Ý nghĩa bàn thờ thần tài trong tín ngưỡng người Việt

Nguồn gốc về bàn thờ thần tài

Nhân gian lưu truyền rằng, thần tài là một vị thần trên trời, sau một lần đi chơi quá chén, uống rượu quá say nên không may bị rơi xuống trần gian. Vì đầu đã va phải đá khi rơi xuống nên đã mê man bất tỉnh. Khi thức dậy thần đã mất đi ký ức về tiên giới, không những thế còn bị cướp sạch quần áo. Vì không biết bản thân là ai, đến từ đâu nên thần tài đi khắp nơi trong trần thế để xin ăn. Ai cũng nghèo khổ nên đến đâu thần tài cũng bị hất hủi.

Đến một ngày có một ông chủ thương tình cho thần tài đồ ăn, những ngày sau đó quán ăn này khách vào nườm nượp. Kể từ lúc đó người dân phát hiện về sức mạnh của thần tài nên ai ai cũng giành thần tài về quán của mình ăn. Đến bây giờ vẫn còn nhắc đến “thần tài gõ cửa”. Và chính ngày thần tài về trời, người ta chọn đó là ngày vía thần tài, thường người dân tổ chức cúng bái vào ngày đặc biệt này.

Hiện nay, thần tài luôn giữ một vị trí, một vai trò quan trọng trong mỗi gia đình vì người ta tin tưởng vào sức mạnh, sự thiêng liêng của thần tài, người sẽ bao dung, vị tha và phù hộ cho chúng sinh trên con đường tài lộc, công danh.

Ý nghĩa bàn thờ thần tài theo quan điểm người Việt

Muốn xác định rõ ý nghĩa bàn thờ thần tài trước hết phải biết được thần tài có ý nghĩa gì trong lòng mỗi người để người dân vẫn sùng bái vị thần này qua nhiều đời.

Được biết, từ sơ khai con người sống trong lầm than, cuộc sống trì trệ, phải đi khai hoang để mưu sinh kiếm sống. Vì cuộc sống quá khó khăn, thời buổi loạn lạc, thần linh chính là chỗ dựa vững chắc để người ta tin tưởng rằng người sẽ luôn phù hộ về của cải, ấm no, ăn nên làm ra. Từ đó mà cố gắng phát triển về mọi mặt, đến bây giờ đức tin đó vẫn còn và mãi trường tồn theo thời gian. Vì vậy, trong văn hóa người Việt, thờ thần tài là hiển nhiên và trở thành truyền thống tốt đẹp và được lưu giữ đến giờ.

Ý nghĩa của bàn thờ thần tài trong đời sống tâm linh của người Việt ta được thể hiện rất rõ thông qua sự sùng bái và niềm tin lớn lao dành cho vị thần linh này. Tin tưởng không phải là mê tín, ở đây đức tin chính là sự kỳ vọng vào một tương lai sung túc và tốt đẹp. Sự có mặt của bàn thờ thần tài là đại diện cho sự tin tưởng thần tài luôn có mặt và là biểu tượng đại diện cho sự sum vầy, ấm no, may mắn, tài lộc. 

Vì nghĩ như vậy mà con người trở nên lạc quan, có động lực cố gắng và vạn sự đều thuận lợi, phát triển theo chiều hướng tích cực. Không hẳn là mê tín vì thần tài  chính là động lực cho những điều tốt đẹp trong cuộc sống, vì tin tưởng mọi khó khăn, bất hạnh đều tự mình có thể vượt qua, là bàn đạp để vươn lên phía trước.

Cách bài trí bàn thờ thần tài hiệu quả

Hiểu rõ được ý nghĩa bàn thờ thần tài và thể hiện bằng cách lập một bàn thờ đúng nghĩa trên quan điểm về phong thủy, tâm linh. Đầu tiên chuẩn bị một khảm gỗ là nơi ở của thần tài để đặt bài vị, tượng thần tài và các vật phẩm cần có trong bàn thờ thần tài. Trong cùng của khảm gỗ sẽ đặt bài vị có khắc chữ Hán “chiêu tài tiến bảo” là bài vị 5 dòng, ngụ ý nói đến là nhiệm vụ và vai trò của thần tài. 

Quan trọng tại bước đặt tượng thần tài và thổ địa. Lưu ý là thần tài luôn được thờ cúng cùng thổ địa vì một nhiệm vụ đều mang đến sự tốt đẹp cho gia chủ. Quan niệm rằng thần tài ngự tại bên trái và tổ địa ngự ở bên phải, đặt đúng vị trí tránh thần trách phạt. Tiếp đến là chuẩn bị 3 hũ bao gồm 1 hũ đựng gạo, một hũ đựng nước và một hũ đựng muối. Có sự xuất hiện của 3 loại này vì đây là những yếu phẩm để duy trì sự sống của mỗi người.

Bát hương được đặt chính giữa phía ngoài, vì bát hương này rất quan trọng nên gia chủ nên đính bát hương dính vào khảm gỗ tránh bị di chuyển hay đổ. Đã nghe “đông bình tây quả”, tất là bình hoa bên phải và đĩa quả bên trái. Hoa thường được cúng là hoa cúc, đồng tiền hoặc hoa hồng, số lượng quả nên là số lẻ. Bộ 5 chén nước xếp hình chữ thất hoặc chữ thập đại diện cho ngũ hành. Bát tụ lộc là bát nước rắc cánh hoa tươi, tựa là “minh đường tụ thủy”. Bố trí ông cóc bên trái bàn thờ thu hút tài lộc.

Vị trí thần tài dưới góc độ phong thủy

Vị trí bàn thờ thần tài rất quan trọng, gia chủ có nhận được phúc phần thần tài ban cho hay không chủ yếu là việc lựa chọn vị trí thờ sao cho hợp hướng với tuổi và mệnh của gia chủ. Đặt bàn thờ thần tài sao cho tại vị trí đó có thể quan sát tổng quan mọi khu vực ra vào của ngôi nha, gần hoặc song song cửa chính là tốt nhất.Thần tài sẽ được đặt dưới mặt đất và tại một góc thoáng, mang tính thiêng liêng, tránh những nơi như vệ sinh, nhà bếp có, khu vực ẩm mốc, thiếu trang trọng, ảnh hưởng đến thần tài.

Chung quy thần tài luôn có một vị trí quan trọng và ý nghĩa trong mỗi người dân Việt Nam. Bài viết về ý nghĩa bàn thờ thần tài xem xét trên mọi khía cạnh của vấn đề nhận định về tầm ảnh hưởng của việc thờ thần tài trong đời sống phong tục và tín ngưỡng. Trở thành biểu tượng của văn hóa Việt.