Biến động khó lường của tỷ giá, những doanh nghiệp nào sẽ được hưởng lợi?

Số liệu ghi nhận vào ngày 9/8 cho biết, thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh so với các đồng tiền chủ chốt khác, USD Index hiện đang ở mức 106,34. Như vậy, so với đầu năm nay con số này đã ghi nhận mức tăng hơn 10% và vượt mức đỉnh đầu năm 2020.  

Tuy rằng trong thời gian vừa qua đồng USD tăng mạnh nhưng đồng VND chỉ mất giá khoảng 2,5-2,7% so với USD. Ngoài ra, so với hai đồng tiền quan trọng khác là EUR và JPY, cặp EUR/VND đã giảm 8% trong khi cặp JPY/VND đã giảm 12% kể từ đầu năm.

Báo cáo mới đây nhất của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI cho rằng, do vẫn chưa xác định được thời điểm và mức độ tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vì vậy áp lực lên tỷ giá vẫn tương đối cao. Ngoài ra, trong thời gian nửa cuối năm, áp lực điều hành sẽ gia tăng khi lãi suất USD được kỳ vọng đạt mức 3,5-3,75% vào tháng 12. Đồng thời, lãi suất VND liên ngân hàng vẫn cần duy trì ở mức cao hơn mức trên nhằm giảm áp lực lên tỷ giá.   

Theo các chuyên gia, việc tỷ giá tiếp tục chịu nhiều biến động sẽ gây ra những ảnh hưởng lớn tới thị trường chứng khoán cũng như các nhóm ngành, cổ phiếu có liên quan.   

Đại diện của Công ty cổ phần Chứng khoán Tiên Phong (TPS) kỳ vọng, trong thời gian tới áp lực lên tỷ giá sẽ được giảm bớt nhờ đồng USD suy yếu. Điều này khiến giải ngân FDI tiếp tục tăng, lượng kiều hối cũng như khách du lịch tăng. Theo đó, do lạm phát cao nên xu hướng di dân tại một số quốc gia cũng tăng theo. Những đồng tiền mạnh hơn di chuyển sang Việt Nam để tránh lạm phát góp phần làm cho đồng USD dồi dào hơn nữa.
Chính Phủ nước ta cũng sẽ điều tiết tỷ giá hợp lý để không ảnh hưởng tới nợ nước ngoài của Việt Nam.

Trong năm 2022, Fed đã trải qua 4 lần tăng lãi suất. Trong đó, hai lần tăng lãi suất gần đây là mạnh nhất, với mức tăng vào ngày 15/6 và 27/7 là 75 điểm cơ bản. Cùng chiều với biến động tăng mạnh của USD, từ giữa tháng 4/2022, tỷ giá USD/VND cũng tăng đáng kể.

Từ giữa tháng 7/2022, do lo ngại về suy thoái kinh tế sau kết quả báo cáo quý II của Mỹ, đồng USD bắt đầu giảm xuống. Hơn nữa, các nhà đầu tư cũng đưa kỳ vọng về mức độ tăng lạm phát và lãi suất sẽ không mạnh như những lần trước. Điều này cũng góp phần làm cho đồng USD suy yếu trên thị trường quốc tế.

Bộ phận phân tích Chứng khoán Agribank (Agriseco Research) đã đưa ra đánh giá rằng, tỷ giá USD/VND tăng lên và tỷ giá JPY/VND giảm đi sẽ có những ảnh hưởng nhất định tới các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp thanh toán bằng đồng USD bởi đồng bạc xanh chiếm tới 90% trong tất cả các giao dịch xuất nhập khẩu.

Tuy nhiên mức độ ảnh hưởng ít hay nhiều còn phụ thuộc vào cơ cấu doanh thu cũng như nguồn vốn của doanh nghiệp đó. Hiện tại, các giao dịch bằng đồng EUR tại Việt Nam chiếm tỷ trọng không quá cao nên việc tỷ giá EUR/VND giảm cũng sẽ không ảnh hưởng quá nhiều tới các doanh nghiệp đang niêm yết. 

Nhóm các chuyên gia phân tích cũng chỉ ra rằng, nhóm ngành, doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hưởng lợi khi tỷ giá USD/VND tăng. Có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong ngành này, có nền tảng cơ bản tốt và được hưởng lợi lớn từ tỷ giá như CTCP May Sông Hồng (MSH), TCP Thực phẩm Sao Ta (FMC), CTCP Sản xuất Kinh doanh và Xuất nhập khẩu Bình Thạnh (GIL), CTCP Phú Tài (PTB), CTCP Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú (MPC).

Bên cạnh đó, tỷ giá USD/VND tăng, dẫn đến các doanh nghiệp khu công nghiệp có nhiều lợi thế trong việc thu hút dòng vốn FDI, từ đó giá cho thuê cũng được dựa trên cơ sở đồng USD sẽ được hưởng lợi.

Các chuyên gia kỳ vọng, nhà phát triển khu công nghiệp đang có dự án triển khai cho thuê tại các địa phương sẽ thu hút khách hàng nước ngoài nhiều hơn nữa, kết hợp với tỷ giá USD/VND có xu hướng tăng cao. Từ đó sẽ hỗ trợ cho doanh thu và lợi nhuận. Một số doanh nghiệp tiêu biểu như Kinh Bắc City (KBC), Becamex IDC (BCM), Viglacera (VGC). 

Đồng thời, đối với các doanh nghiệp đang vay nợ bằng đồng JPY nhiều cũng sẽ nhận được rất nhiều lợi ích. Nguyên nhân là do đồng tiền này giảm giá, có sự chênh lệch tỷ giá, dẫn đến giảm bớt chi phí tài chính của các doanh nghiệp, từ đó giúp cải thiện lợi nhuận.

Những doanh nghiệp có thể gặp rủi ro tỷ giá

Theo chiều ngược lại, một số doanh nghiệp lại có thể gặp rủi ro trước diễn biến tỷ giá. Cụ thể như các doanh nghiệp nhập khẩu phần lớn nguyên vật liệu từ Mỹ hoạt động trong lĩnh vực bông, nhựa, thức ăn chăn nuôi, dược phẩm và hóa chất. Trong trường hợp tỷ giá USD/VND tăng, những doanh nghiệp này có thể bị tăng giá vốn dẫn tới giảm lợi nhuận gộp. 

Hiện tại, doanh nghiệp nội địa cũng đang bị ảnh hưởng rất nhiều bởi tính cạnh tranh cao với các mặt hàng nhập khẩu có xuất xứ từ châu Âu hoặc Nhật Bản. Bởi các mặt hàng từ hai khu vực này sẽ có giá vốn (tính theo VND) rẻ hơn và gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức cầu tiêu thụ của mặt hàng nội địa. Các ngành có giá trị nhập siêu đến từ châu Âu, Nhật Bản bao gồm sắt, thép, phế liệu, dược phẩm, thức ăn chăn nuôi, nhựa, hóa chất…

Ngoài ra, nếu các doanh nghiệp có tỷ trọng vay nợ USD trên tổng tài sản cao cũng sẽ gặp rất nhiều rủi ro. Bởi việc huy động vốn vay USD với tỷ trọng lớn khiến các doanh nghiệp sẽ phải chịu lỗ tỷ giá, từ đó chi phí tài chính tăng cao và lợi nhuận sau thuế sẽ giảm.

Công ty chứng khoán cần lưu ý rằng, các doanh nghiệp trong lĩnh vực như điện than, năng lượng tái tạo, sản xuất thép hoặc lĩnh vực vận tải như vận tải dầu khí, vận tải hàng không có chi phí đầu tư tài sản cố định cao và đang được tài trợ vốn quốc tế thông qua vay nợ bằng đồng USD.