Dư mua dư bán trong chứng khoán là gì?

Dư mua dư bán là gì?

Đối với những người gia nhập thị chứng khoán thì cần phải hiểu rõ về thuật ngữ dư mua dư bán thì mới có thể đọc được bảng giá chứng khoán một cách hiệu quả. Trong đó, dư mua là trường hợp khi cổ phiếu được đặt mua nhưng lại chưa tìm ra được người bán tương ứng. Trên bảng giá chứng khoán khi dư mua xuất hiện được hiểu như sau:

• Cột giá 1 và khối lượng 1 có nghĩa là giá ở cột 1 là giá đặt mua cao nhất tương ứng với khối lượng đã thực hiện ở thời điểm hiện tại. 
• Cột giá 2 và khối lượng 2 có nghĩa là giá đặt mua cao thứ hai tương ứng với khối lượng mua ở cột 2.
• Cột giá 3 và khối lượng 3 có nghĩa là giá đặt mua cao thứ 3, xếp sau giá cột 2 và cột 1 với tương ứng với khối lượng mua ở cột 3.

Ngoài 3 mức giá trên hiển thị ở ba cột đầu tiên thì sẽ vẫn còn những mức gias thấp hơn nhưng chưa tìm được người bán phù hợp với giá nên lượng cổ phiếu này sẽ được hiện thị trong các cột dư mua. 

Ngược lại với dư mua chính là dư bán được thể hiện ở lượng cổ phiếu đang được người bán chào rao trên thị trường nhưng chưa tìm thấy người mua thích hợp. Mức giá được chào bán ở cột dư bán sẽ cao hơn giá ở 3 cột giá của bảng chứng khoán niêm yết. Để hiểu rõ hơn về khái niệm dư mua và dư bán có thể nhìn vào ví dụ trên bảng giá sau:

Ảnh

Khi nhìn vào bảng giá của mã cổ phiếu CDR có thể thấy:  

• Tại thời điểm này bên mua chỉ muốn mua cổ phiếu với mức giá thấp nhất là 6.800 đồng/cổ phiếu và 6.900 đồng/cổ phiếu. Còn phía người bán lại muốn bán với mức giá thấp nhất là 7.900 đồng/cổ phiếu.
• Có thể thấy sự chênh lệch khá lớn giữ giá mua và giá bán nên không thể khớp lệnh được. Vì số lệnh không được khớp sẽ hiển thị ngay trong cột dư mua và dư bán lần lượt là 1.300 và 15.400, đây chính là con số tổng khối lượng chưa được khớp ở các cột khối lượng.

Dư mua dư bán thể hiện điều gì?

Trên hai sàn chứng chứng khoán HNX và Upcom thì thông số dư mua dư bán được hiển thị trên bảng giá một cách công khai, vì hai sàn này đang sử dụng công nghệ mới hỗ trợ người chơi cập nhật thông tin một cách đầy đủ và toàn diện chứ không đơn giản chỉ là một khía cạnh nào đó. 

Sau khi thị trường đóng cửa, số cổ phiếu hiển thị ở cột dư mua và dư bán sẽ cho nhà đầu tư biết được số lượng cổ phiếu chưa được giao dịch trong ngày hôm đó. Nhưng giá trị cụ thể của dư mua thể hiện điều gì khác thế nào với dư bán? 

• Dư mua thể hiện: Nếu dư mua nhiều cho thấy lượng cầu trên thị trường nhiều nhưng cung lại thấp không đủ, nghĩa là cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn so với giá trị thực trên thị trường. 
• Dư bán thể hiện: Đây lại là trường hợp mà lượng cung nhiều nhưng cầu thấp nghĩa là giá trị cổ phiếu đang bị định giá cao hơn nhu cầu của nhà đầu tư.
• Dư mua nhiều hơn dư bán: Đây là dấu hiệu cho thấy nhu cầu đang tăng cao hơn so với nguồn cung, trường hợp này có thể dự báo cho việc giá cổ phiếu nhiều khả năng sẽ tăng trưởng trong tương lai. 
• Dư bán nhiều hơn dư mua: Đây là dấu hiệu cho thấy nhu cầu mua đang giảm còn nguồn cung lại khá thừa, vì thế, giá cổ phiếu nhiều khả năng sẽ giảm trong thời gian sắp tới. 

Trường hợp một mã cổ phiếu có sự dư mua và dư bán quá lớn cho thấy sự mất cân đối trong cả nguồn cung và cầu của thị trường. Do đó, nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng khi thực hiện mua bán mã cổ phiếu này bởi giá của mã này sẽ biến động một cách cực kì bất ngờ và khó đoán. 

Nên làm gì khi dư mua nhiều hơn dư bán và ngược lại?

Bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần hiểu và biết được giá trị dư mua và dư bán để có thể đọc được bảng giá, tiếp thu những thông tin hữu ích qua đó sẽ nhận định được giá trị của cổ phiếu ở thời điểm hiện tại. Đối với những nhà đầu tư lướt sóng thì việc nắm bắt được giá trị dư mua, dư bán của một loại cổ phiếu sẽ giúp họ tránh được những rủi ro có thể xảy ra và đánh giá cơ hội của các cổ phiếu tốt khác trên thị trường. Tuy nhiên, trường hợp dư mua nhiều hơn dư bán thì cần xử lý thế nào? 

Trường hợp dư mua nhiều hơn dư bán có nghĩa là nhu cầu của thị trường về mã cổ phiếu này đang rất lớn trong khi nguồn cung thì hạn hẹp. Vì thế, nhà đầu tư nếu đang sở hữu những mã cổ phiếu này thì nên chờ đợi giá tăng rồi bán ra nhằm thu lợi nhuận. Ngược lại nếu như dư bán nhiều hơn dư mua có nghĩa là nguồn cung đang quá nhiều còn nguồn cầu lại không mua nên mã này sẽ bị bán tháo. Trường hợp nhà đầu tư đang nắm giữ mã chứng khoán này thì phải xem xét các thông tin và cân nhắc kĩ lưỡng xem có nên bán mã cổ phiếu đó không hay tiếp tục giữ lại chờ sóng qua đi. 

Tuy nhiên, đây chỉ là một trong những yếu tố để nhà đầu tư tham khảo và nhận định thị trường chứ không nên dựa hoàn toàn vào hiện tượng dư mua hay dư bán để quyết định giao dịch. Ngoài ra, nhà đầu tư nên xem xét đến các yếu tố khác như kết quả kinh doanh, tình hình hoạt động của doanh nghiệp và những chỉ số chứng khoán khác.

Dư mua hay dư bán trong chứng khoán là những khái niệm và con số để các nhà đầu tư cân nhắc kĩ lưỡng về việc có nên thực hiện giao dịch hay không, đồng thời, đây cũng là cơ sở để nhà đầu tư biết được nhu cầu về nguồn cung của thị trường đang diễn biến ra sao.