Gia tộc làm nông giàu "nứt vách": Sở hữu công ty đình đám, tạo ra 14 tỷ phú, vinh hoa kéo dài tận 6 đời

Những người bình thường có thể chưa nghe qua cái tên Cargill-MacMillan, thế nhưng trong ngành nông nghiệp, không ai là không biết cái tên này. Đây được biết đến là gia tộc giàu thứ 4 nước Mỹ, sở hữu khối tài sản khổng lồ lên tới 47 tỷ USD cùng với công ty Cargill đình đám.

Cargill là công ty tư nhân lớn nhất tại xứ sở cờ hoa, chuyên hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm nông nghiệp. Công ty này bao gồm 75 doanh nghiệp nhỏ cùng với 143.000 nhân viên tại 76 quốc gia trên toàn thế giới. Ước tính hàng năm doanh thu của Cargill lên tới hơn 100 tỷ USD. Xuất phát chỉ từ một kho ngũ cốc nhỏ, không lên sàn chứng khoán, chỉ dựa vào sức mình và chỉ truyền lại cho người nhà, gia tộc Cargill-MacMillan đã từng bước thống lĩnh thị trường nông sản, thực phẩm; thậm chí còn trở thành "bá chủ" về mảng tài chính, công nghiệp và dịch vụ.

Hành trình từ một nhà kho nhỏ đến doanh nghiệp ngũ cốc lớn nhất thế giới

William Wallace Cargill chính là người đặt nền móng cho sự nghiệp lẫy lừng của công ty này. William Wallace Cargill là con trai của một người Scotland nhập cư, sinh năm 1844 trong một gia đình tại New York, Mỹ. Năm 12 tuổi, cha của William Wallace Cargill vốn là một thủy thủ đã quyết định bỏ nghề đi biển, sau đó cả nhà ông chuyển đến sống trong một trang trại tại Wisconsin.

9 năm sau đó, William Wallace Cargill đã bỏ tiền mua lại một kho ngũ cốc nhỏ ở một thị trấn thuộc bang Iowa. Đồng thời, ông cũng mở dịch vụ lưu trữ, cho phép những người dân địa phương có thể gửi ngũ cốc tại kho của mình với chi phí hợp lý để chờ đợi đến khi nào được giá thì bán. Nếu không, họ cũng thể bán trực tiếp ngũ cốc cho William. Thị trấn nơi mà ông khởi nghiệp có một lợi thế duy nhất, tọa lạc ở cuối tuyến đường sắt ở phía Tây. Đây là nơi mà nông dân tập trung nông sản, sau đó phân phối đi những nơi khác thông qua tuyến đường sắt này. Vì thế, kho ngũ cốc của William làm ăn ngày càng phát đạt.

Sau đó, 2 người anh em của ông cũng tham gia công việc kinh doanh này. Đến năm 1868, mọi người quyết định chuyển công ty sang Minnesota. Hai năm tiếp theo, anh em nhà Cargill đã mua lại nhiều kho ngũ cốc tọa lạc theo tuyến đường sắt ở dọc miền Nam Minnesota. Mọi người đã cùng nhau phát triển cơ ngơi của mình thành một mạng lưới nhà kho nằm dọc theo các tuyến đường sắt ở miền Tây nước Mỹ. Đồng thời, gia tộc nhà William Wallace Cargill đã thiết lập nên một hệ thống kinh doanh khổng lồ, mở rộng phạm vi kinh doanh nhanh chóng mặt với chi phí khá thấp.

Khi đã có trong tay nhiều mặt hàng nông sản quan trọng, trong đó có cả các loại hạt có dầu, William Wallace Cargill cùng với các anh em của mình tiếp tục mở rộng kinh doanh, xây dựng nhiều nhà máy ép dầu từ nông sản. Từng bước một, Cargill tiếp tục dấn thân vào những lĩnh vực kinh doanh mới có liên quan. Sau hơn 2 thập kỷ hoạt động, gia tộc này đã có trong tay hơn 100 khu ngũ cốc phân bố khắp vùng Minnesota cùng với Dakota và trở thành những nhà buôn ngũ cốc hàng đầu tại khu vực này.

Năm 1885, con gái lớn của William là Edna Cargill kết hôn với người bạn thanh mai trúc mã của mình là John McMillan. Từ đó trở đi, William dần giao lại công việc kinh doanh cho con rể lớn, đến năm 1909 thì qua đời. Do đó, John McMillan chính thức nắm quyền điều hành công ty, thế nhưng đây cũng là lúc Cargill rơi vào một cuộc khủng hoảng tài chính. Đúng lúc này, Thế chiến thứ I bùng nổ, giá ngũ cốc tăng phi mã. Đây chính là nhân tố quan trọng giúp công ty vượt qua được khó khăn. Dựa trên đà trỗi dậy, John McMillan tiếp tục thành lập chuỗi các văn phòng trên thế giới, từ đó đẩy mạnh việc kinh doanh của công ty ra phạm vi toàn cầu.

Đến năm 1936, John McMillan quyết định nghỉ hưu, trao lại cơ ngơi cho con trai của mình là John McMillan Jr. Cũng trong khoảng thời này, Cargill tiếp tục phát triển vượt bậc, lần đầu tiên ghi nhận doanh thu vượt mức 1 tỷ USD. Năm 1960, John McMillan Jr. qua đời, thế hệ thứ tư của gia tộc Cargill-McMillan lần đầu tiên bổ nhiệm một người ngoài đảm nhiệm vị trí CEO công ty. Tuy nhiên, đến năm 1976, Whitney MacMillan đã tiếp quản công ty và đưa quyền lực của Cargill trở về với gia tộc, giúp công ty tăng gấp đôi quy mô, trở thành doanh nghiệp kinh doanh ngũ cốc lớn nhất thế giới. 

Cái nôi sản sinh ra 14 tỷ phú, vinh hoa kéo dài tận 6 đời

Sau khi Whitney MacMillan nghỉ hưu và qua đời, không còn thành viên nào trong gia tộc này nắm quyền điều hành công ty nữa. Tuy nhiên, gia tộc Cargill-MacMillan vẫn có sức ảnh hưởng lớn, điều này được thể hiện trong mọi sản phẩm của đời sống hàng ngày. Tạp chí Fortune từng viết: “Bất kỳ thứ gì bạn đang ăn hoặc uống ngày hôm nay, ví dụ như một thanh kẹo, một hộp sút, một hộp sữa chua, một que kem hay một viên kẹo cao su đều chứa ít nhất một nguyên liệu nào đó đến từ danh mục chất phụ gia thực phẩm do Cargill sản xuất”. 

Được biết, Cargill đóng góp đến 25% vào tổng kim ngạch xuất khẩu ngũ cốc của Mỹ, đồng thời chiếm 22% thị phần trên thị trường thịt lợn Mỹ. Đồng thời, công ty còn là nhà sản xuất gia cầm lớn nhất tại Thái Lan; nhà sản xuất muối Alberger – chuyên dùng trong ngành công nghiệp đồ ăn nhanh cùng với đồ ăn chế biến sẵn – duy nhất ở Mỹ.

Tính đến thời điểm hiện tại, gia tộc Cargill-MacMillan đã truyền đến thế hệ thứ sáu. Theo Business Insider, gần 20% tài sản của công ty này vẫn nằm trong tay của khoảng 23 thành viên trong gia đình này. Tuy nhiên, dù vị trí CEO có nhiều biến động, người trong gia tộc vẫn là người đưa ra những quyết định quan trọng cho công ty. Hầu hết các thành viên trong gia tộc đều đi theo con đường kinh doanh của cha ông. Nhưng dù có hoạt động trong lĩnh vực nào đi chăng nữa, họ đều một mực tuân thủ một nguyên tắc, đó là: Dùng 80% lợi nhuận từ việc kinh doanh của công ty để tái đầu tư.  

Đáng chú ý, gia tộc Cargill-MacMillan có lối sống khá kín tiếng và giữ chừng mực. Họ nói không với các bê bối và hiếm khi xuất hiện trên truyền thông. Những thành viên trong gia tộc này chủ yếu sinh sống tại các điền trang ở Minnesota, Montana, và Wisconsin. Tính đến năm 2019, gia tộc Cargill-MacMillan đã đóng góp tổng cộng 14 người danh sách tỷ phú toàn cầu của Forbes. Đến năm 2022, số lượng tỷ phú đã giảm xuống chỉ còn 12 người. Đáng chú ý, số lượng tỷ phú xuất thân từ gia tộc Cargill-MacMillan tương đương với số tỷ phú của cả một quốc gia như Malaysia hay Na Uy. 

Đặc biệt, gia tộc Cargill-MacMillan không niêm yết công ty trên sàn giao dịch chứng khoán. Bên cạnh lý do không bao giờ thiếu vốn và không muốn chia sẻ công ty với người ngoài, các thành viên trong gia tộc còn chia sẻ thêm rằng: “Việc duy trì doanh nghiệp gia đình không niêm yết trên sàn chứng khoán là một điều may mắn với chúng tôi. Chúng tôi có thể dành nhiều thời gian hơn để phục vụ khách hàng cũng như chú trọng vào những chiến lược kinh doanh của mình.  

Công ty thuộc quyền sở hữu của gia tộc giúp chúng tôi có tầm nhìn dài hạn hơn và kiên nhẫn hơn. Những khi đầu tư, chúng tôi không cần phải bận tâm về giá trị cổ phiếu mà chỉ cần tập trung, kiên trì cho mục tiêu lớn của công ty”. Vì thế, theo nhiều dự đoán, sự phồn vinh của gia tộc Cargill-MacMillan sẽ không chỉ dừng lại ở 157 năm mà còn kéo dài hơn thế nữa.