Cúng tất niên năm 2022 vào ngày nào, giờ nào tốt nhất và cần lưu ý những gì?

Ý nghĩa của lễ cúng tất niên năm 2022?

Cúng tất niên là một nghi lễ quen thuộc và quan trọng những ngày cuối năm, đánh dấu một năm cũ sắp qua và đón chào năm mới tươi sáng hơn. Đây là phong tục tập quán lâu đời và cũng là nét văn hóa của dân tộc ta từ xưa đến nay.

Theo nghĩa Hán Việt, "tất" nghĩa là hết (hoàn tất), "niên" là năm. Theo đó, tất niên có thể được hiểu đơn giải là kết thúc một năm và chuẩn bị đón năm mới.

Đây là cách để các gia đình báo cáo lên bề trên những điều được mất trong năm nay, những gì chưa làm được và mong muốn năm sau sẽ hoàn thành những điều còn dang dở trong năm nay.

Dịp lễ tất niên cũng là khoảng thời gian để các thành viên trong gia đình tụ họp lại sau những ngày tháng làm việc xa nhà, kể cho nhau nghe về những chuyện vui buồn trong năm qua, những gánh nặng mưu sinh sẽ được gỡ bỏ, những áp lực học hành cũng bị trôi đi. Cùng nhau tận hưởng những điều hạnh phúc và cuốn trôi mệt mỏi của năm cũ.

Những năm gần đây, tất niên còn là từ được các công ty, cơ quan sử dụng rất nhiều. Tất niên ở công ty chính là ngày họp tổng kết năm, ngày liên hoan chia tay, mọi người chuẩn bị tạm nghỉ công việc để về nhà đón Tết Nguyên đán. Đây còn là thời gian để đồng nghiệp có thể lại gần nhau hơn, chia sẻ về công việc năm cũ cũng như tìm ra hướng đi mới trong năm tới…

Cúng tất niên năm 2022 vào ngày nào và giờ nào tốt nhất?

Theo quan niệm của người Việt ta thì ngày tất niên được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm tính theo  Âm lịch, có thể là ngày 30 tháng Chạp (nếu là năm đủ) hoặc vào ngày 29 tháng Chạp (nếu năm đó thiếu). 

Vậy, năm 2022 nên cúng tất niên vào ngày nào, giờ nào tốt nhất? Theo lịch vạn niên, năm 2021 là năm thiếu vì vậy tháng 12  Âm lịch của năm nay chỉ đến ngày 29. Do đó ngày 29/12  Âm lịch năm 2021 sẽ được coi như ngày 30 Tết Nguyên đán. 

Thường trong ngày cúng tất niên, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm cơm thật tươm tất. Trước là cúng gia tiên, những người đã khuất. Sau đó là tất cả thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên mâm cơm ngày cuối trong năm cũ.

Gia chủ có thể lựa chọn những ngày tốt dưới đây để tiến hành lễ cúng tất niên:

Ngày 27 tháng Chạp  Âm lịch (tức ngày 29/1/2022). Đây là ngày Nhâm Ngọ, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Một số khung giờ hoàng đạo là: Tý (23h-1h), Sửu (1h-3h), Mão (5h-7h), Ngọ (11h-13h), Thân (15h-17h), Dậu (17h-19h).

Ngày 28 tháng Chạp  Âm lịch (tức ngày 30/1/2022). Đây là ngày Quý Mùi, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Một số khung giờ hoàng đạo là: Dần (3h-5h), Mão (5h-7h), Tỵ (9h-11h), Thân (15h-17h), Tuất (19h-21h), Hợi (21h-23h).

Ngày 29 tháng Chạp  Âm lịch (tức ngày 31/1/2022). Đây là ngày Giáp Thân, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Một số khung giờ hoàng đạo là: Tý (23h-1h), Sửu (1h-3h), Thìn (7h-9h), Tỵ (9h-11h), Mùi (13h-15h), Tuất (19h-21h).

Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của gia đình mà có thể chọn 1 trong 3 ngày trên để cúng tất niên năm 2022. Song phần lớn các gia đình Việt thường chọn cúng tât snieen vào ngày cuối cùng của năm cũ, tức 30 Tết (năm nay tương đương với ngày 29/12/2021  Âm lịch).

Về khung giờ cúng tất niên, thông thường các gia đình sẽ cúng vào chiều 30 Tết, sau đó hạ lễ cả nhà cùng ăn bữa tối cuối cùng của năm. Tuy nhiên cũng có một số gia đình có thể cúng tất niên vào trưa hoặc tối muộn, chỉ cần đảm bảo cách giao thừa vài tiếng là được.

Theo lịch vạn niên, ngày 29 tháng Chạp năm nay có một số khung giờ đẹp có thể cúng tất niên là: Tỵ (9h-11h), Mùi (13h-15h) và Tuất (19h-21h). Gia chủ có thể dựa theo các khung giờ này để cúng tất niên. 

Mâm cúng tất niên năm 2022 cần có những gì?

Mâm cúng tất niên của người Việt thường được chuẩn bị tùy theo phong tục của từng vùng miền, thói quen và truyền thống của mỗi gia đình. Tuy nhiên, có một số vật phẩm không thể thiếu như: Xôi, gà trống luộc, bánh chưng (hoặc bánh tét). Tuy nhiên, với một số gia đình cúng chay thì sẽ không sử dụng các vật phẩm chế biến từ động vật.

Lễ vật để cúng tất niên thông thường là: Trái cây, hoa, hương và đèn, gạo, muối, trà, rượu, nước lọc, tiền vàng, bánh kẹo, trầu cau, xôi, gà, bánh chưng/bánh tét, chả lụa,...

Mâm cúng tất niên ở các vùng miền khác nhau như thế nào?

Bữa cơm ngày cuối năm thường được chuẩn bị thịnh soạn hơn ngày thường và tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng.

Mâm cúng tất niên miền Bắc thường sẽ có những món như: Bát canh móng giò hầm măng lưỡi lợn, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu lòng gà, bát mọc. Đĩa gồm: đĩa xôi/bánh chưng, đĩa thịt gà luộc, đĩa giò lụa, đĩa giò xào, thêm đĩa nộm và đĩa dưa hành muối.

Ngoài ra, thịt đông cũng được xem là món ăn độc đáo trong văn hóa ẩm thực miền bắc. Từ xa xưa, vào những ngày Tết, nhà nào cũng nấu bát canh chân giò đậm đà, nhiều đạm. Thế nhưng với cái giá rét của miền Bắc, bát canh để lâu bị đông lại và tạo nên món thịt đông. Ấy thế mà món ăn này lại nhận được sự yêu thích của mọi người và trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cúng Tết.

Mâm cúng tất niên miền Trung gồm: Bánh chưng/bánh tét cùng nhiều món ăn với đủ các thành phần để có một bữa cỗ thịnh soạn trong ngày cuối năm như đãi dưa món, đĩa giò lụa Huế, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc, giá chua, bát ninh măng khô, bát miến Huế...

Mâm cúng tất niên miền Nam cũng cầu kỳ không kém với các món: bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm, canh măng nấu mộc nhĩ, bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho hột vịt, thịt heo luộc, đĩa nem, đĩa chả giò, đĩa củ kiệu, đĩa gỏi tôm thịt...

Tuy nhiên, mâm cúng tất niên không cần phải là mâm cao cỗ đầy, các gia đình sẽ chuẩn bị theo tiềm lực tài chính của gia đình. Quan trọng nhất là lòng thành dâng lên ông bà tổ tiên.

Văn khấn tất niên năm 2022 theo văn khấn cổ truyền Việt Nam

Văn khấn chiều 30 tháng Chạp

Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy: Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.

Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần .

Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương .

Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày ...... tháng Chạp năm ............

Tín chủ chúng con là: …............

Ngụ tại: ……....

Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Nay là ngày… Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.

Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc.  m phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám ...

Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)

Văn khấn Tất niên năm 2022 trong nhà

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ: ……………..

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm: …………..

Tín chủ (chúng) con là: ……………………………………………………

Ngụ tại:.........................................................................................................

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Hôm nay là ngày 30 tết chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh. Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.

Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy) (3 lần).

Cúng tất niên năm 2022 nên kiêng kỵ điều gì?

Khi tiến hành làm lễ cúng tất niên, chúng ta nên kiêng kỵ một số điều như sau:

Không nên sử dụng hoa giả khi cúng lễ tất niên, cúng ông Công ông Táo và cúng Giao thừa. Bởi hoa giả mang quan niệm là sự lừa dối và không thể hiện lòng thành của gia đình đối với ông bà, thần linh.

Nên đặt mâm cúng nhỏ riêng để cúng Giao thừa ở phía dưới mâm cúng chính. Trên bàn thờ chính chỉ đặt mâm ngũ quả, tiền vàng, trà nước.

Cúng đất đai ngoài sân trước rồi mới đến cúng trong nhà

Tránh đổ vỡ trong ngày cuối năm, vì đó là những điều không may mắn.