Đà bán ròng của khối ngoại có ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam?

Khối ngoại bán ròng hơn 15.000 tỷ đồng trong 11 tháng

Thống kê cho biết, khối ngoại đã bán ròng xuyên suốt 8 tháng gần nhất. Riêng tháng 11, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 3.500 tỷ đồng trên toàn thị trường. Lũy kế 11 tháng đầu năm 2023, giá trị bán ròng của khối ngoại đạt hơn 15.000 tỷ đồng, trong đó giá trị bán ròng trên HoSE ghi nhận hơn 17.000 tỷ đồng.

Nhìn lại năm 2022, khối ngoại đã trở lại mua ròng gần 26.700 tỷ đồng trên HoSE và trở thành một trong những động lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy VN-Index đi lên thời điểm đó. Tuy nhiên, sang năm 2023, đà bán miệt mài của nhóm nhà đầu tư ngoại đã khiến thị trường mất đi lực đỡ quan trọng. Thậm chí, ngay cả trong những nhịp điều chỉnh mạnh, sức mua của khối ngoại cũng tương đối yếu ớt và nhanh chóng trở lại bán ròng ngay khi thị trường có dấu hiệu phục hồi.

Luỹ kế 11 tháng đầu năm 2023, giá trị bán ròng của khối ngoại đạt hơn 15.000 tỷ đồng

Có thể thấy, áp lực bán ròng một phần đến từ xu hướng vốn đang diễn ra tại một số quỹ ETF lớn. Trong đó, điển hình là bộ đôi DCVFM VNDiamond ETF (FUEVFVND) và DCVFM VN30 ETF (E1VFVN30) của Dragon Capital bị nhà đầu tư Thái Lan xả mạnh qua chứng chỉ lưu ký (DR). Cụ thể, tính đến cuối tháng 11, lượng chứng chỉ quỹ FUEVFVND trong tay người Thái đã giảm khoảng 21,4 triệu đơn vị so với thời điểm hồi giữa tháng 12. Ngoài ra, nhà đầu tư Thái Lan cũng bán ròng hơn 56 triệu chứng chỉ quỹ E1VFVN30 từ đầu năm 2023.

Thêm vào đó, hoạt động thoái vốn của các tổ chức nước ngoài là cổ đông lớn/cổ đông chiến lược tại doanh nghiệp cũng là một yếu tố khiến đà bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài tăng cao. Một số cổ phiếu bị bán ròng có thể kể đến như EIB với hoạt động thoái vốn từ Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) - cổ đông chiến lược từ năm 2007; cổ phiếu MWG với một phần áp lực bán ra từ các nhóm quỹ như Dragon Capital, Arisaig Partners, hay VNZ với việc VNG Limited - tổ chức có liên quan tới người sáng lập VNG Lê Hồng Minh thoái vốn…

Bên cạnh đó, một nguyên nhân khác là do định giá chưa thực sự hấp dẫn cũng khiến khối ngoại đắn đo trong việc “gom hàng”. Chưa kể, những lo ngại về ảnh hưởng của các sự kiện quốc tế như chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), biến động của lãi suất, tỷ giá leo thang, giá dầu,... hay cả việc chính sách điều hành của Việt Nam đi ngược thế giới cũng có thể khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài trở nên thận trọng hơn.

Mặc dù giao dịch của nhà đầu tư ngoại chỉ chiếm chưa tới 10% giá trị giao dịch trên toàn thị trường, nhưng động thái liên tục bán ròng của khối ngoại cũng phần nào có những tác động tương đối với tâm lý chung của nhà đầu tư nhỏ lẻ trong nước. Tuy vậy, tâm lý của nhà đầu tư nội dường như đang ngày càng vững vàng hơn trước những sóng gió.

Động thái bán ròng liên tục của khối ngoại phần nào vẫn có những tác động tương đối tới tâm lý chung của nhà đầu tư nội nhỏ lẻ

VN-Index vẫn ghi nhận đà phục hồi mạnh mẽ trước đà bán ròng đột biến

Quan sát thị trường chứng khoán 3 phiên gần nhất (4,5 và 6/12) có thể thấy, VN-Index tiếp tục ghi nhận đà phục hồi mạnh mẽ, thậm chí giao dịch tỷ USD đã xuất hiện trở lại, tuy nhiên, điểm trừ vẫn là khối ngoại tiếp đà bán ròng.

Đặc biệt, khối ngoại đã bất ngờ bán ròng hơn 1.600 tỷ đồng trong phiên 5/12 và là phiên bán ròng mạnh nhất trong gần 11 tháng (kể từ ngày 13/1). Tính từ đầu năm 2023 đến nay, đây là phiên thứ 4 ghi nhận khối ngoại bán ròng trên 1.000 tỷ đồng. Đồng thời, cũng là phiên bán ròng thứ 5 liên tiếp của khối ngoại. Tuy nhiên, dòng tiền mạnh mẽ tù khối nội đã “gánh” được hết lượng bán ròng mạnh mẽ này, qua đó đưa chỉ số VN-Index kết phiên trong sắc xanh tích cực.

Nhiều ý kiến cho rằng đà bán ròng của khối ngoại không đáng lo, nhưng cũng không phủ nhận động thái kém tích cực của khối ngoại vẫn có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý thị trường trong ngắn hạn.

Chứng khoán Mirae Asset dự báo khối ngoại sẽ khó bán ròng hơn 1.000 tỷ khớp lệnh trong những phiên tới. Dù vậy, khả năng bị bán vài trăm tỷ mỗi phiên vẫn khá hiện hữu, điều này có thể tạo áp lực nhất định lên thị trường.

Về dài hạn, tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp niêm yết trên nền tảng vĩ mô ổn định được kỳ vọng sẽ dần cải thiện sức hấp dẫn cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài. Thêm vào đó, triển vọng nâng hạng thị trường ngày càng rõ ràng cùng nỗ lực của cơ quan quản lý và các thành viên thị trường cũng được kỳ vọng sẽ góp phần thu hút nhà đầu tư nước ngoài trong tương lai.

VN-Index vẫn vững vàng trước đà bán ròng đột biến

Một thông tin đáng chú ý là Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương mới đây đã chủ trì cuộc họp trao đổi giải pháp liên quan đến nội dung ký quỹ trước giao dịch với nhà đầu tư ngoại. Đây được coi là một biện pháp quan trọng để thuyết phục các tổ chức xếp hạng trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi.

Được biết, Thông tư 120 của Bộ Tài chính hiện quy định giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài vận hành theo mô hình “pre-funded market”, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư chỉ được giao dịch khi đã ký quỹ đủ 100% tiền/chứng khoán trên tài khoản giao dịch.

Trên thực tế, quy định này đã trở thành rào cản đối với các nhà đầu tư ngoại, bởi chứng khoán/tiền sau khi khớp lệnh đã trở thành tài sản đảm bảo giao dịch. Hầu hết các thị trường chứng khoán trên thế giới không yêu cầu nhà đầu tư phải ký quỹ đủ 100% trước khi giao dịch. Vì thế, việc sửa đổi nội dung liên quan đến ký quỹ với nhà đầu tư nước ngoài là điều rất cần thiết để có thể thu hút dòng vốn ngoại đổ vào thị trường Việt Nam.