Debug là gì? Những thông tin cần biết về Debug trong khoa học lập trình

Bug là gì? Debug là gì?

Bug là gì?

Để tìm hiểu về Debug là gì, trước hết chúng ta phải biết được Bug là gì. Bug chính là một thuật ngữ được dùng để chỉ những lỗi kỹ thuật có thể xảy ra trong quá trình thiết kế vận vận hành các chương trình lập trình. Bug khiến cho phần mềm, ứng dụng không được thực thi hoặc thực thi sai, nghiêm trọng hơn có thể làm chết cả chương trình. 

Đối với các coder hay developer thì Bug là một nỗi ám ảnh lớn. Bug luôn tiềm ở mọi nơi và chúng ta không thể lường trước được mọi tình huống xảy ra mà chỉ có thể cố gắng làm giảm thiểu đến mức thấp nhất tùy vào khả năng của lập trình viên và thời điểm phát triển và bảo trì phần mềm, ứng dụng.

Debug là gì? Mục đích của Debug

Debug được hiểu là quá trình kiểm tra và phát hiện lỗi cũng như những nguyên nhân gây ra lỗi để có hướng sửa lỗi chính xác (fix bug). Với số lượng hàng ngàn dòng code thì việc kiểm soát lỗi không hề đơn giản với các nhà lập trình viên, nhất là những người mới chưa có nhiều kinh nghiệm.

Trong quá trình thiết kế các ứng dụng, phần mềm việc xảy ra lỗi là điều rất bình thường đối với lập trình viên. Lúc này sự vận hành của ứng dụng, phần mềm có thể diễn ra không đúng ý hoặc chạy sai so với chức năng được quy định khiến chất lượng kém đi. Do vậy khi xuất hiện lỗi các lập trình viên phải Debug ngay lập tức để fix lỗi đảm bảo chương trình, ứng dụng hoạt động tốt.

Qua đó, có thể thấy được mục đích chính của Debug là loại bỏ những lỗi (error) khỏi chương trình, phần mềm đảm bảo chức năng và hiệu quả hoạt động của các chương trình, phần mềm này.

Đồng thời hỗ trợ giúp các lập trình viên hiểu rõ hơn về chương trình, phần mềm đang chạy. Thông qua điều này chúng ta có thể đánh giá được trình độ của lập trình viên.

Các bước Debug cụ thể của lập trình viên

Sau khi đã tìm hiểu Debug là gì, chúng ta có thể thấy Debug có vai trò rất quan trọng đối với hoạt động của ứng dụng, phần mềm. Sau đây là các bước Debug cụ thể: 

Kiểm tra và tìm kiếm Bug

Bước đầu tiên của quá trình Debug chính là kiểm tra và tìm kiếm xem đâu là lỗi chính xác. Điều này sẽ giúp ích rất nhiều cho quá trình fix bug và phát triển của phần mềm.

Tuy nhiên, nếu như lập trình viên xác định sai lỗi thì việc fix bug sẽ diễn ra không hiệu quả, vừa tốn thời gian vừa phải tìm kiếm bug chính xác và tiến hành sửa lại.

Trường hợp ứng dụng, phần mềm đã được đưa vào hoạt động nhưng lại nhận được phản hồi mơ hồ như app bị chậm, đơ,lag… thì lập trình viên cần phải tiến hành kiểm tra nhiều lần để xác định một cách chính xác nhất.

Sau khi đã tìm được Bug bước tiếp theo cần làm là xác định vị trí Bug nằm ở đâu trong phần mềm của mình. Việc tìm đúng vị trí sẽ giúp bạn sẽ dàng hơn trong quá trình fix bug.

Tiến hành phân tích Bug

Quá trình phân tích Bug, tìm cách để tiếp cận lỗi và phân tích mã nguồn sẽ giúp lập trình viên hiểu hơn về Bug. Nhờ đó mà họ có thể tìm ra được các lỗi xung quanh. Đồng thời tiến hành cô lập phần mềm bị lỗi để tránh Debug gây thiệt hại lên các chức năng khác của phần mềm, ứng dụng.

Kiểm tra các lỗi xung quanh

Việc tìm kiếm các lỗi xung quanh xảy ra trong phần mềm chính có vai trò rất quan trọng, nhằm tránh những sự cố lỗi không được xử lý hết và kéo dài. Quá trình thực hiện kiểm tra này lập trình viên có thể tiến hành bằng tay, hoặc sử dụng một số công cụ kiểm tra lỗi.

Kiểm tra Bug

Trong giai đoạn này, lập trình viên cần phải thực hiện việc kiểm tra lại phần code đã được chỉnh sửa trước đó. Mục đích của hoạt động này nhằm xem tất cả những lỗi có thể xảy ra hoặc những trường hợp thao tác dẫn đến lỗi.

Chạy thử phần mềm sau khi kiểm tra Debug

Sau khi đã kiểm tra Debug lập trình viên sẽ tiến hành mở lại tất cả các chức năng, script để kiểm tra lại xem các lỗi đã được khắc phục hết và có tiếp tục diễn ra không. Nếu có thì bạn đã có thể Debug bởi việc kiểm tra trước đó là chính xác. Còn nếu không thì rất có thể những lỗi thực tế cần phải sửa là nhiều hơn.

Một số phương pháp Debug nhanh chóng và hiệu quả

Để việc Debug được diễn ra nhanh chóng và hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số phương pháp sau đây:

Sử dụng các công cụ Debugging Tool

Debugging Tool là các công cụ chế ngự Bug, fix bug bằng cách đi sâu vào các nguồn code. Các công cụ này còn được gọi là Debugger - "Dũng sỹ diệt bọ". Một số công cụ giúp các lập trình viên sửa lỗi chương trình có thể kể đến như là Microsoft Studio Debugger hay GNU Debugger. 

Hiện nay nhiều hãng công nghệ đã thiết kế ra những Debugger cứng kèm theo hệ thống nhúng để khắc phục Bug của các thiết bị điện tử. Việc này giúp cho quá trình fix bug diễn ra hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Phương pháp Print Lining

Đây là một phương pháp Debug khá đơn giản mang lại hiệu quả cao mà bất kỳ coder nào cũng có thể thực hiện. Cụ thể là thêm vào mã nguồn ( Source code) những dòng lệnh để in ra các thông tin cần theo dõi trong quá trình lập trình. Ví dụ như lập trình viên dùng Arduino IDE thì sẽ không dùng được Debugger mà nên dùng Serial.print().

Phương pháp Logging

Đối với phương pháp này các lập trình viên sẽ thực hiện thao tác nhằm tạo ra một mẫu với mục đích ghi lại những thông tin của ứng dụng để đảm bảo rằng chương trình đã được hiểu rõ, đặc biệt là đối với những chương trình có logic phức tạp.

Việc ghi lại những thông tin về chương trình, đoạn code nghi ngờ sẽ giúp lập trình viên dễ dàng truy lùng bug để xử lý khi chương trình gặp các vấn đề trong quá trình hoạt động.

Kiểm tra lại các hoạt động thay đổi mới nhất và phần đã sửa

Một trong những nguyên nhân khiến cho chương trình đang hoạt động suôn sẻ gặp phải trục trặc có thể đến từ chính những thay đổi mới nhất của trình lập viên. Vì vậy sau khi tiến hành fix bug cần phải kiểm tra lại một lần nữa trước khi chuyển qua giai đoạn mới. 

Hãy cho chạy code nhưng không dùng phần đã sửa để theo dõi lỗi đó hoạt động như thế nào. Tiếp đó dùng phần đã sửa chạy lại Test care. Quá trình này sẽ đảm bảo cho việc fix bug được diễn ra hoàn toàn triệt để và ứng dụng, phần mềm có thể hoạt động lại bình thường.

Lời kết

Debug là một quá trình không thể thiếu nhằm đảm bảo cho hoạt động của các ứng dụng, phần mềm. Hiểu được Debug là gì cũng như những cách Debug hiệu quả sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong quá trình tìm kiếm và khắc phục lỗi phần mềm.