2022, Masan Consumer sẽ tiếp tục đạt tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận 2 con số nhờ việc tiếp tục chiến lược cao cấp hóa các ngành hàng chính cùng với đó là sự gia tăng đáng kể cơ hội của các ngành hàng trụ cột như thịt chế biến, chăm sóc cá nhân và gia đình.