Emotional intelligence là gì? Cách phát triển Emotional intelligence

Emotional intelligence là gì?

Emotional Intelligence là một thuật ngữ trong lĩnh vực tâm lý học. Khái niệm này khi được dịch ra tiếng Việt chúng ta có thể hiểu đây là hiện tượng “Cảm xúc thông minh”. Emotional Intelligence còn được viết tắt là EI (viết tắt của 2 chữ cái đầu tiên) và dường như ít người biết về điều này. 

Tuy nhiên, EI thực sự là một cấp độ cao của EQ (chỉ số cảm xúc). Vì chỉ số cảm xúc là mức độ biểu hiện cảm xúc, năng lực cũng như khả năng kiểm soát và làm chủ cảm xúc với các tác động khách quan từ bên ngoài, bao gồm cả tác động chủ động và bị động.

Các cấp độ của Emotional intelligence là gì?

Nhận thức cảm xúc

Nhận thức cảm xúc là cấp độ đầu tiên của EI, còn được gọi là tiếp nhận cảm xúc. Đây là quá trình đầu tiên xảy ra trong mô hình Emotional Intelligence (TTXC).

Cấp độ này là khả năng cho phép đối tượng hướng tới có EI nhận ra và giải mã những cảm xúc thể hiện trên khuôn mặt, hoặc các nhà nghiên cứu nhận thức được thông qua hình ảnh, giọng nói và các hiện vật văn hóa. 

Nhận thức về cảm xúc có thể tương đối đơn giản đối với nhiều người, vì đây chỉ đơn giản là quá trình xử lý thông tin cảm xúc hiện tại và nhận dạng tên và chuyển thành thông tin có thể được nghiên cứu rõ ràng.

Tư duy cảm xúc

Tư duy cảm xúc là cấp độ thứ hai của mô hình TTCC. Cấp độ này được nâng cao và phức tạp hơn cấp độ đầu tiên.

Ở cấp độ tư duy cảm xúc này, những cá nhân có EI không chỉ đạt được khả năng phát hiện và nhận thức những loại cảm xúc mà còn cần tư duy logic để sử dụng các cảm xúc một cách thuận tiện và phù hợp nhất với các hành vi nhận thức.

Ta có thể ví dụ như nghĩ và giải quyết vấn đề. Đây là một khía cạnh của EI và có thể được tích lũy đầy đủ để phù hợp với công việc ngay cả khi tâm trạng của cá nhân thay đổi.

Nắm bắt cảm xúc

Theo các nhà khoa học nghiên cứu, việc nắm bắt cảm xúc hay hiểu cảm xúc là cấp độ thứ ba của mô hình EI. 

Cấp độ này cho phép đối tượng Emotional Intelligence hiểu được ngôn ngữ của cảm xúc và thấy rõ mối liên kết giữa các cảm xúc. Nếu hai cấp độ trước hầu hết được biết đến là những cảm xúc riêng biệt, không có mối liên hệ nào với nhau thì ở giai đoạn này, người sở hữu EI phải hiểu được mối quan hệ phức tạp tồn tại giữa các cảm xúc. 

Một người có thể làm chủ cảm xúc của chính mình, điều này cũng đồng nghĩa với việc họ hiểu rõ giá trị của mình là gì để biết cách phát huy những điểm mạnh của mình và sử dụng trong công việc và cuộc sống.

Ví dụ, bạn hiểu cảm xúc của chính mình và có thể mô tả được cách phát triển của cảm xúc theo thời gian cũng như sự tác động qua lại lẫn nhau.

Kiểm soát cảm xúc

Cấp độ cuối cùng là giai đoạn phức tạp nhất và chỉ 10 - 20% dân số đạt được việc kiểm soát cảm xúc (hoặc quản lý cảm xúc). 

Ở cấp độ này, người có Emotional Intelligence cần đạt được khả năng điều chỉnh những cảm xúc nảy sinh trong bản thân và cả với người khác. Bản thân người đó có thể điều khiển và kiểm soát cảm xúc chủ động hoàn toàn theo ý mình. 

Vì vậy, có thể nói mô hình Emotional Intelligence cho phép con người sử dụng cảm xúc theo trí thông minh của mình, bao gồm cả cảm xúc tiêu cực và tích cực, đồng thời điều khiển và quản lý loại cảm xúc này để đạt được mục tiêu của mình đặt ra.

Emotional intelligence có lợi ích gì trong công việc?

Nghĩ rằng cảm xúc sinh ra và biến đổi bên trong con người chính là yếu tố giúp làm việc tốt hơn. Nhưng không, việc nảy sinh cảm xúc, đặc biệt là cảm xúc tiêu cực, cũng như nảy sinh quá nhiều cảm xúc khó kiềm chế sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường trong công việc cũng như khi định hướng nghề nghiệp. Vì vậy, việc trau dồi EI cho bản thân sẽ mang lại nhiều lợi ích ngoài sức tưởng tượng trong công việc. 

Hầu hết các nhà lãnh đạo ngày nay đều được đánh giá cao ở EQ hơn là IQ, thậm chí nhiều người có IQ cực cao và cao hơn cả các nhà khoa học, nhưng vẫn không thể thành công. Tại sao vậy? Một nghiên cứu cho thấy EQ, hay cao hơn là EI cho phép mọi người phát huy 3 yếu tố quan trọng nhất trong nghề nghiệp sau:

• Khả năng truyền cảm hứng cho người khác nhằm thúc đẩy hiệu quả công việc.
• Khả năng tạo động lực cho cá nhân, mục đích làm mọi người sẵn sàng đóng góp thông qua sự tôn trọng và đồng cảm.
• Thúc đẩy hiệu suất của tổ chức.

EI giúp mọi người dễ dàng thành công và đạt được những gì bản thân muốn. Bởi hầu hết các công việc hiện nay đều được thực hiện trong môi trường áp lực cao, dễ căng thẳng và nảy sinh những cảm xúc tiêu cực.

Chính vì điều này khiến cho bản thân mỗi người mắc sai lầm trong công việc, dẫn đến những tình huống như bế tắc trong công việc, thất bại trong công việc. 

Mỗi người nếu nhận thức và quản lý được cảm xúc thì có thể duy trì năng suất làm việc cũng như không chịu ảnh hưởng đến công việc của bạn.

Phương pháp phát triển Emotional intelligence là gì?

Sau khi chúng ta tìm hiểu những lợi ích trong công việc của Emotional intelligence là gì?, thì dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu một số phương pháp phát triển Emotional intelligence. Người đọc có thể tham khảo để biết bản thân phù hợp với cách nào.

Ngồi thiền

Ngồi thiền là phương pháp nâng cao hiệu quả EI. Vì cách phát triển Emotional Intelligence sẽ giúp người thực hiện xoa dịu tâm trạng, thư giãn và nhận thức rõ ràng hơn cũng như kiểm soát được những cảm xúc tiêu cực, đặc biệt là tức giận và buồn bã. 

 Tuy nhiên, nếu một nhân viên làm việc 8 tiếng một ngày và hầu như không tìm thấy thời gian để thiền, bạn thì có thể sử dụng các phương pháp thư giãn tinh thần khác, chẳng hạn như nghe nhạc cổ điển, nhạc nhẹ massage,...

Chăm sóc sức khỏe

Sức khỏe có tác động khá nhiều đến cảm xúc, bởi những người mắc bệnh thường dễ bị sản sinh ra các cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng tới công việc. Vì vậy,việc chăm sóc sức khỏe là một phương pháp tốt và lâu dài để phát triển Emotional Intelligence.

Để chăm sóc sức khỏe tốt nhất, hãy kết hợp một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ dưỡng và một chương trình tập thể dục thường xuyên, lâu dài phù hợp với bản thân.

Khả năng phục hồi

Khả năng phục hồi cũng là một phương pháp ít được biết đến vì nghe có vẻ khá trừu tượng, nhưng đây là một cách hiệu quả để cải thiện Emotional Intelligence.

Phương pháp này rèn luyện con người lấy lại niềm vui và năng lượng tích cực thông qua các trò chơi, giải trí lành mạnh, thú vị. Hoặc một cách khá phổ biến để kiểm soát cảm xúc là nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ tâm lý.

Lời kết

Khả năng điều khiển cảm xúc và nhận thức là một trong những yếu tố tác động mạnh mẽ tới hiệu suất làm việc cũng như đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống mỗi người. Qua bài viết trên, chúng tôi đã giải đáp thắc mắc emotional intelligence là gì cũng như gợi ý các cách phát triển EI, hy vọng những thông tin này sẽ có ích cho người đọc.