Dư thừa tiền mặt, Ngân hàng Trung Quốc càng lo ngại hơn
Trang tin Bloomberg cho biết, mới đây các nhà lãnh đạo đứng đầu của Trung Quốc đã cam kết sử dụng biện pháp giữ thị trường không bị thiếu hụt thanh khoản. Lời phát biểu được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những khó khăn và có thể rơi vào suy thoái kinh tế.
Thế nhưng, theo nhiều chuyên gia, lượng tiền mặt thực tế được dành cho sản xuất và tiêu dùng vẫn rất thấp cho dù giữ cho thanh khoản ở mức ổn định. Thay vào đó chúng chủ yếu nằm ở các định chế tài chính.
Dựa theo doanh số bán nhà tiếp tục lao dốc trên thị trường, có thể thấy người dân không mấy mặn mà với việc đi vay thế chấp để mua bất động sản. Ngoài ra, những công ty địa ốc cùng những ngành nghề có liên quan cũng không có nhu cầu tín dụng.
Hàng loạt công ty tạm hoãn kế hoạch mở rộng chi nhánh. Có những công ty ghi nhận doanh thu không có hoặc lợi nhuận lao dốc trong khi những doanh nghiệp khác phải tạm dừng sản xuất hoặc buộc phải sa thải nhân sự.
Ngoài ra, trong tuần này cũng chứng kiến lãi suất vay qua đêm của các ngân hàng cũng đã giảm xuống mức thấp nhất tính từ đầu năm 2021. Mặc dù là để kích thích tín dụng nhưng con số vẫn không có gì thay đổi. Đây là một động thái hỗ trợ của Bắc Kinh khi hứa hẹn giữ thanh khoản ở mức dồi dào nhằm kích thích nền kinh tế hồi phục trở lại.
Các ngân hàng và nhà đầu tư đã phản ứng như thế nào đối với tình trạng dư thừa thanh khoản tại Trung Quốc?
Tăng cường mua trái phiếu
Dữ liệu tổng hợp bởi Bloomberg cho thấy các tổ chức tài chính và các quỹ đầu tư đang có xu hướng mua trái phiếu của các doanh nghiệp uy tín và của ngân hàng chính sách.
Theo nhận định của ông Zhaopeng Xing, chiến lược gia cấp cao tại Australia & New Zealand Banking Group, những đơn vị mua chủ yếu là các công ty chứng khoán và các quỹ tương hỗ.
Nguyên nhân là vì trái phiếu ngân hàng chính sách có lợi suất cao hơn trái phiếu chính phủ và có rủi ro vỡ nợ thấp nhất. Bên cạnh đó, đây cũng là một trong những công cụ có tính thanh khoản cao nhất trên thị trường nội địa.
Chưa dừng lại ở đó, những nhà đầu tư cá nhân cũng yêu thích trái phiếu dài hạn hơn so với trái phiếu ngắn hạn. Điều đó thể hiện ở việc lãi suất của một loạt các trái phiếu kỳ hạn 1 năm liên tục giảm và đã giảm về mức thấp nhất tính từ tháng 3 năm 2020.
Sự sụt giảm này có lễ xuất phát từ nguyên nhân các nhà đầu tư đang xem xét về khả năng thắt chặt thanh khoản nhiều hơn cũng như hồi phục trong ngắn hạn của thị trường.
Theo nguồn tin cho biết, kể từ tháng 3, số lượng trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc đã tăng vọt. Hơn nữa, Bộ Tài chính Trung Quốc còn đang xem xét cho phép chính quyền các địa phương bán thêm 1.500 tỷ nhân dân tệ (222 tỷ USD) trái phiếu đặc biệt trong phần còn lại của năm nay với hi vọng thu hút thêm nguồn tiền cho thị trường hấp thụ.
Nhờ kế hoạch trên, doanh số bán trái phiếu địa phương vốn đã ở mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm nay sẽ tiếp tục tăng và có thể đẩy mạnh chi tiêu cho cơ sở hạ tầng nhiều hơn trong nửa còn lại của năm nay.
Mua USD, bán NDT
Gần đây các tổ chức tài chính phi ngân hàng cũng có xu hướng mua vào đồng USD nhiều hơn để tích trữ. Nguyên do phát xuất phát từ sự chênh lệch lãi suất hấp dẫn giữa đồng USD và đồng nhân dân tệ.
Trong tình hình này khi mà đồng nhân dân tệ liên tục giảm giá so với đồng bạc xanh, gửi tiết kiệm hay kinh doanh đồng USD là một trong những lựa chọn rất phù hợp.
Chính quyền Trung Quốc vẫn chủ trương duy trì chính sách thích nghi trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (FED) liên tục tăng lãi suất. Sự hấp dẫn của đồng USD so với nhân dân tệ đã tăng lên là vì sự khác biệt trong chính sách hỗ trợ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Tỷ giá đồng nhân dân tệ so với đồng USD đã giảm liên tiếp trong 3 tháng vừa qua trên thị trường phái sinh quốc tế. Trong tháng 7, tỷ giá kỳ hạn 12 tháng của đồng nhân dân tệ đã chạm mức âm 574 pips. Đây là mức thấp nhất kể từ năm 2011 trong khi hệ số này ở đồng USD là âm 482 pips. Điều này cho thấy cầu vào đang cao hơn đối với đồng USD.
Doanh nghiệp vay nợ ít hơn
Ở một mặt khác, các ngân hàng cũng đang hạn chế việc huy động thêm vốn khi các doanh nghiệp không vay và họ đang ngập tràn tiền mặt. Tổng giá trị chứng chỉ tiền gửi khả nhượng (NDC) phát hành mới trong nước vào tháng 7 đang thấp hơn giá trị đáo hạn khoảng 310 tỷ nhân dân tệ. Kể từ tháng 5 năm 2020, đây là con số thấp nhất.
Như vậy, rõ ràng là doanh nghiệp đang tập trung trả nợ thay vì đi vay nợ. Các ngân hàng đau đầu vì thừa tiền do hiện tượng này xảy ra ngay cả khi chi phí đi vay đã giảm.
Trong hơn năm tháng qua, quãng thời gian dài nhất trong hai năm, lãi suất vay qua đêm - thước đo chính cho chi phí đi vay liên ngân hàng, đã nằm dưới mức 2%.
Theo ông Ken Cheung - Giám đốc chiến lược mảng kinh doanh ngoại hối tại ngân hàng Mizuho, Trung Quốc, dòng tiền vẫn không thực sự đến được với các doanh nghiệp và các hoạt động sản xuất tiêu dùng mặc dù thanh khoản hiện tại là quá dư thừa.
“Nền kinh tế Trung Quốc có thể rơi vào bẫy thanh khoản vì lãi suất thực tế đang khá thấp. Bộ Chính Trị nên xem xét tăng hỗ trợ tài khoản cho thị trường bất động sản để có thể phục hồi nền kinh tế”.
Thế nhưng, hệ thống tài chính Trung Quốc sẽ tràn ngập tiền mặt là điều không thể tránh khỏi dù có áp dụng biện pháp nào đi chăng nữa. Bên cạnh đó, cho dù sự nới lỏng tiền tệ nào từ phía ngân hàng Trung ương thì cũng sẽ không đem lại hiệu quả được như trước đây.