Giá cả tăng phi mã, tăng trưởng “lẹt đẹt” nhưng toàn cầu chưa phải đối mặt với cuộc suy thoái tồi tệ

Theo Nhịp sống kinh tế, chuyên gia kinh tế trưởng Simon Baptist tại Economist Intelligence Unit cho biết sau khi lạm phát đình trệ thì chuyện suy thoái đột ngột xảy ra là không thể nào.

Theo ông Baptist, chuỗi cung ứng bị tàn phá bởi đại dịch và căng thẳng tại Ukraine, lạm phát đình trệ sẽ tồn tại trong vòng ít nhất 12 tháng tới do lạm phát cao và tăng trưởng thấp. Từ quý tới, giá hàng hóa sẽ bắt đầu giảm, tuy nhiên vẫn ở mức cao hơn so với trước khi chiến tranh tại Ukraine xảy ra bởi vì nhiều mặt hàng của Nga đã bị cắt giảm hoàn toàn.

Giá hàng hóa như thực phẩm và nguyên liệu buộc phải tăng lên vì đại dịch và căng thẳng địa chính trị khiến nguồn cung hàng hóa bị hạn chế và việc phân phối thông qua các chuỗi cung ứng gặp nhiều khó khăn.

Đối với một số hộ gia đình, giá cả cao hơn sẽ khiến họ gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng tại nhiều nơi trên toàn cầu dù chậm nhưng vẫn có sự phát triển và thị trường chưa bị sụp đổ hoàn toàn. Ở một số nền kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp đã xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua.

Tình trạng suy thoái sẽ khó xảy ra tại hầu hết các nền kinh tế của châu Á, ít nhất thì không bị tâm trong suốt khoảng thời gian. Bởi vậy, người dùng chưa cần nghĩ đến việc chuẩn bị một cuộc suy thoái sắp diễn ra.

Theo nhà kinh tế, nhiều người tiêu dùng vẫn còn nhiều khoản tiết kiệm và đồ dùng tích trữ trong căn nhà ngay cả khi nền kinh tế đứng trước nguy cơ suy thoái. Bởi vậy, tình hình sẽ không tồi tệ như những con số thống kê dù ở một mức độ nào đó.

Theo nhà kinh tế trưởng Shane Oliver của AMP Capital, ông ũng không nhận thấy nền kinh tế có dấu hiệu suy thoái ít nhất là trong vòng 1,5 năm nữa. Theo ông: “khoảng cách giữa lợi suất trái phiếu dài hạn và ngắn hạn cũng như các đường cong lãi suất vẫn chưa bị đảo lộn nên suy thoái không thể bất ngờ xảy ra được. Thậm chí, nếu xảy ra thì thời gian trung bình dẫn đến suy thoái là 18 tháng nữa".

Ông nói thêm ở Mỹ và Úc thị trường có thể tránh được được suy giảm. Bên cạnh đó, các ngân hàng Trung ương trên thế giới cũng đang thắt chặt lãi suất để chống lại tỷ lệ lạm phát tăng cao. Vào đầu tháng này, ngân hàng Trung ương Mỹ đã thông báo về việc tăng lãi suất lớn nhất trong vòng 22 năm qua, nâng lãi suất chuẩn lên nửa địa phần trăm và đưa ra cảnh báo về các đợt tăng lãi suất sắp tới. Fed cũng cho biết họ đã chuẩn bị tăng lãi suất nhiều lần 50 điểm cơ bản để cố gắng chống lạm phát.

Vào tuần trước, Ngân hàng Dự trữ New Zealand lại tăng tỷ giá tiền mặt thêm nửa điểm phần trăm lên 2% dù đã thắt chặt hơn các ngân hàng trung ương khác. Đây là lần tăng lãi suất thứ năm liên tiếp của ngân hàng này và báo hiệu tỷ giá sẽ đạt đỉnh ở mức cao hơn so với dự đoán trước đó.

Các nhà kinh tế cho biết rủi ro suy thoái sẽ xảy ra khi kiểm soát lạm phát. Do kiềm chế giá cao thông qua việc tăng lãi suất có thể dẫn tăng trưởng thấp hơn nên kiểm soát lạm phát vốn dĩ rất khó. Ông Oliver, Chủ tịch Fed Powell nói: “Thị trường đầu tư càng lo lắng các ngân hàng trung ương sẽ không thể ‘chế ngự’ nó mà không gây ra suy thoái khi lạm phát càng ở mức cao càng lâu".

Tuy nhiên, không ai cũng tỏ ra lo âu. Theo Cố vấn kinh tế cấp cao Vicky Redwood của Capital Economics, các ngân hàng trung ương có thể điều khiển lạm phát mà không xảy ra suy thoái. Lạm phát có thể trở lại mục tiêu khi tỷ lệ theo kế hoạch ở nhiều nơi - chẳng hạn như châu Âu, Anh và Mỹ tăng lên. Tuy nhiên nếu tình hình lạm phát không như dự báo, lãi suất sẽ tăng lên nữa và cuộc khủng hoảng có thể diễn ra.