Alibaba bại trận trước Amazon trong cuộc chiến điện toán đám mây

Theo Nhịp sống kinh tế, cách đây tới hơn một năm, trong khi Alibaba đang phải đối mặt với những cáo buộc điều tra của chính phủ thì giám đốc tài chính Maggie Wu của hãng đã nhanh chóng tuyên bố rằng công ty sẽ sớm mở rộng thêm mảng điện toán đám mây để có thể cạnh tranh với đối thủ nước ngoài.

Giám đốc Maggie Wu đã phát biểu tại một hội nghị của Goldman Sachs vào tháng 2/2021 rằng: "Trung Quốc sẽ là nền kinh tế lớn mạnh nhất thế giới trong 10 năm nữa và đương nhiên những công ty cũng sẽ có vô số ngành nghề cần ứng dụng tới điện toán đám mây".

Bà Wu đã khẳng định thêm nữa quyết tâm của mình bằng cách đưa ra mức tăng trưởng mục tiêu 50%/năm cho Ali Cloud, mảng điện toán đám mây của Alibaba mặc dù con số này được đánh giá là không mấy thực tế.

Đúng vậy, tăng trưởng của Ali Cloud tăng giảm liên tục với doanh số chỉ tăng thêm 12% trong quý I/2022 so với cùng kỳ năm ngoái. Phía Tencent thậm chí còn cho biết rằng mảng điện toán đám mây của họ đã sụt giảm doanh số trong cùng kỳ.

Việc bại trận trong mảng điện toán đám mây là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy nhiều ông lớn công nghệ Trung Quốc đang gặp khó khăn toàn diện. Bên cạnh sự siết chắt kiểm soát từ chính quyền Bắc Kinh, những tập đoàn công nghệ còn phải đối mặt với rủi ro giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng như hàng loạt những đợt giãn cách chống dịch đã gây ra thêm nhiều cản trở hoạt động giao thương.

Bên cạnh đó, hàng loạt đối thủ cạnh tranh đã tham gia như Huawei, Tianyi Cloud của China Telecom hay Tsinghua Unigroup cũng đã gia tăng thêm áp lực với nhiều ông lớn như Alibaba và Tencent.

Theo Financial Times thì được biết giấc mơ của Alibaba và Tencent là khi dựa vào mảng điện toán đám mây để phát triển như Amazon Web Services hoặc Azure của Microsoft đang làm, từ đó thống trị được nền tảng thương mại điện tử toàn quốc đã vỡ tan tành.

Đối lập với nhiều hãng công nghệ tại Mỹ, mảng điện toán đám mây của Alibaba đã giảm tốc trong một năm qua mặc cho lợi nhuận vẫn khá tốt. Đặc biệt với Tencent, doanh nghiệp này đã chuyển từ vị thế tăng trưởng sang hoà vốn.

Bại trận trong cuộc đua

Được biết, một trong những nguyên nhân chính khiến mảng điện toán đám mây của Alibaba và Tencent bại trận là do đặc thù của thị trường.

Nhiều doanh nghiệp thuê dịch vụ điện toán đám mây chiếm tới 60% thị phần mảng này tại Trung Quốc, đối với Alibaba và Tencent là hai nhà dẫn đầu. Điều này cũng đã xảy ra tương tự như ở Mỹ khi Amazon, Microsoft và Google nắm giữ vị thế.

Mặc dù vậy, có tới khoảng 50% doanh nghiệp thuê dịch vụ điện toán đám mây thuộc ngành công nghệ vốn đang bị chính phủ Trung Quốc siết chặt hơn kiểm soát cũng như rất dễ chịu tổn thất ngay khi chính sách bị thay đổi.

Cũng giống vậy nhưng mảng giáo dục trực tuyến hoặc giải trí cũng đang bị chính quyền Bắc Kinh tăng cường thanh tra với rất nhiều quy định mới như cấm dạy thêm, siết chặt quản lý thuế hoặc khiến họ giảm thuê ngoài dịch vụ điện toán đám mây.

Một nguồn tin tại Alibaba tiết lộ cho tờ Financial Times khi nhắc tới sự dịch chuyển của thị trường do chính phủ ban hành những quy định mới là: "Rất nhiều hãng công nghệ nhỏ có chứa tới 100 nhân viên đã phải đóng cửa từ đầu năm tới nay, họ là những khách hàng trọng yếu và nếu mất đi họ thì chúng tôi sẽ chịu mất mát khá lớn".

Những doanh nghiệp tư nhân ở phần còn lại đã tự xây dựng hệ thống điện toán đám mây cho riêng họ mà không phải thuê ngoài chiếm 40% thị phần.

Viện Hàn lâm công nghệ thông tin Trung Quốc (CAICT) cho biết rằng những công ty này thường sử dụng hệ thống tài nguyên công nghệ chuyên dụng có độ tuỳ chỉnh cao để có thể bảo mật nên sẽ vô cùng khó khăn để có thể truy cập. Phần lớn những công ty này là những tập đoàn quốc doanh.

Chuyên gia tại Catalys, Yi Zhang cho biết rằng sự gia tăng cạnh tranh và nhu cầu sụt giảm đang khiến mảng điện toán đám mây tại thị trường Trung Quốc đang bão hoà hơn bao giờ hết.

Trong năm tài khoá tính tới tháng 3/2022, tăng trưởng của Ali Cloud đã giảm tốc mạnh, doanh số của mảng điện toán đám mây thuộc Alibaba chỉ tăng thêm 23% so với cùng kỳ năm ngoái lên 75 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 11 tỷ USD và có thua lỗ từ hoạt động (Operating Loss) lên tới 5 tỷ Nhân dân tệ.

Đối lập với nó, mảng điện toán đám mây của Amazon hiện đang tăng trưởng doanh thu lên tới 38% trong cùng kỳ, lợi nhuận hoạt động (Operating Income) đạt mức 21 tỷ USD và doanh số đạt 67 tỷ USD.

Giám đốc Shawn Yang của Blue Lotus Capital Advisor nhận định rằng: "Điện toán đám mây là mảng kinh doanh quan trọng thứ 2 tại Alibaba sau thương mại điện tử, bởi vậy việc giảm tốc này là vô cùng nghiêm trọng. Alibaba đang biện minh rằng sự suy giảm của những khách hàng quan trọng như TikTok của ByteDance là nguyên nhân, nhưng thực tế rõ ràng là còn nhiều lý do khác nữa".

CEO Daniel Zhang, người kế thừa nhà sáng lập Jack Ma ngay sau khi ông nghỉ hưu đã viện cớ rằng ngoài lý do TikTok thì đại dịch đã khiến nhiều dự án của Ablibaba bị chậm trễ.

Ngoài ra, nền kinh tế giảm tốc và sự suy giảm nhu cầu từ những hãng công nghệ với dịch vụ cho thuê điện toán đám mây đã làm kết quả kinh doanh năm vừa qua không mấy khả quan. Mặc dù vậy, ông Zhang vẫn vô cùng tự tin khẳng định rằng mọi khó khăn chỉ là tạm thời thôi. Ông còn khẳng định rằng: "Cuộc cách mạng số hoá mới chỉ bắt đầu và chúng ta vẫn còn rất nhiều cơ hội khác nữa".

Do còn rất nhiều lỗ hổng trong việc bảo vệ được quyền sở hữu trí tuệ cũng như thương mại nên có rất nhiều công ty tại Trung Quốc ám ảnh với việc kiểm soát và bảo mật thông tin.

Mặc dù vậy, CEO Zhang của Alibaba có hứa hẹn thế nào thì nhiều chuyên gia vẫn còn lo ngại về mảng điện toán đám mây của Trung Quốc.