300 cửa hàng biến mất trong vài tháng, Bách hoá Xanh đang phải giải lại bài toán WinMart/WinMart+ đã từng đối mặt cách đây 2 năm?

Phải chẳng Bách Hoá Xanh đang tái cơ cấu?

Những gần đây, người tiêu dùng phía Nam có thể dễ dàng bắt gặp nhiều cửa hàng Bách Hoá Xanh treo biển "giảm giá sốc, xả kho giảm đến 50%". Bên cạnh đó, một số cửa hàng treo bảng tạm đóng cửa để nâng cấp.

Theo thông tin được công bố trên website bán hàng của chuỗi mini-mart này, tính đến sáng 15/7, chuỗi bán lẻ bách hoá này chỉ còn hiển thị 1.824 cửa hàng còn hoạt động, trong khi tháng 4 vừa qua, Công ty cổ phần đầu tư Thế Giới Di Động cho công bố chuỗi Bách hóa Xanh có 2.140 cửa hàng.

Trước thông tin hàng trăm cửa hàng Bách Hoá Xanh có động thái đóng cửa dừng hoạt động và trả mặt bằng, ông Đặng Thanh Phong, Giám đốc truyền thông của Thế Giới Di Động (đơn vị chủ quản Bách hóa Xanh) cho biết, những cửa hàng bị đóng cửa do không đáp ứng theo chuẩn mới của chuỗi.

Theo chia sẻ của ông Phong, từ cuối tháng 4 đến nay, Bách Hoá Xanh bắt đầu triển khai việc thay đổi layout (cách bố trí) cho hàng loạt cửa hàng, chuẩn hoá diện tích và chỉ tập trung vào khoảng 2.000-3.000 mặt hàng có nhu cầu tiêu dùng cao, thường xuyên. Dự kiến trong quý III/2022, toàn bộ các cửa hàng sẽ hoạt động với layout mới. Ngoài ra, ban quản lý sẽ rà soát và xử lý triệt để các cửa hàng hoạt động kém hiệu quả; hoàn tất xử lý tồn kho phát sinh do hạ diện tích và giảm số lượng kinh doanh tại cửa hàng.

Đến quý IV, Bách Hoá Xanh về cơ bản hoàn tất tự động hoá nền tảng back-end bao gồm: dự báo mua hàng, tối ưu hóa danh mục sản phẩm kinh doanh cho từng loại cửa hàng, cảnh báo và kiểm soát thất thoát, tinh gọn quy trình vận hành... và nâng cấp chất lượng dịch vụ một cách vượt trội. Chuỗi mini-mart này cũng đặt mục tiêu đạt doanh thu bình quân 1,3 tỷ/ cửa hàng và phát triển mạnh kênh bán hàng online cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động.

Trước đó, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty cổ phần đầu tư Thế Giới Di Động, đã chia sẻ với nhà đầu tư cho biết trong khoảng 2.100 cửa hàng tính đến giữa tháng 5, hơn 50% cửa hàng đạt đầy đủ tiêu chí cần thiết. Với gần 50% cửa hàng còn lại, công ty sẽ rà soát, nếu điểm bán nào cách quá xa các tiêu chuẩn cần thiết sẽ được tính toán xử lý.

Trong báo cáo cập nhật về Thế giới di động do công ty chứng khoán SSI phát hành hồi cuối tháng 5 cũng đã nhắc tới hiệu suất kinh doanh của Bách hoá Xanh có dấu hiệu sụt giảm. Theo đó, biên lợi nhuận gộp của chuỗi bán lẻ Bách hóa Xanh giảm xuống 25%, tương đương mức đạt được trong quý I/2021 nhưng thấp hơn so với mức 27% trong quý IV/2021 do công ty triển khai nhiều chương trình khuyến mại. Ngoài ra, thời điểm này doanh thu tháng của mỗi cửa hàng chỉ đạt 1 tỷ đồng, thấp hơn mức bình quân 1,2  tỷ  đồng trước khi làn sóng lần thứ 4 của dịch COVID-19 xuất hiện tại Việt Nam.

Chuyên viên phân tích Nguyễn Trần Phương Nga từ công ty chứng khoán SSI cho biết Thế giới di động đóng cửa các cửa hàng kém hiệu quả để giảm lỗ từ các cửa hàng này. Việc đóng cửa hàng kém hiệu quả sẽ tốt cho lợi nhuận của tập đoàn này về lâu dài. Tuy nhiên trong ngắn hạn, bà Phương Nga cho biết Thế giới di động có thể phải thực hiện bút toán xoá sổ (write off) các chi phí của những cửa hàng này bao gồm chi phí sửa chữa, hàng tồn kho của một số mặt hàng tươi sống, hàng tồn kho đã tồn đọng quá lâu.

Thế giới di động đang phải giải lại bài toán Wincommerce đã giải cách đây 2 năm?

Câu chuyện rà soát và đóng cửa các cửa hàng không hiệu quả, thực ra, cũng từng được tập đoàn Masan mạnh tay thực hiện ngay từ những ngày đầu tiếp quản chuỗi VinCommerce (nay là WinCommerce) từ cuối năm 2019.

Thời điểm đó, Masan đã áp dụng một loạt các giải pháp bao gồm: tối ưu hóa danh mục sản phẩm, tiết giảm chi phí, đóng bớt các điểm bán hoạt động không hiệu quả, sắp xếp lại logistics, đồng thời đàm phán để giảm chi phí thuê mặt bằng hợp lý theo giá thị trường.

Có thể, thời điểm hiện tại, Thế giới di động cũng đang nối bước Masan khi sàng lọc những cửa hàng không hiệu quả. Tập đoàn này đã tiến hành mở mới các điểm bán tại những vị trí tiềm năng theo mô hình trưng bày mới, tinh gọn danh mục hàng hóa, tăng tỷ trọng hàng tươi sống, áp dụng chính sách bán hàng hấp dẫn, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, đặt trọng tâm vào người tiêu dùng thay vì thúc đẩy doanh số.

Đồng thời, Thế giới di động cũng đã nâng cấp chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ châm hàng tự động, giúp loại bỏ sai sót do con người đồng thời đơn giản hóa quy trình vận hành và cách tương tác với nhà cung cấp.

Quay lại với kết quả mà Masan đạt được sau khi thực hiện rà soát, đến quý IV/2020, lần đầu tiên hệ thống WinCommerce đạt điểm hoà vốn với biên EBITDA dương 0,2%, doanh thu thuần của chuỗi siêu thị này cũng tăng 14,2% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung cả năm, WinCommerce đã mang về cho Masan Group 30.978 tỷ đồng, đóng góp hơn 40% tổng doanh thu toàn tập đoàn.

“Bán lẻ FMCG là ngành có biên lợi nhuận rất mỏng. Vì vậy các công ty khá thận trọng trong việc tăng quy mô khi mô hình kinh doanh chưa được tối ưu. Wincommerce đã tái cơ cấu và đóng cửa hàng yếu kém, và hiện tại biên lợi nhuận của chuỗi này đã cho ra kết quả khả quan, vì vậy doanh nghiệp đặt kế hoạch mở mới mạnh mẽ trong năm 2022. 

Đối với Bách Hoá Xanh, hiện tại công ty vẫn đang xử lý các cửa hàng yếu kém. Chúng tôi kỳ vọng biên lợi nhuận của BHX sẽ cải thiện sau khi hoàn tất tái cơ cấu, góp phần thúc đẩy việc mở mới từ 2023 trở đi”, bà Nguyễn Trần Phương Nga đánh giá tích cực.

Sau 2 năm tái cơ cấu, ban lãnh đạo Masan đã tìm ra công thức tăng trưởng cho chuỗi  bán lẻ này. Trong quý III/2021 (quý đầu tiên WCM có lãi), CEO Masan Group - ông Danny Le, cho biết công ty đã nỗ lực tái mở chuỗi, với mục tiêu tăng nhanh độ phủ, cả hình thức tự sở hữu lẫn nhượng quyền thương mại. 

Sau khi tái cơ cấu thành công, chiến lược mở rộng kinh doanh và IPO của Bách hoá Xanh ra sao hiện là dấu hỏi được nhiều cổ đông của Thế giới di động quan tâm.