Cán bộ công chức là gì? Tìm hiểu về chức danh cán bộ công chức tại Việt Nam

Vị trí cán bộ công chức là gì?

Thực chất cán bộ, công chức là hai thuật ngữ đại diện cho hai chức danh trong bộ máy nhà nước. Khái niệm về cán bộ, công chức, viên chức được nêu rất rõ và cụ thể tại Khoản 1, Khoản 2 của Điều 4 Luật cán bộ công chức 2008 và Điều 2 Luật viên chức 2010. Hãy cùng tìm hiểu từng loại chức danh một để hiểu rõ hơn bạn nhé

Tìm hiểu cán bộ là gì?

Cán bộ chính là một công dân Việt Nam, được bầu cử và phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, vị trí theo từng nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội cấp Trung ương, cấp tỉnh, thành phố, Thị xã, quận, huyện, làm việc trong biên chế nhà nước và hưởng lương từ ngân sách Nhà nước.

Tìm hiểu Công chức là gì?

Tương tự cán bộ, công chức cũng là một công dân của Việt Nam, được bổ nhiệm vào các ngạch, chức vụ trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội cấp Trung ương, tỉnh, huyện, các cơ quan đơn vị công tác thuộc Quân đội Nhân dân mà không phải là sĩ quan, các quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng.

Công chức là cá nhân làm việc theo biên chế nhà nước và đồng thời cũng hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, đối với các công chức làm việc tại bộ máy lãnh đạo và quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì chế độ lương hưởng theo quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Tìm hiểu viên chức là gì?

Viên chức được hiểu là cá nhân mang quốc tịch Việt Nam được tuyển dụng tuỳ theo từng vị trí công việc, họ làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập theo hợp đồng lao động đã định sẵn, và được hưởng chế độ lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật Việt Nam

Đặc điểm cơ bản của cán bộ công chức là gì?

So với các đối tượng lao động hoạt động theo các hình thức khác, cán bộ, công chức có những đặc điểm cơ bản như sau:

• Cán bộ, công chức bắt buộc phải là công dân Việt Nam mang quốc tịch Việt Nam
• Mối quan hệ lao động với nhà nước phải được xác lập thông qua chế độ tuyển dụng, bổ nhiệm, hay bầu cử. Họ là những cá nhân công tác tại các cơ quan hành chính nhà nước, tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị xã hội.
• Những người mang chức danh cán bộ công chức luôn là người thực hiện một công vụ, nhiệm vụ nào đó do nhà nước giao phó. Những người này luôn đảm nhiệm những nghĩa vụ nhất định đối với nhà nước và toàn dân. Do vậy họ cũng được trao quyền hạn đi đôi với nhiệm vụ để có thể hoàn thành tốt nghĩa vụ của mình. 

Các hoạt động thi hành nhiệm vụ, công vụ của vị trí cán bộ công chức tuy không trực tiếp sản xuất ra của cải, tài sản nhưng các hoạt động đó thể hiện sự thi hành chức năng quản lý nhà nước nói chung. Đây là một đối tượng lao động đặc biệt bởi họ chính là người thực thi quyền hành nhà nước ở tất cả ba mặt: lập pháp, hành pháp và tư pháp. Chính vì thế, quy chế pháp lý điều chỉnh đối với những chức danh này sẽ được xác định theo Luật Hành Chính.

Chế độ đãi ngộ

Các chế độ đãi ngộ về lương thưởng của cán bộ công chức sẽ được thực hiện bởi ngân sách nhà nước. Như vậy, có thể hiểu rằng những người mang chức danh này sẽ có mối quan hệ lao động trực tiếp với nhà nước. Trong mối quan hệ này luôn hiện hữu hai yếu tố quan trọng: yếu tố tự nguyện của người lao động và yếu tố ý chí của nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Sự chấp thuận của người lao động là yếu tố cần thiết để hình thành và duy trì mối quan hệ này. Tuy nhiên, ý chí của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền mới chính là một yếu tố tiên quyết cho sự hình thành mối quan hệ pháp luật giữa hai bên.

Theo lẽ Thông thường, chức danh cán bộ công chức sẽ được hưởng lương từ nguồn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, ngoại lệ đối với những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch viên chức hoặc được giao phó cho nhiệm vụ thường xuyên tại các đơn vị sự nghiệp công lập của nhà nước, tổ chức chính trị, chức chính trị xã hội trường học, bệnh viện công lập sẽ được hưởng lương bao gồm cả các nguồn thu sự nghiệp theo quy định của pháp luật từ ngân sách nhà nước.

Phân biệt giữa Cán bộ, công chức, viên chức thông qua nguồn gốc

Cán bộ: Cán bộ là cá nhân được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, vị trí nằm trong biên chế nhà nước

Công chức: Công chức được tuyển dụng, bổ nhiệm thông qua các kỳ thi công chức nhà nước, có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, vị trí nằm trong biên chế nhà nước.

Viên chức: Viên chức được tuyển dụng theo vị trí việc làm và ký hợp đồng lao động

Thời gian tập sự của các vị trí Cán bộ, công chức

• Cán bộ: Vị trí cán bộ không có quy định cụ thể về thời gian tập sự.
• Công chức: Vị trí Công chức có thời gian tập sự từ 6 tháng đến 12 tháng tùy vào từng vị trí tuyển dụng.
• Viên chức: Vị trí viên chức thì thời gian tập sự sẽ được quy định theo từng chức danh nghề nghiệp của từng ngành, vị trí đảm nhiệm.

Những điều nghiêm cấm theo pháp luật Việt Nam đối với các cán bộ công chức

Tùy theo từng ngành nghề, lĩnh vực sẽ có những quy định mang tính chất bắt buộc đặc thù. Đó là những quy định mà người làm nghề không được vi phạm. Đối với cán bộ công chức làm việc trong bộ máy nhà nước, làm việc vì sự nghiệp toàn dân thì những quy định này càng trở nên nghiêm ngặt hơn. Cán bộ, công chức không được làm những điều cấm được quy định tại Điều 18, và Điều 19 của Luật Cán bộ công chức. Những quy định này liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, bí mật của bộ máy nhà nước.

Một số ví dụ như: các vị trí cán bộ công chức, viên chức không được trốn tránh trách nhiệm được giao phó, không được sử dụng tài sản của nhà nước vào mục đích tư lợi, sử dụng trái phép. Những người này không được lợi dụng chức quyền để thực hiện các hành vi trái pháp luật, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự công cộng và lợi ích chung của toàn dân. Điều tối kị nhất đó là không làm những việc liên quan đến tham nhũng, tiết lộ bí mật nhà nước. Nếu vi phạm sẽ bị xử phạt nghiêm minh theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Lời kết

Như vậy, qua bài viết trên đã giải đáp được câu hỏi cán bộ công chức là gì? Bài viết giúp bạn đọc phân biệt giữa ba loại chức danh này. Đồng thời cũng mang đến cái nhìn khách quan, cung cấp những thông tin đáng tin cậy để tham khảo. Hy vọng bài viết trên hữu ích cho bạn.