Anh Trịnh Chí Cường - CEO Đại Đồng Tiến: Tôi biết mình đang có lợi thế gì để đưa công ty phát triển vượt bậc!

Vào năm 2007, nhà sáng lập thương hiệu Đại Đồng Tiến, ông Trịnh Đồng đã đột ngột lâm bệnh khiến cho người con trai cả Trịnh Chí Cường nhận chuyển giao quyền điều hành trong tâm thế bị động. 

Và theo như kế hoạch ban đầu, Trịnh Chí Cường khi đó 25 tuổi sẽ dành khoảng thời gian năm năm làm trợ lý cho cha đang nắm cương vị tổng giám đốc khi tiếp quản cơ nghiệp gia đình. Biến cố đột ngột khiến cho sau 3 tháng làm trợ lý, Cường đã buộc phải ngồi vào ghế nóng, chịu trách nhiệm kinh doanh trước gia đình và cuộc sống của hàng ngàn nhân viên. 

Chưa có kinh nghiệm nhưng đã nuôi tham vọng đưa công ty phát triển đột phá, sự non nớt trong quản lý khiến cho Trịnh Chí Cường có những lúc đặt công ty trong tình huống rủi ro. Anh Trịnh Chí Cường trao đổi thẳng thắn với Forbes Việt Nam rằng: “Tôi không phải một người hoàn hảo, có những lúc quyết định sai và có những cái sai lớn do ngạo mạn mà giờ phải tự trả giá”. 

Việc chuyển giao kinh doanh với các gia đình chính là đa phần là hành trình gập ghềnh, nhiều khúc quanh với các phép thử đúng sau và điều này không ngoại lệ với Đại Đồng Tiến. 

Ra đời vào năm 1983 từ một tổ hợp sản xuất nhỏ ở quận 5, Đại Đồng Tiến do nhà sáng lập gốc Hoa đó là ông Trịnh Đồng và vợ là bà Trần Thị Huê gây dựng nên. Lúc đầu họ chỉ chú trọng vào thị trường nội địa với các sản phẩm cho gia đình như ly, tủ nhựa, bàn ghế,... rồi dần mở rộng sang thùng sơn, hộp thực phẩm, đồ chơi, bình nước cho các đối tác nước ngoài như hiện tại. 

Năm 2007, lúc tiếp quản Đại Đồng Tiến là giai đoạn ngành nhựa đạt tốc độ tăng trưởng cao, Cường đã đưa doanh thu của công ty tăng trưởng từ hơn 400 tỷ đồng lên 1000 tỷ đồng vào năm 2011. 

Và trong danh mục hơn bảy dòng sản phẩm như hiện tại thì phần lớn doanh thu của Đại Đồng Tiến đến từ những sản phẩm truyền thống như tủ, bàn ghế nhựa. Có khoảng 7.200 tấn sản phẩm được tiêu thụ hàng năm, thị trường nội địa đã mang về 90% tổng doanh thu. 

Không có tiết lộ về kết quả kinh doanh trong năm 2022 nhưng Trịnh Chí Cường kỳ vọng thời gian sắp tới doanh số công ty sẽ quay về mức 1000 tỷ đồng, tương đương trong giai đoạn năm 2011 - 2018 nhưng lợi nhuận sẽ gấp 3 lần. 

Nếu xét về quy mô nhân sự thì năm 2018 là thời điểm quy mô Đại Đồng Tiến lớn nhất ở trong lịch sử hoạt động đối với hai nhà máy ở Đồng Nai và Bình Tân, ghi nhận có khoảng 2.400 lao động. Đến thời điểm hiện tại, họ chỉ còn một nhà máy ở Bình Tân hoạt động khoảng 80% công suất với khoảng 700 lao động (tùy vào thời vụ). 

Vì sao công ty đi thụt lùi?

Người kế nghiệp Đại Đồng Tiến thừa nhận có những lần vấp ngã, đó chính là quyết định đầu tư mở rộng quy mô bằng vốn vay ngân hàng nhưng lại chưa tính toán một cách cẩn trọng. 

Trong giai đoạn năm 2016 - 2018, ngành nhựa phát triển mạnh nhưng doanh thu của một doanh nghiệp nhựa dân dụng lâu đời như Đại Đồng Tiến chỉ loanh quanh đi ngang. Và anh Trịnh Chí Cường đã quyết định đầu tư nhà máy, tuyển dụng nhân sự với mục đích tạo cú hích giúp cho công ty tăng doanh thu bằng việc phát triển mở rộng. Vốn đầu tư cho nhà máy, dây chuyền sản xuất gần như toàn bộ đều là đi vay. 
Tuy nhiên nhu cầu nội địa và toàn cầu đã sụt giảm đúng lúc Đại Đồng Tiến hoàn tất việc đầu tư nhà máy vào năm 2018. Bắt đầu từ làn sóng kêu gọi không dùng đồ nhựa một lần ở trên mạng xã hội sau khi video chiếc ống hút nhựa hơn 10cm được rút ra khỏi mũi một con rùa biển. 

Những công ty châu Âu sau đó đã dừng mua một số sản phẩm nhựa mà trước đây họ dùng để khuyến mãi. Những nhà sản xuất có thị trường xuất khẩu chính ở châu Âu như là Đại Đồng Tiến cũng bị ảnh hưởng. Kể cả thị trường nội địa, thị trường chính của công ty cũng bị sụt giảm khi những công ty đa quốc gia giảm tỷ lệ sử dụng đồ nhựa, đáng chú ý là với nhựa dùng một lần. 

Và ngay sau đó, làn sóng đại dịch COVID-19 kéo dài trong thời gian hai năm cùng những bất ổn về chính trị ở trên thế giới lại càng khiến cho Đại Đồng Tiến gặp khó khăn cùng áp lực về nợ vay. 

Bài học rút ra sau quyết định sai lầm

Bên cạnh việc nhận ra lỗ hổng về cấu trúc tài chính cũng như quản trị rủi ro, anh Trịnh Chí Cường đã được cho một cơ hội sửa sai từ sự tin tưởng của các thành viên ruột thịt cùng với nỗ lực của đội ngũ với khoảng 90% nhân sự đều ở lại gắn bó sau dịch bệnh. 

Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) - bà Huỳnh Thị Mỹ cho biết, Đại Đồng Tiến trước đây là doanh nghiệp nhựa dân dụng lớn của ngành nhưng trong thời gian từ 3 - 5 năm gần đây, khâu quản trị chuyển giao chưa tốt nên chưa ảnh hưởng đến tên tuổi của công ty. 

Cũng trong cuộc trả lời phỏng vấn với Forbes Việt Nam vào năm 2014, tổng giám đốc trẻ Trịnh Chí Cường lúc đó đã chia sẻ về thành quả của quá trình chuyển đổi công ty sau thời gian bảy năm gánh vác. Nếu về sản xuất kinh doanh thì vị lãnh đạo này đã lập nghiên cứu và phát triển, ký những đơn hàng gia công mới với đối tác nước ngoài  thì ở nội bộ, Cường đã áp dụng cơ chế tuyển người có năng lực và thẳng tay sa thải những đại công thần không chịu cống hiến vốn dĩ rất phổ biến ở trong các công ty gia đình. 

Hay thậm chí, thành viên ban giám đốc từ mảng sản xuất cho đến tài chính đều có người bị buộc cho thôi việc bởi không hoàn thành được nhiệm vụ. Việc tận dụng chính trị văn phòng, quản lý đội ngũ bằng cách dùng nhóm này giám sát nhóm kia cũng được sử dụng rồi Trịnh Chí Cường đã nhận ra vấn đề nằm ở việc chưa có doanh nghiệp rõ ràng. 

Hiện tại thì những quyết định liên quan đến việc tuyển dụng, bổ nhiệm cũng như bãi nhiệm đã được công ty tuân thủ theo hệ quy chiếu văn hóa nói trên. Anh Trịnh Chí Cường nhấn mạnh: “Những nhân cách này rất lý tưởng và khó thể hoàn hảo nhưng khi hướng đến lý tưởng chân thiện mỹ, họ sẽ không làm người xấu”. 

Nếu như nhân sự không đạt và lãnh đạo các bộ phận quyết định cho họ nghỉ việc chứ không phải tổng giám đốc như trước đây. Tỷ lệ sa thải ở Đại Đồng Tiến hiện tại không đáng kể so với thời điểm ba năm đầu Cường tiếp quản. 

Còn nếu ở thế hệ sáng lập Đại Đồng Tiến thì dấu ấn của một người lãnh đạo tập quyền, giỏi đối nhân xử thế thì Trịnh Chí Cường đã lựa chọn giao quyền và trao trách nhiệm cho đội ngũ. Ông đã ví von bản thân hiện nay giống như người thợ ký tên, phê duyệt ở bước cuối cùng bởi vì nhân sự ở mỗi cấp bạc đều tự quản lý cũng như chịu trách nhiệm về phần việc của mình. 

Anh Trịnh Chí Cường sinh năm 1982 - một năm trước khi công ty được thành lập. Đến khi sang Singapore để học ngành kỹ sư sản xuất ở trường cao đẳng kỹ thuật Nanyang Polytechnic, anh Cường mới rèn tính tự học sau khi nghe cha mình nói: “Anh đã không chịu học thì các em sẽ không được cho tiền đi học ở nước ngoài”. Sau đó thì anh Cường học thêm ngành quản trị kinh doanh cũng như chú trọng vào quản trị chiến lược ở Đại học Buffalo (Singapore) và đã trở về tiếp quản doanh nghiệp từ năm 2007.

Cường có hai người em gái, một người em trai đều học quản trị kinh doanh nhưng chỉ có người em gái Trịnh Ngọc Hiền sinh năm 1987 tham gia công ty với vị trí là phó tổng giám đốc. Cũng do những định hướng khác nhau ở trong kinh doanh mà hai người em còn lại đều lập công ty riêng, cùng ngành nhựa nhưng không cạnh tranh với Đại Đồng Tiến.

Còn bà Huê sát cánh bên chồng từ lúc ông lập nghiệp khi phải nằm suốt ở trên giường bệnh. Bà đã hỗ trợ cho con trai điều hành quản lý sản nghiệp ở giai đoạn đầu, tuy nhiên sau khi ông Đồng mất vào năm 2021, bà chỉ đi làm thiện nguyện và không tham gia vào các quyết định ở công ty. 

Ngành nhựa ở Việt Nam có hơn 3.300 doanh nghiệp chú trọng vào bốn nhóm ngành chính đó là nhựa bao bì, nhựa dân dụng, nhựa kỹ thuật, nhựa công nghiệp. Có khoảng 80% doanh nghiệp đặt ở miền Nam bởi đây là khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp chế biến. Doanh thu của ngành nhựa năm 2022 xấp xỉ là 25 tỷ USD, trong đó thị trường nội địa ghi nhận chiếm 80%. 

Và Huỳnh Thị Mỹ nhận xét rằng, trong mảng nhựa dân dụng ở khu vực miền Nam có những thương hiệu lớn như Hiệp Thành, Duy Tân, Tiến Liên, Đại Đồng Tiến còn khu vực miền Bắc có Việt Nhật và Song Long. 

Được biết, đặc thù sản xuất của ngành nhựa với 60% nguyên liệu phải nhập khẩu. Vận hành theo hướng sản xuất tinh gọn, ông Trịnh Chí Cường cho biết nguyên liệu cần đến đâu sẽ mua đến đó, thay vì để tồn kho từ 2 - 4 tháng trước đây. Đồng thời cũng tiến hành đẩy mạnh tự động hóa sản xuất, sử dụng robot để tăng năng suất lao động từ 4 - 5 lần. 

Và việc áp dụng mô hình phân phối như ngành hàng tiêu dùng nhanh được anh Trịnh Chí Cường sử dụng từ khi tiếp quản công ty thay vì duy trì cách bán hàng theo kiểu gối đầu được thế hệ điều hành trước khi áp dụng hơn 20 năm. Hiện tại thì kênh truyền thống bao gồm 50 nhà phân phối cùng khoảng 4.0000 đại lý cũng như cửa hàng chuyên biệt mang về phần lớn doanh thu. 

Theo lý giải của anh Trịnh Chí Cường, kênh hiện đại như siêu thị phù hợp với sản phẩm nhỏ cũng như có vòng quay nhanh, trong khi mặt hàng của Đại Đồng Tiến thì trái ngược hoàn toàn. Anh Cường nói về quyết tâm đưa Đại Đồng Tiến quay trở lại sau thời gian 15 năm tiếp quản ghế nóng rằng: “Tôi biết mình đang có lợi thế gì để đưa công ty phát triển vượt bậc so với những gì thế hệ trước đã làm được”.