Chân dung "sói già phố Wall" Edward Thorp: Thiên tài 3 tuổi đã biết làm toán, đầu tư chứng khoán bằng công thức toán học, chưa bao giờ nếm mùi thua lỗ

Theo Trí thức trẻ, Edward Thorp tên đầy đủ là Edward Oakley Thorp sinh ngày 14/8/1932 tại Chicago - Mỹ. Lớn lên trong một gia đình khó khăn chật vật mới đủ ăn, Ed Thorp chưa bao giờ nghĩ đến một ngày mình sẽ trở thành một giáo sư. Thế nhưng, bằng tài năng toán học của mình, ông đã tìm ra quy luật của những dãy số và làm giàu từ nó.

Thiên tài 3 tuổi đã biết làm toán

Tuy sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo, dẫu vậy, cha mẹ của Thorp vẫn luôn đề cao giáo dục với con cái, luôn mua rất nhiều sách vở cho cậu bé Thorp đọc. Từ đó, tài năng bẩm sinh của Thorp cũng được phát triển khi cậu đọc cả những cuốn sách nâng cao dành cho người trưởng thành.

Ngay từ khoảng 3-5 tuổi, Thorp đã học xong cộng trừ nhân chia các con số ở bất kỳ đơn vị nào. Chưa dừng ở đó, cậu bé Thorp thậm chí bắt đầu học cả những phép tính phức tạp hơn cùng những vấn đề khó khăn vượt tầm tuổi trong toán học. 

Sau này, Thorp kể lại việc mình có thể thêm các dãy số một cách nhanh chóng khi chỉ cần nhìn hoặc nghe chúng, tạo nên khả năng tính toán thần kỳ. Lên 5 tuổi, Thorp bắt đầu đi học mẫu giáo tại DeverGrammar School ở Tây Bắc Chicago. Với tài năng thiên bẩm, Thorp luôn cảm thấy các yêu cầu trên lớp quá dễ dàng. Sau khi phát hiện tài năng của cậu bé Thorp, ngài hiệu trưởng quyết định cho cậu nhảy cóc lên lớp 1. Nhưng ngay cả như vậy, Thorp vẫn thấy các bài học dưới tầm năng lực của mình.

Một cuộc gặp mặt phụ huynh đã diễn ra và kết quả là ngài hiệu trưởng đề nghị cho Thorp tiếp tục nhảy cóc lên lớp 2. Tuy nhiên, bố mẹ cậu lại lo sợ con mình sẽ gặp bất lợi về mặt cảm xúc lẫn thể chất khi không hòa đồng được với các bạn lớn tuổi hơn. Thực tế đã chứng minh, suốt 12 năm học, Thorp luôn là người bé và nhỏ tuổi nhất trong lớp vì học nhảy cóc.

Trong cuốn tự truyện có tên "A Man for All Markets" của mình, Thorp tiết lộ tuổi thơ của mình tràn ngập những thí nghiệm tự chế. Chính sự tò mò, ham học hỏi kết hợp với trí tuệ hơn người đã tạo nên nền tảng cho sự thành công đáng kinh ngạc của ông ở cả Las Vegas và Phố Wall.

Bằng tài năng thiên bẩm, Thorp dễ dàng lấy được bằng tiến sĩ vào năm 1958 và trở thành Giáo sư toán học tại Học viện công nghệ Massachuset (MIT).

Thời thế tạo anh hùng

Gia đình của Thorp khá nghèo, thu nhập chính của gia đình chủ yếu dựa vào đồng lương của người bố, cộng thêm cuộc đại khủng hoảng vào thập niên 1930 của Mỹ đã khiến cuộc sống của thiên tài này rất khó khăn. Họ không đủ thức ăn, quần áo thì may vá khắp nơi.

Do đó, để hỗ trợ gia đình, Thorp  bắt đầu tìm cách kiếm tiền. Trong một lần quan sát thấy những người lao công trên phố làm việc mệt nhọc, cậu đã vay 1 đồng Nickel (tương đương 5 Cent) để mua gói bột trái cây hòa vào 6 ly nước rồi bán lại mỗi ly 1 đồng Nickel. Mặc dù công việc bán nước ngọt này khá tốt, nhưng Thorp thấy rằng cần phải tốn quá nhiều sức lực mà chỉ kiếm được vài đồng xu ít ỏi.

Vào mùa đông, sau khi được bố cho 1 đồng Nickel để dọn tuyết trước cửa nhà, cậu bé Thorp bắt đầu đi gõ cửa từng nhà để đề nghị được dọn tuyết với tiền công tương tự. Sau 1 tuần lao động chăm chỉ, số tiền ông thu được nhiều bằng một nửa tiền lương hàng tuần của bố. Tuy nhiên khi thấy Thorp kiếm lời, nhiều đứa trẻ khác thấy vậy cũng đi cào tuyết và khiến Thorp có bài học đầu tiên về sự cạnh tranh.

Sau này, những lúc rảnh rỗi, ông thường rủ đồng nghiệp đến Las Vegas chơi để kiếm thêm. Tài năng tính toán giúp ông trở thành một tay chơi cừ khôi ở nơi này. Tuy nhiên, điều thú vị là cách ăn mặc của Thorp chẳng giống một tay chơi thời đó. Ông thường mặc vest với cặp kính to đùng, đầu hói và vẻ mặt quê quê khiến các sòng bạc đều nghĩ ông là tay gà mờ. Thế nhưng chỉ vài năm sau khi kiếm tiền từ Las Vegas, Thorp đã bị các sòng bạc liệt vào danh sách đen vì khả năng thắng quá tốt.

Đặc biệt, Thorp không cho đó là một bộ môn may rủi nên đã sử dụng xác suất thống kê để đánh bại trò Blackjack, vốn nổi tiếng là khó gian lận cũng như phổ biến nhất thời đó. Chính ông là người đã phát minh ra kỹ thuật đếm bài, giúp người chơi tăng tỷ lệ thắng.

Vào năm 1962, Edward Thorp cho xuất bản cuốn sách về chiến thuật đếm bài và chiến thắng nhà cái, khiến rất nhiều Casino cấm ông vào cửa. Từ đó, Las Vegas cũng dè chừng Thorp hơn khi ông gây cản trở đến việc kiếm tiền. Bản thân Thorp cũng được ghi nhận là người duy nhất tại thời điểm đó đánh bại tất cả các sòng bạc.

Sử dụng công thức toán học để đầu tư chứng khoán

Sau khi bị Las Vegas "cấm cửa", Thorp bắt đầu chuyển hướng sang thị trường tài chính. Việc giảng dạy khiến Thorp cảm thấy nhàm chán và phí phạm năng lực nên ông cần tìm đến các thách thức để chứng tỏ được tài năng của mình. 

Nhờ khả năng tính toán thiên tài và áp dụng các công thức toán học, horp đã kiếm được hàng trăm triệu USD trên thị trường chứng khoán. Đây cũng là thời điểm nổi tiếng nhất của ông khi đã tạo ra sức hút mạnh mẽ cho giới trẻ cũng như thay đổi hoàn toàn hình ảnh về người thành công cũng như các nhà toán học thời đó. Với thành công của mình, Thorp đã chứng minh cho mọi người thấy được toán học cũng có thể giúp làm giàu, đạp đổ các định kiến cũng như sự so bì với các nhà nghiên cứu vật lý, hóa học hay các ngành nghề khác.

Đến năm 1969, Thorp chính thức thành lập Convertible Hedge Associates, quỹ đầu tư theo thuật toán định lượng đầu tiên trên thế giới. Từ đó đến nay, chưa có quý nào mà quỹ đầu tư của ông thua lỗ. Từ số vốn 1,4 triệu USD ban đầu dần trở thành 275 triệu USD và mức lợi suất cao gấp đôi tốc độ tăng trưởng của chỉ số S&P 500. 

Theo Celebrity Networth cho biết, Edward Thorp hiện sở hữu khối tài sản ròng trị giá 800 triệu USD. Đến nay, ông vẫn được coi là tượng đài đầu tư của phố Wall. Những bài học và bí quyết đầu tư vẫn được nhiều người học hỏi và vận dụng để làm giàu.