Đề xuất giá điện mới: Người dân sẽ phải chi trả nhiều hơn tiền điện mỗi tháng?

Theo thống kê của Bộ Công Thương, gia đình ông Hiếu, chị Hạnh đang thuộc số 98% hộ dùng điện toàn quốc sử dụng dưới 700 kWh một tháng và đang ở khung bậc khá phổ biến về tiêu dùng điện hiện nay. Có nghĩa là các phương án biểu giá điện mới được đưa ra khiến hóa đơn tiền điện của số đông hộ gia đình được giảm xuống.

Đối với những hộ dùng trên 710 kWh điện/tháng, chiếm khoảng 2% hộ dùng điện toàn quốc, tiền điện mỗi tháng sẽ tăng thêm vài chục nghìn. Nếu mức tiêu thụ điện ở bậc 5 thì càng tăng nhiều khi số tiền trả khá cao do giá tính cho bậc 5 lần lượt là 3.076 - 3.356 đồng một kWh, tương ứng mức tăng 6 - 21% so với giá bậc 6 hiện hành.

Theo thông tin từ Cổng Thông tin điện tử Chính phủ cho thấy, Bộ Công Thương vừa ra văn bản số 5923/BCT-ĐTĐL gửi các bộ ngành, địa phương để lấy ý kiến về các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá giá bán lẻ điện mới. Bộ Công Thương đang dự kiến rút biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt từ 6 bậc xuống 5 bậc, hoặc 4 bậc.

Với phương án rút ngắn này, Bộ vẫn giữ nguyên giá điện hiện hành đối với những hộ gia đình tiêu thụ từ 0 - 100 kWh, 101-200 kWh và 201 - 300 kWh. Giá điện cho các bậc từ 401 - 700 kWh và 700 kWh trở lên sẽ được thiết kế để bù trừ vào doanh thu cho những bậc thấp.

Giả sử, một hộ gia đình đang tiêu thụ  469 kWh/tháng phải trả hơn 1,37 triệu đồng thì sau khi áp dụng cách tính mới 5 bậc thì họ phải trả 1,41 triệu đồng. Còn với mức dùng điện 370 kWh/tháng phải trả 889.898 đồng thì sau khi áp dụng 5 bậc sẽ giảm khoảng 25.552 đồng, xuống còn hơn 834.346 đồng.

Với phương án rút xuống 4 bậc thì Bộ Công Thương vẫn giữ giá điện hiện hành cho bậc đầu 0-100 kWh. Bộ cho rằng, có khoảng 33,4% số hộ dùng điện bậc 1 được giảm 56 đồng/kWh. Tuy nhiên, ngay sang bậc 2 có 100 kWh bị tăng 149 đồng/kWh, bậc 3 có 100 kWh tăng 93 đồng/kWh; còn 700kWh trở lên thì tăng 149 đồng/kWh.

Vì vậy, nếu hộ gia đình tiêu thụ 350 kWh/tháng như bậc đang hiện hàng giá hóa đơn tiền điện sẽ ở mức 991.000 đồng, sau khi áp dụng cách tính xuống 4 bậc thì người dùng phải trả tới 1,02 triệu đồng.

Ví dụ như hộ gia đình dùng 200 kWh/tháng, nếu tính theo thang hiện hành thì phải trả 343.250 đồng. Trong khi tại khung giá mới, họ sẽ phải trả khoảng 369.200 đồng cho 5 bậc và 384.100 đồng cho 4 bậc.

Bên cạnh đó, nếu hộ dân dùng 1.000 kWh/tháng, mức giá tính theo 6 bậc là 2.459.350 đồng, còn với 5 bậc là 2.787.940 đồng và 4 bậc là 2.694.000 đồng.

Sau khi thông tin được công bố, nhiều người dân lo lắng về việc cách tính mới sẽ khiến giá điện hàng tháng tăng lên. Chị Hương (trú tại Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Khung giá điện mới kiểu gì cũng khiến tiền điện hàng tháng của hộ gia đình tăng lên, bởi hiếm có nhà nào chỉ dùng dưới 100kWh điện. Như nhà tôi 3 người, đi làm đi học cả ngày nhưng tháng nào cũng dùng hơn 250 kWh điện, phải trả gần 700.000 đồng”.

Trong khi đó, một số ý khiến lại cho rằng cần có những chính sách hỗ trợ các hộ gia đình khó khăn sử dụng điện dưới 100 kWh với giá rẻ hơn nhằm giảm gánh nặng tài chính. Song với mức dùng từ 700 kWh thì tính giá điện đắt hơn bởi những gia đình này thường có điều kiện về tài chính, đồng thời cũng là cách khuyến khích người dân tiết kiệm điện.

Đánh giá về biểu giá điện mới, ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh, nhận định về việc sau khi xem xét những phương án đề xuất của đơn vị tư vấn và phương án 4 bậc hay 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra, thấy rằng phương án 4 bậc mà Bộ đề xuất có nhiều lợi ích nhất cho người dân sử dụng điện ở mức trung bình (nhóm chiếm đa số).

Đối với phương án 5 bậc, các hộ gia đình sử dụng điện ít hơn sẽ hưởng nhiều lợi hơn khi so sánh với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện hàng. Còn với những hộ gia đình sử dụng điện nhiều, từ 700 số trở lên thì phải trả nhiều tiền hơn mỗi tháng. Chia sẻ mới đây, Viện trưởng Viện Điện lực Việt Nam - GS-TSKH Trần Đình Long cho rằng, các thang giá điện dù thay đổi như thế nào cũng cần đảm bảo cho khoảng cách tăng giữa các bậc hợp lý, không gây chênh lệch quá lớn khiến người tiêu dùng hoang mang, lo lắng.

Cách tối ưu nhất, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần xây dựng lộ trình rõ ràng để chuyển sang giá điện hai thành phần. Phó chủ tịch Hiệp hội năng lượng - Ông Nguyễn Văn Vy nhận định, giá bán điện hiện nay của Việt Nam vẫn là một thành phần, nghĩa là người tiêu dùng phải trả tiền điện cho sản phẩm tiêu thụ của mình. Trong khi đó, ở nhiều quốc gia khác đã áp dụng cách tính giá điện 2 thành phần, tiền điện sẽ trả cho sản lượng và công suất điện tiêu thụ.

Tức là, vẫn tiêu thụ cùng một sản lượng điện nhưng hộ gia đình có công suất tiêu thụ tập trung vào một thời điểm, còn hộ khác dùng trong nhiều giờ thì mức chi phí họ gây ra cho cả hệ thống điện là khác nhau. Do đó, ngoài sản lượng tiêu dùng thì giá điện nếu tính cả công suất sử dụng sẽ đảm bảo công bằng.

“Hạ tầng ngành điện hiện nay đã tốt hơn, về lâu dài thì cơ quan quản lý cần có lộ trình đổi sang giá điện 2 thành phần, thay vì loay hoay cải tiến giá điện bậc thang” - Ông Vy nói.