Doanh nghiệp yến sào hiếm hoi trên sàn chứng khoán chuẩn bị xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc

Cơ hội xuất khẩu yến sào chính ngạch sang thị trường tỷ USD của Trung Quốc

Năm 2019 là khoảng thời gian mà yến sào Việt Nam đang trong quá trình đàm phán nhằm ký kết Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc. Khi đó, các thương lái đã trực tiếp đến các nhà nuôi yến tại Việt Nam để mua yến sào sơ chế, giá  1.000 USD/kg, sau đó bán ra tại Trung Quốc qua đường tiểu ngạch với giá cao hơn gấp nhiều lần.

Theo Nhịp Sống Thị Trường, bên lề hội nghị về yến sào diễn ra năm 2019, lãnh đạo của một doanh nghiệp yến sào tại TPHCM từng chia sẻ: “Giá yến sào tinh chế tại Việt Nam khoảng 50 triệu đồng/kg nhưng ở Trung Quốc họ có thể bán được giá 500 triệu đồng/kg. Do chưa thể xuất khẩu chính ngạch thế nên phần lớn hoạt động thương mại 2 bên do thương lái thực hiện và hưởng lợi nhuận trong khi nhà yến thu được rất ít so với công sức bỏ ra”.

Cũng theo vị này, nếu Việt Nam có thể xuất khẩu chính ngạch yến sào sang Trung Quốc thì giá trị thu về sẽ rất lớn, thậm chí lên đến hàng tỷ USD. Trong khi đó, sản lượng yến sào hiện nay là khoảng 100 tấn/năm, khả năng sẽ còn tăng mạnh trong thời gian tới.

Sau 4 năm kiên trì đàm phán, tháng 11/2022, Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch yến sào Việt Nam sang Trung Quốc chính thức được ký kết. Với Nghị định thư này, Việt Nam là quốc gia thứ 4 được xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc theo đường chính ngạch, sau Malaysia, Indonesia và Thái Lan. Thời điểm hiện tại, Trung Quốc cũng là quốc gia tiêu thụ tổ yến lớn nhất trên thế giới, sản lượng tiêu thụ hàng năm ở mức 2.000 tấn. Năm 2022, quốc gia tỷ dân từng nhập khẩu chính ngạch  451,6 tấn tổ yến, chủ yếu từ Indonesia và Malaysia.

Doanh nghiệp yến sào niêm yết sẵn sàng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc 

Từ năm 2004, nghề nuôi yến bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam. Sau đó nghề này ngày càng phát triển mạnh mẽ tại các tỉnh phía Trung và Nam Bộ như Khánh Hòa, Bình Định, Phú Yên… Hiện nay, số lượng nhà yến tại Việt Nam đã lên đên shown 30.000, sản lượng khoảng 150 tấn. Tuy nhiên, những doanh nghiệp yến sào ở Việt Nam vẫn còn khá phân mảnh, chỉ có một số cái tên có quy mô đủ lớn. 

Hiện nay, trên sàn chứng khoán có 2 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực yến sào đang được giao dịch trên UpCOM là CTCP Nước giải khát Yến sào Khánh Hòa (mã chứng khoán: SKV) và CTCP Nước giải khát Sanest Khánh Hòa (mã chứng khoán: SKH). Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến Sào Khánh Hòa là cổ đông lớn nhất, hiện nắm giữ 51% vốn của cả SKV và SKH. Đồng thời, đây cũng là đơn vị sở hữu các thương hiệu yến sào Sanest, Sanvinest và nước giải khát Sanna. SKV là đơn vị sản xuất các sản phẩm yến sào thương hiệu Sanvinest và Sanest còn SKH chuyên sản xuất sản phẩm yến sào Sanest.

Trong những năm qua, hoạt động kinh doanh của 2 doanh nghiệp yến sào đầu ngành tăng trưởng khá đều đặn. Trong năm 2022, kết quả kinh doanh của SKV cao kỷ lục với doanh thu 2.152 tỷ đồng, so với năm trước đã tăng 21%; lợi nhuận sau thuế tăng 29% và đạt 103 tỷ đồng. Với SKH, dù chưa xác lập kết quả đỉnh cao nhưng lợi nhuận cũng đã tăng trưởng 33%, đạt gần 94 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, sản phẩm yến sào Sanest và Sanvinest của SKV, SKH đã được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Sau khi Nghị định thư xuất khẩu yến sào giữa Tổng cục Hải quan Trung Quốc và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam được ký kết, SKV được Công ty mẹ Yến sào Khánh Hòa giao nhiệm vụ xuất khẩu sản phẩm Yến sào Sanest, Sanvinest sang thị trường Trung Quốc.

Để chuẩn bị tốt cho việc xuất khẩu sản phẩm yến sào sang Trung Quốc, SKV đã tiến hành xây dựng nhà máy nước giải khát cao cấp yến sào Khánh Hòa ở KCN Sông Cầu để nâng cao năng suất sản phẩm. Dự kiến giai đoạn 1 của nhà máy sẽ hoạt động vào cuối năm nay.

Liên quan đến vấn đề này, bà Trịnh Thị Hồng Vân - Chủ tịch Hội đồng quản trị SKV, cho biết việc thị trường lớn như Trung Quốc đón nhận là cơ hội lớn cho ngành yến sào Việt Nam. Giá trị cốt lõi chính là việc truy xuất nguồn gốc, đảm bảo uy tín và nâng cao giá trị xuất khẩu sang thị trường này. Bà Vân cũng bổ sung: “Hiện công ty hiện đã ký kết hợp đồng với nhà phân phối, sau khi hồ sơ được Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt sẽ tiến hành xuất khẩu luôn”.

Ngày 30/6/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 595/CĐ-TTg đối với việc tăng cường triển khai loạt giải pháp ngăn chặn tình trạng săn bắt trái phép và quản lý nuôi chim yến, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm tổ yến. Theo công điện này, Chính phủ kỳ vọng sẽ hoàn tất việc đánh giá, xuất khẩu các sản phẩm tổ yến sang Trung Quốc trong năm nay, đồng thời xúc tiến mở rộng xuất khẩu chính ngạch sang nhiều thị trường khác.

Những động thái trên đã thể hiện rõ ràng quyết tâm của Chính phủ với nghề khai thác, nuôi và chế biến cũng như xuất khẩu các sản phẩm yến sào, bảo tồn chim yến - vốn là mặt hàng nông sản được kỳ vọng mang về doanh thu tỷ USD khi được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Theo Chiến lược phát triển ngành chăn nuôi đến năm 2030 đã được Chính phủ ban hành năm 2020, sản lượng tổ yến của Việt Nam dự kiến sẽ đạt 350-400 tấn và giá trị thu về ước tính lên đến hàng tỷ USD.