Ghé thăm ngôi làng trường thọ nhất thế giới: Không chỉ chế độ ăn đặc biệt, bí quyết nằm ở triết lý sống này

Ngôi làng sống thọ nhất thế giới

Theo Trí thức trẻ, ngôi làng được nhắc tới ở đây chính là làng Ogimi. Ngôi làng nhỏ này nằm ở khu vực nông thôn, phía bắc đảo chính của Okinawa. Ở trước cổng làng có một tấm bia đã nhỏ được dựng lên, bên trên khắc dòng chữ tiếng Nhật với nội dung rằng: “Ở tuổi 80 bạn chỉ đơn thuần là một thanh niên. Đến tuổi 90, nếu tổ tiên rủ lên thiên đàng, hãy bảo họ đợi đến 100 tuổi. Lúc đó, bạn có thể cân nhắc điều này”.

Câu nói này có thể khoa trương đối với nơi khác, nhưng với dân làng Ogimi thì không. Theo thống kê mới nhất, nơi đây có khoảng 3000 dân làng thì có tới 15 người sống lâu trăm tuổi. Bên cạnh đó, số người ở độ tuổi 90 cũng lên tới 171 người. 

Trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, du khách rất quan tâm đến cuộc sống người dân của làng Ogimi. Dù cách xa con đường du lịch, Ogimi ngày càng gia tăng lượng du khách tìm tới đây. Phần lớn các du khách đều tò mò về tuổi thọ của người dân nơi đây. 

Một trong những người trăm tuổi sinh sống tại “ngôi làng trường thọ nhất thế giới” Ogimi là cụ Miyagi, 100 tuổi. Cụ Miyagi là góa phụ có chồng chết trong Thế chiến thứ hai. Bên cạnh đó, bà còn có một con trai đang làm việc ở Tokyo. 

Nguyên nhân khiến Ogimi trở thành ngôi làng sống thọ nhất thế giới là gì? 

Blue Zones - được sáng lập bởi tác giả kiêm nhà thám hiểm của National Geographic, Dan Buettner - đã thống kê và cho thấy, đây là một trong 5 nơi được xem có tỷ lệ người dân sống thọ và hạnh phúc nhất thế giới. Mọi nơi trên thế giới có người dân sống thọ đều trải qua những giai đoạn khó khăn như chiến tranh, nạn đói cùng nhiều căng thẳng khác.

Thực tế, người dân Ogimi sống thọ như thế là do nhiều nguyên nhân. Craig Willcox - giáo sư sức khỏe cộng đồng và lão khoa tại Đại học Quốc tế Okinawa đã nghiên cứu về tuổi thọ của người dân làng Ogimi từ những năm 1975 khẳng định, nguyên nhân xuất phát từ 2 yếu tố chính là chế độ ăn uống cùng với tập quán xã hội và di truyền. 

Cụ thể, Craig Willcox khẳng định: “Khoảng ⅔ tuổi thọ nơi đây có liên quan đến chế độ ăn uống và cách sống, phần còn lại là do di truyền. Thực chất, chúng tôi vẫn chưa xem xét liệu người dân Okinawa có lợi thế về mặt di truyền do với các vùng khác của Nhật Bản hay. Thế nhưng, tuổi thọ có trong di truyền của các gia đình ở đây”.

Đầu tiên phải kể đến chế độ ăn uống của người dân nơi đây. Các nhà nghiên cứu khẳng định, đây là một trong các nguyên nhân giúp gia tăng tuổi thọ cho người dân địa phương. Ví dụ, nếu đến một nhà hàng điển hình ở Okinawa, nhiều người sẽ thấy thực đơn ghi là thịt lợn và rượu mạnh. Tuy nhiên, người dân trên đảo không có thói quen ăn uống như vậy. 

Thực tế, chế độ ăn uống của người dân tại làng Ogimi mỗi ngày bao gồm hơn 5 phần trái cây và rau củ, kết hợp với cá (thay vì thịt) nên rất tốt cho tim mạch. Trong tiếng Okinawa có cụm từ nuchi gusui, cụm từ này có nghĩa là “hãy để thức ăn trở thành thuốc của bạn”. Chính vì thế, người dân nơi đây thường xuyên tiêu thụ những đồ ăn tốt cho sức khỏe. 

Trong mâm cơm hàng ngày của người Ogimi luôn có sự xuất hiện của khoai lang, mướp đắng, những thực phẩm giàu carotenoid như rong biển, rau lá xanh và trái cây. Những thực phẩm này không chỉ có tác dụng chống lão hóa mà còn giúp giảm viêm và chống oxy hóa. Bên cạnh đó, chế độ ăn truyền thống của người Okinawa tuy giàu dinh dưỡng nhưng ít calo. Trước năm 1960, lương thực chính ở đây là khoai lang chứ không phải gạo trắng.

Đối với nhà nghiên cứu Willcox, chế độ ăn này vô cùng lý tưởng. Thực tế, trong khẩu phần ăn của động vật có vú nếu hạn chế được calo thì tuổi thọ và sức khỏe sẽ gia tăng rất nhiều. Sự thiếu hụt năng lượng kéo dài sẽ kích thích chế độ tự duy trì. Dần dần, cơ thể sẽ thích ứng để có thể chuyển đổi thực phẩm thành năng lượng, đồng thời kích hoạt các enzyme giúp thúc đẩy tuổi thọ.

Bên cạnh đó, người dân sinh sống ở làng Ogimi nói riêng và các hòn đảo xung quanh nói chung có cộng đồng vô cùng gắn kết. Tại đây có khí hậu cận nhiệt đới, mùa đông cũng khá ôn hòa. Sống giữa cảnh đẹp của hòn đảo nên người dân Okinawa cũng nổi tiếng là người hiền hòa, dễ mến. Bên cạnh đó, cộng đồng người dân nơi đây còn có những cách sắp xếp hợp lý, giúp những cư dân lớn tuổi có thể giữ được mục đích hay ikigai (triết lý sống có nghĩa là “lý do tồn tại”).

Điều đáng nói, người làng Ogimi một ikigai là nghề dệt vải basho-fu của địa phương. Trong đó, hoạt động làm sạch vải và cuộn chỉ không chỉ là cách để duy trì hoạt động xã hội mà còn giúp người dân tăng thêm thu nhập, đóng góp đáng kể vào kinh tế chung của làng.

Tại làng, mọi người còn tập hợp những người có cùng mối quan tâm với nhau, giúp họ có thể phát triển các kết nối tình cảm. Vì thế, họ luôn “ăn có đội, chơi có hội”, không cảm thấy cô đơn lạc lõng nên tâm trạng cũng tích cực, vui vẻ hơn. 

Những người có chung mối quan tâm sẽ được gọi là “moai”. Một người có thể thuộc về 2 hay nhiều moai. Tại đây, mọi người có thể trao đổi thông tin và giao tiếp với những người khác. Việc tham gia các moai, được trò chuyện với những có chung sở thích và xả stress, có thể giúp tăng tuổi thọ.